Dionizy Żabokrzycki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m robot usuwa: uk:Жабокрицький Діонісій; zmiany kosmetyczne |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Bp '''Dionizy Dymitr Żabokrzycki''' ([[ukr.]] Діонісій Жабокрицький) (?-[[1715]]), prawosławny, a następnie [[biskupi łucko-ostrogscy|unicki biskup łucko-ostrogski]]. Urodził się w [[Łuck]]u w drugiej połowie XVII wieku. Ojciec był prawosławnym, a matka katoliczką. Studiował w Akademii Krakowskiej. Był [[podczaszy]]m wielkomirskim. Od [[1674]] r. sędzią kapturowym [[województwo wołyńskie|województwa wołyńskiego]]. W latach [[1677]]-[[1686]] co roku był wybierany na starostę prawosławnego bractwa łuckiego. W [[1684]] r. został podwojewodą kijowskim, a od [[1691]] r. także podstarostą krzemienieckim. Sprzyjał odnowieniu i wyposażeniu krzemienieckiego bractwa bohojawleńskiego. W [[1693]] r. został [[pisarz ziemski|pisarzem ziemskim]] w [[Łuck]]u. W [[1695]] r. po śmierci bpa [[Atanazy Szumlański|Atanazego Szumlańskiego]] duchowieństwo, członkowie bractwa i szlachta eparchii łuckiej na następcę wybrały świeckiego szlachcica i przez króla [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] D. Żabokrzycki został mianowany prawosławnym biskupem łucko-ostrogskim. Dbał o należną edukację duchowieństwa i polepszenie stanu materialnego monasterów. W [[1702]] r. przyjął [[Unia brzeska|unię]] z diecezją (jako ostatni biskup prawosławny w Koronie, jedynie w Wielkim Księstwie Litewskim pozostała prawosławna diecezja połocka – władyctwo białoruskie). Gorliwie szerzył postanowienia unii. W czasie [[III wojna północna|wojny północnej]] po wejściu wojsk rosyjskich do Rzeczypospolitej doszło do buntu prawosławnych w jego diecezji. Chwilowo przebywał poza diecezją – w [[1704]] r. wyjechał do biskupa przemyskiego [[Jerzy Winnicki|Jerzego Winnickiego]], w [[1705]] r. był w obozie [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]]. W [[1706]] r. powrócił na [[Wołyń]], ale oskarżony o występowanie przeciw wojskom rosyjskim, w [[1707]] r. wyjechał na [[Węgry]]. Po powrocie do Łucka, w [[1708]] roku próbowali go ująć przeciwnicy, tym razem ratował się ucieczką do obozu [[hetman koronny|hetmana koronnego]] [[Adam Sieniawski|Adama Sieniawskiego]]. Na początku [[1709]] r. został ujęty i wydany Rosjanom, którzy przewieźli go do [[Kijów|Kijowa]], a w [[1710]] r. do [[Moskwa|Moskwy]]. Doznawał różnych przykrości i upokorzeń. Kuszony był możliwością powrotu na stolicę biskupią za cenę zerwania z Unią – na co się nie zgodził. Został skazany na zesłanie i dożywotnie uwięzienie. Od 1711 r. przebywał na [[ |
Bp '''Dionizy Dymitr Żabokrzycki''' ([[ukr.]] Діонісій Жабокрицький) (?-[[1715]]), prawosławny, a następnie [[biskupi łucko-ostrogscy|unicki biskup łucko-ostrogski]]. Urodził się w [[Łuck]]u w drugiej połowie XVII wieku. Ojciec był prawosławnym, a matka katoliczką. Studiował w Akademii Krakowskiej. Był [[podczaszy]]m wielkomirskim. Od [[1674]] r. sędzią kapturowym [[województwo wołyńskie|województwa wołyńskiego]]. W latach [[1677]]-[[1686]] co roku był wybierany na starostę prawosławnego bractwa łuckiego. W [[1684]] r. został podwojewodą kijowskim, a od [[1691]] r. także podstarostą krzemienieckim. Sprzyjał odnowieniu i wyposażeniu krzemienieckiego bractwa bohojawleńskiego. W [[1693]] r. został [[pisarz ziemski|pisarzem ziemskim]] w [[Łuck]]u. W [[1695]] r. po śmierci bpa [[Atanazy Szumlański|Atanazego