II wojna kappelska

II wojna kappelska – konflikt pomiędzy kantonami katolickimi a protestanckimi w Szwajcarii w 1531 r.

Do I wojny doszło w 1529 r. Wojska protestanckie zajęły szereg miejscowości w Argowii. Siły obu walczących stron nie chciały jednak za bardzo walczyć ze sobą, o czym świadczy fakt częstego bratania się żołnierzy obu armii. 26 czerwca doszło zatem do zawarcia pokoju kończącego I wojnę kappelską w wyniku którego postanowiono, że na terenach wspólnej władzy, miejscowe władze decydować będą o wyznaniu ich mieszkańców.

Pierwszy pokój kappelski pozwalał więc formalnie na ekspansję Reformacji, jednak nie rozwiał on wszystkich obaw Zwinliego i Zurychu. Obawiali się oni zbrojnego wystąpienia cesarza Karola V i jego brata Ferdynanda przeciw protestantom niemieckim i szwajcarskim i szykowali koalicję z landgrafami z Hesji i Bazylei. Uważając pięć kantonów katolickich za prawdopodobnych sprzymierzeńców obu władców w takim przedsięwzięciu, postanowili jak najprędzej pozbyć się potencjalnego zagrożenia. Odmowa udziału katolickich kantonów w lokalnej wojnie sprzymierzonej Gryzonii z kasztelanem Musso na jeziorze Como w marcu i kwietniu 1531 r. zdawała się potwierdzać teorię Zwingliego. Zwingliemu nie powiódł się plan stworzenia wielkiego przymierza przeciwko Habsburgom z protestantami niemieckimi, a nawet z Francją, Wenecją i Mediolanem.

Z początkiem 1521 r. Zwingli zwrócił się do władz pięciu kantonów katolickich z żądaniem zezwolenia na swobodne wyznawanie kultu reformowanego na ich terenie. Żądanie to zostało potraktowane jako mieszanie się w sprawy wewnętrzne tych kantonów, niezgodne z wcześniejszymi ustaleniami i w związku z tym odrzucone. W tej sytuacji Zurych zaczął naciskać na Berno, by wspólnie z nim podjęło interwencję militarną. Berno odmówiło, jednak w maju 1531 r. obydwa kantony wprowadziły embargo żywnościowe przeciwko pięciu kantonom katolickim. Obejmowało ono wszystkie zboża (należy podkreślić, że z powodu wcześniejszego nieurodzaju również kantony protestanckie borykały się z brakiem żywności i drożyzną) oraz sól.

Blokada nie odniosła zamierzonego skutku i kantony katolickie nie uległy żądaniom. Na początku października władze Berna jednostronnie zniosły embargo, co doprowadziło do powstania napięcia między dwoma głównymi sojusznikami protestanckimi. Katolickie kantony postanowiły to wykorzystać. W kilka dni później zgrupowały swoje oddziały na granicy kantonu Zug koło Kappel.

W tzw. II wojnie kappelskiej kantony katolickie dysponowały (według różnych źródeł) 7000 - 8000 ludzi. Protestanci dysponowali siłami zaledwie 1200 - 2000 ludzi z Zurychu pod dowództwem Huldrycha Zwingliego – reformatora zuryskiego i twórcy szwajcarskiego protestantyzmu. Katolickie kantony atakując jako pierwsze wygrały w dniu 11 października bitwę pod Kappel, w której zginął Zwingli. Stało się to później powodem do zawarcia ostatecznego pokoju kończącego stan wojny pomiędzy protestantami a katolikami.

Zobacz też

• słynne bitwy.