Jarzeniówka stabilizacyjna

Jarzeniówka stabilizacyjna (stabiliwolt, stabilitron) to lampa gazowana z zimną katodą. Wykorzystuje stałe napięcie na elektrodach neonówki niezależnie od płynącego prądu.

Spełnia podobną rolę w układach lampowych jak dioda Zenera w tranzystorowych.

Zasilana jest przez opornik, a obciążenie dołącza się równolegle do niej. Prąd musi być utrzymany w granicach katalogowych. Przy zbyt małym jarzenie staje się niestabilne i napięcie wzrasta. Przy zbyt dużym prądzie wzrasta napięcie, przekroczona zostaje wydajność katody.

Zbudowna jest z pręta anody otoczonego możliwie dużym cylindrem katody. Katoda wykonana jest z molibdenu, niklu czy glinu i pokryta warstewką metali silnie alkalicznych jak sód, potas czy cez. Całość otoczona jest bańką szklaną wypełnioną gazem szlachetnym np. argonem, neonem. Całość zaopatrzona jest w typowy cokół lampy elektronowej.

Po wyjęciu stabiliwolta z podstawki nastąpiłby podskok napięcia wyjściowego, dlatego każda lampa posiada dwa dodatkowe kołki połączone zworą. Zworę tę włącza się w obwód zasilający – wyjęcie lampy wyłącza zasilanie.

Buduje się je na zakres od 70 do 150 V i prąd 0,1 - 40 mA, wyjątkowo na większy.

Produkowane były także lampy wieloelektrodowe dostarczające kilku napięć. Posiadały one kilka katod umieszczonych jedna w drugiej.

W Polsce stabiliwolty (np. SG3S) produkowała LAMINA.