Tepti-Humban-Inszuszinak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
źródła/przypisy |
drobne redakcyjne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Teumman''','''Teuman''' lub '''Tempi-Humma-In-Szuszinak''' król [[Elam]]u w latach 664-653 p.n.e. |
'''Teumman''','''Teuman''' lub '''Tempi-Humma-In-Szuszinak''' król [[Elam]]u w latach 664-653 p.n.e. |
||
Po śmierci [[Urtaku]] zajął [[Suza|Suzę]] i objął rządy w państwie, co nie spodobało się częsci arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do [[Aszurbanipal]]a z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na starszego syna Urtaku [[Humbannikasz II|Humbannikasza II]]. Decyzji nie uznał Teumman, co doprowadziło do wojny z Asyrią. Do starcia zbrojnego doszło nad [[III bitwa nad rzeką Ulai|rzeką Ulaja]]. Wojska dowodzone przez Teummana zostały rozgromione, a sam król popełnił samobójstwo. Odciętą głowę Teummana armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram [[Niniwa|Niniwy]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.iranica.com/newsite/articles/v8f3/v8f340.html| tytuł = The history of Elam| data dostępu = 6 marca 2008| autor = François Vallat| opublikowany = Encyclopaedia Iranica| język = en }}</ref>. [[Aszurbanipal]] w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem |
Po śmierci [[Urtaku]] zajął [[Suza|Suzę]] i objął rządy w państwie, co nie spodobało się częsci arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do [[Aszurbanipal]]a z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na starszego syna Urtaku [[Humbannikasz II|Humbannikasza II]]. Decyzji nie uznał Teumman, co doprowadziło do wojny z Asyrią. Do starcia zbrojnego doszło nad [[III bitwa nad rzeką Ulai|rzeką Ulaja]]. Wojska dowodzone przez Teummana zostały rozgromione, a sam król popełnił samobójstwo. Odciętą głowę Teummana armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram [[Niniwa|Niniwy]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.iranica.com/newsite/articles/v8f3/v8f340.html| tytuł = The history of Elam| data dostępu = 6 marca 2008| autor = François Vallat| opublikowany = Encyclopaedia Iranica| język = en }}</ref>. [[Aszurbanipal]] w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem: |
||
:''Z pomocą wielkich bogów [[Aszur (bóg)|Aszura]], [[Bel]]a i [[Nabu]] powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambuli) [[Dunan|Dunanowi]]. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambuli, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do |
:''Z pomocą wielkich bogów [[Aszur (bóg)|Aszura]], [[Bel]]a i [[Nabu]] powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambuli) [[Dunan|Dunanowi]]. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambuli, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu. |
||
:''[[Umbadara]] i [[Nabudamik]] - dostojnicy Teummana, króla Elamu, przez których Teumman przesłał mi swoje zuchwałe pismo i którzy uwięzieni zostali przy mnie w oczekiwaniu mego rozstrzygnięcia - ujrzeli w Niniwie odrąbaną głowę Teummana, pana ich, i postradali rozum. Umbadara wydzierał sobie brodę, a Nabudamik przebił się swym żelaznym puginałem, który miał przypasany. Odrąbaną głowę |
:''[[Umbadara]] i [[Nabudamik]] - dostojnicy Teummana, króla Elamu, przez których Teumman przesłał mi swoje zuchwałe pismo i którzy uwięzieni zostali przy mnie w oczekiwaniu mego rozstrzygnięcia - ujrzeli w Niniwie odrąbaną głowę Teummana, pana ich, i postradali rozum. Umbadara wydzierał sobie brodę, a Nabudamik przebił się swym żelaznym puginałem, który miał przypasany. Odrąbaną głowę Teummana wystawiłem na czołowej stronie wrót Niniwy, by odrąbana głowa Teummana, króla Elamu, świadczyła ludowi o potędze bogów Aszura i [[Isztar]], panów moich<ref>Lipin L., Biełow A.,''Gliniane księgi'', s. 200-201.</ref>. |
||
Do dnia dzisiejszego zachowała się taż płaskorzeźba przedstawiająca odpoczywającego w ogrodzie Aszurbanipala, przyglądającego się wiszącej na drzewie głowie króla elamickiego<ref>[http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/me/t/the_garden_party_relief.aspx , Aszurbanipal odpoczywający w ogrodzie. Relief z Pałacu Północnego w Niniwie. (j.ang.)]</ref>. |
Do dnia dzisiejszego zachowała się taż płaskorzeźba przedstawiająca odpoczywającego w ogrodzie Aszurbanipala, przyglądającego się wiszącej na drzewie głowie króla elamickiego<ref>[http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/me/t/the_garden_party_relief.aspx , Aszurbanipal odpoczywający w ogrodzie. Relief z Pałacu Północnego w Niniwie. (j.ang.)]</ref>. |
Wersja z 22:45, 8 paź 2009
Teumman,Teuman lub Tempi-Humma-In-Szuszinak król Elamu w latach 664-653 p.n.e.
Po śmierci Urtaku zajął Suzę i objął rządy w państwie, co nie spodobało się częsci arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do Aszurbanipala z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na starszego syna Urtaku Humbannikasza II. Decyzji nie uznał Teumman, co doprowadziło do wojny z Asyrią. Do starcia zbrojnego doszło nad rzeką Ulaja. Wojska dowodzone przez Teummana zostały rozgromione, a sam król popełnił samobójstwo. Odciętą głowę Teummana armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram Niniwy[1]. Aszurbanipal w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:
- Z pomocą wielkich bogów Aszura, Bela i Nabu powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambuli) Dunanowi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambuli, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu.
- Umbadara i Nabudamik - dostojnicy Teummana, króla Elamu, przez których Teumman przesłał mi swoje zuchwałe pismo i którzy uwięzieni zostali przy mnie w oczekiwaniu mego rozstrzygnięcia - ujrzeli w Niniwie odrąbaną głowę Teummana, pana ich, i postradali rozum. Umbadara wydzierał sobie brodę, a Nabudamik przebił się swym żelaznym puginałem, który miał przypasany. Odrąbaną głowę Teummana wystawiłem na czołowej stronie wrót Niniwy, by odrąbana głowa Teummana, króla Elamu, świadczyła ludowi o potędze bogów Aszura i Isztar, panów moich[2].
Do dnia dzisiejszego zachowała się taż płaskorzeźba przedstawiająca odpoczywającego w ogrodzie Aszurbanipala, przyglądającego się wiszącej na drzewie głowie króla elamickiego[3].
- ↑ François Vallat: The history of Elam. Encyclopaedia Iranica. [dostęp 6 marca 2008]. (ang.).
- ↑ Lipin L., Biełow A.,Gliniane księgi, s. 200-201.
- ↑ , Aszurbanipal odpoczywający w ogrodzie. Relief z Pałacu Północnego w Niniwie. (j.ang.)