Tekst źródłowy strony Pokutująca Maria Magdalena (obraz El Greca z 1577)

{{Dzieło sztuki infobox
 |tytuł            = Pokutująca Maria Magdalena
 |tytuł oryginalny = 
 |zdjęcie          = El Greco - Mary Magdalen in Penitence - WGA10452.jpg
 |opis zdjęcia     = 
 |alt zdjęcia      = 
 |autor            = [[El Greco]]
 |rodzaj           = 
 |data powstania   = 1577
 |medium           = [[Malarstwo olejne|olej na płótnie]]
 |wymiary          = 108 × 101,3 cm
 |miejscowość      = [[Worcester (Massachusetts)|Worcester]]
 |lokalizacja      = [[Worcester Art Museum]]
 |commons          = Category:Penitent Magdalene by El Greco (Worcester Art Museum)
}}
'''Pokutująca Maria Magdalena''' – obraz [[Hiszpania|hiszpańskiego]] [[malarstwo|malarza]] pochodzenia [[Grecja|greckiego]] Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako [[El Greco]]. Obraz sygnowany: CHÈIR DOMENIKOU

W pierwszych latach pobytu w Hiszpanii El Greco namalował kilka obrazów przedstawiających Marię Magdalenę. Jednym z pierwszych było płótno znajdujące się obecnie w Worcester Art Museum, wzorowany na pierwszej wersji z Budapesztu powstałej prawdopodobnie jeszcze we Włoszech. Na wersji powstałej już w Toledo wzorowały się kolejne wersje Marii Magdaleny z Kansas City czy z Museo Cau Ferrat. W sumie artysta namalował pięć wersji Magdaleny pokutującej. Inspiracją stanowił niewątpliwie obraz [[Tycjan]]a ''[[Magdalena (obraz Tycjana)|Magdalena]]'' z 1535 roku.

== Opis obrazu ==
W ''Pokutującej Marii Magdalenie'' z Massachusett, artysta koncentruje się na stworzeniu pięknej postaci z której emanuje zmysłowość i jednocześnie duchowość Magdaleny. Atrakcyjność podkreślona jest długimi blond włosami przykrytymi przezroczystym welonem i wielkimi oczami świętej, zabiegu często powtarzanego w kolejnych pracach El Greca. Postać doskonale jest umieszczona w przestrzeni; zachowany jest kolorystyczny balans pomiędzy ciemnymi skałami a światłem. Zastosowanie efektu cieniowanych chmur pozwala na datowanie obrazu na ten sam okres co ''[[Chrystus na krzyżu adorowany przez donatorów]]'' z [[Luwr]]u. Scenerię wypełnia niewiele elementów: bluszcz rozrzucony na gołych skałach i martwa natura składająca się z czaszki i małego szklanego wazonu, tradycyjne symbole świętej.

== Datowanie ==
Historycy z Worcester Art Museum datują powstanie obrazu na lata ok. 1577 roku. [[José Gudiol]] umieszcza dzieło w przedziale lat 1576–1579, [[David Davies (historyk sztuki)|David Davies]] i Elliott na 1580 rok.

== Inne wersje ==
<gallery>
Plik:El Greco - The Penitent Magdalene - Google Art Project.jpg| ''[[Pokutująca Maria Magdalena (obraz El Greca z 1580)|Pokutująca Maria Magdalena z 1580]]''<br />(1580),<br />156,5 × 121 cm,<br />[[Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie]]
Plik:El Greco - Mary Magdalen in Penitence - WGA10462.jpg|''[[Pokutująca Maria Magdalena (obraz El Greca z 1585)|Pokutująca Maria Magdalena z 1585]]''<br />(1580 – 1585),<br />108 × 87 cm,<br />[[Nelson-Atkins Museum of Art]]
Plik:El Greco - Mary Magdalen in Penitence - WGA10476.jpg|''[[Pokutująca Maria Magdalena (obraz El Greca z 1597)|Pokutująca Maria Magdalena z 1597]]''<br />(1585 – 1590),<br />109 × 96 cm,<br />Museo Cau Ferrat, Sitges
Plik:El Greco - Penitent Magdalen - WGA10580.jpg| ''[[Pokutująca Maria Magdalena (obraz El Greca z 1610)|Pokutująca Maria Magdalena]]''<br />(1605 – 1610),<br />118 × 105 cm,<br />kolekcja prywatna
</gallery>

== Bibliografia ==
* [[David Davies (historyk sztuki)|David Davies]], John H. Elliott El Greco, Wyd. National Gallery Company, London 2003 {{ISBN|978-1-8570-9938-6}}.
* [[José Gudiol]] The complete painting of El Greco, Wyd. Greenwich House, Nowy Jork 1983 {{ISBN|0-517-404990}}.

[[Kategoria:Obrazy El Greca]]
[[Kategoria:Obrazy w Worcester Art Museum]]
[[Kategoria:Maria Magdalena na obrazach]]