Tepti-Humban-Inszuszinak: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
Linia 37: Linia 37:
'''Tepti-Humban-Inszuszinak''' (w źródłach asyryjskich: '''Teumman''') – król [[Elam]]u w latach 664-653 p.n.e.
'''Tepti-Humban-Inszuszinak''' (w źródłach asyryjskich: '''Teumman''') – król [[Elam]]u w latach 664-653 p.n.e.


Po śmierci [[Urtak]]a zajął [[Suza|Suzę]] i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do [[Aszurbanipal]]a z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na [[Humban-nikasz II|Humban-nikasza II]], starszego syna [[Urtaki]]. Decyzji nie uznał Tepti-Humban-Inszuszinak, co doprowadziło do wojny z Asyrią i [[Bitwa nad rzeką Ulai (653 p.n.e.)|bitwy nad rzeką Ulai]]. Wojska dowodzone przez Tepti-Humban-Inszuszinaka zostały rozgromione, a sam król został zabity. Jego odciętą głowę armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram [[Niniwa|Niniwy]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.iranica.com/articles/elam-i| tytuł = The history of Elam| data dostępu = 6 marca 2008| autor = François Vallat| opublikowany = Encyclopaedia Iranica| język = en}}</ref>. [[Aszurbanipal]] w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:
Po śmierci [[Urtak]]a zajął [[Suza|Suzę]] i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do [[Aszurbanipal]]a z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na [[Humban-nikasz II|Humban-nikasza II]], starszego syna [[Urtaki]]. Decyzji nie uznał Tepti-Humban-Inszuszinak, co doprowadziło do wojny z Asyrią i [[Bitwa nad rzeką Ulai (653 p.n.e.)|bitwy nad rzeką Ulai]]. Wojska dowodzone przez Tepti-Humban-Inszuszinaka zostały rozgromione, a sam król został zabity. Jego odciętą głowę armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram [[Niniwa|Niniwy]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.iranicaonline.org/articles/elam-i| tytuł = The history of Elam| data dostępu = 6 marca 2008| autor = François Vallat| opublikowany = Encyclopaedia Iranica| język = en}}</ref>. [[Aszurbanipal]] w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:


:''Z pomocą wielkich bogów [[Aszur (bóg)|Aszura]], [[Marduk|Bela]] i [[Nabu]] powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy [[Gambulu]]) Dunanowi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambulu, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu''.
:''Z pomocą wielkich bogów [[Aszur (bóg)|Aszura]], [[Marduk|Bela]] i [[Nabu]] powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy [[Gambulu]]) Dunanowi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambulu, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu''.

Wersja z 12:48, 18 mar 2020

Tepti-Humban-Inszuszinak
król Elamu
Okres

od 664 p.n.e.
do 653 p.n.e.

Dane biograficzne
Data śmierci

653 p.n.e.

Tepti-Humban-Inszuszinak (w źródłach asyryjskich: Teumman) – król Elamu w latach 664-653 p.n.e.

Po śmierci Urtaka zajął Suzę i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do Aszurbanipala z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na Humban-nikasza II, starszego syna Urtaki. Decyzji nie uznał Tepti-Humban-Inszuszinak, co doprowadziło do wojny z Asyrią i bitwy nad rzeką Ulai. Wojska dowodzone przez Tepti-Humban-Inszuszinaka zostały rozgromione, a sam król został zabity. Jego odciętą głowę armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram Niniwy[1]. Aszurbanipal w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:

Z pomocą wielkich bogów Aszura, Bela i Nabu powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambulu) Dunanowi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambulu, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu.
Umbadara i Nabudamik - dostojnicy Teummana, króla Elamu, przez których Teumman przesłał mi swoje zuchwałe pismo i którzy uwięzieni zostali przy mnie w oczekiwaniu mego rozstrzygnięcia - ujrzeli w Niniwie odrąbaną głowę Teummana, pana ich, i postradali rozum. Umbadara wydzierał sobie brodę, a Nabudamik przebił się swym żelaznym puginałem, który miał przypasany. Odrąbaną głowę Teummana wystawiłem na czołowej stronie wrót Niniwy, by odrąbana głowa Teummana, króla Elamu, świadczyła ludowi o potędze bogów Aszura i Isztar, panów moich[2].

Do dnia dzisiejszego zachowała się taż płaskorzeźba przedstawiająca odpoczywającego w ogrodzie Aszurbanipala, przyglądającego się wiszącej na drzewie głowie króla elamickiego.

Przypisy

  1. François Vallat: The history of Elam. Encyclopaedia Iranica. [dostęp 6 marca 2008]. (ang.).
  2. Lipin L., Biełow A.,Gliniane księgi, s. 200-201.