Szumlańskiego]] duchowieństwo, członkowie bractwa i szlachta eparchii łuckiej na następcę wybrały świeckiego szlachcica i przez króla [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] D. Żabokrzycki został mianowany prawosławnym biskupem łucko-ostrogskim. Dbał o należną edukację duchowieństwa i polepszenie stanu materialnego monasterów. W [[1702]] r. przyjął [[Unia brzeska|unię]] z diecezją (jako ostatni biskup prawosławny w Koronie, jedynie w Wielkim Księstwie Litewskim pozostała prawosławna diecezja połocka – władyctwo białoruskie). Gorliwie szerzył postanowienia unii. W czasie [[III wojna północna|wojny północnej]] po wejściu wojsk rosyjskich do Rzeczypospolitej doszło do buntu prawosławnych w jego diecezji. Chwilowo przebywał poza diecezją – w [[1704]] r. wyjechał do biskupa przemyskiego [[Jerzy Winnicki|Jerzego Winnickiego]], w [[1705]] r. był w obozie [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]]. W [[1706]] r. powrócił na [[Wołyń]], ale oskarżony o występowanie przeciw wojskom rosyjskim, w [[1707]] r. wyjechał na [[Węgry]]. Po powrocie do Łucka, w [[1708]] roku próbowali go ująć przeciwnicy, tym razem ratował się ucieczką do obozu [[hetman koronny|hetmana koronnego]] [[Adam Sieniawski|Adama Sieniawskiego]]. Na początku [[1709]] r. został ujęty i wydany Rosjanom, którzy przewieźli go do [[Kijów|Kijowa]], a w [[1710]] r. do [[Moskwa|Moskwy]]. Doznawał różnych przykrości i upokorzeń. Kuszony był możliwością powrotu na stolicę biskupią za cenę zerwania z Unią – na co się nie zgodził. Został skazany na zesłanie i dożywotnie uwięzienie. Od 1711 r. przebywał na [[Wyspy Sołowieckie|Wyspach Sołowieckich]] w miejscowym [[Monastyr Sołowiecki|monasterze]]. W czasie zesłania przyjaźnie odnosili się do niego tamtejsi arcybiskupi chołmogórscy: [[Rafajił Krasnopolśkyj]] i [[Warnawa Wołostkowśkyj]]. Zmarł w 1715 r. na zesłaniu. |
||
== Źródła == |
== Źródła == |
||
Wersja z 15:20, 24 paź 2010
Bp Dionizy Dymitr Żabokrzycki (ukr. Діонісій Жабокрицький) (?-1715), prawosławny, a następnie unicki biskup łucko-ostrogski. Urodził się w Łucku w drugiej połowie XVII wieku. Ojciec był prawosławnym, a matka katoliczką. Studiował w Akademii Krakowskiej. Był podczaszym wielkomirskim. Od 1674 r. sędzią kapturowym województwa wołyńskiego. W latach 1677-1686 co roku był wybierany na starostę prawosławnego bractwa łuckiego. W 1684 r. został podwojewodą kijowskim, a od 1691 r. także podstarostą krzemienieckim. Sprzyjał odnowieniu i wyposażeniu krzemienieckiego bractwa bohojawleńskiego. W 1693 r. został pisarzem ziemskim w Łucku. W 1695 r. po śmierci bpa Atanazego Szumlańskiego duchowieństwo, członkowie bractwa i szlachta eparchii łuckiej na następcę wybrały świeckiego szlachcica i przez króla Jana III Sobieskiego D. Żabokrzycki został mianowany prawosławnym biskupem łucko-ostrogskim. Dbał o należną edukację duchowieństwa i polepszenie stanu materialnego monasterów. W 1702 r. przyjął unię z diecezją (jako ostatni biskup prawosławny w Koronie, jedynie w Wielkim Księstwie Litewskim pozostała prawosławna diecezja połocka – władyctwo białoruskie). Gorliwie szerzył postanowienia unii. W czasie wojny północnej po wejściu wojsk rosyjskich do Rzeczypospolitej doszło do buntu prawosławnych w jego diecezji. Chwilowo przebywał poza diecezją – w 1704 r. wyjechał do biskupa przemyskiego Jerzego Winnickiego, w 1705 r. był w obozie Stanisława Leszczyńskiego. W 1706 r. powrócił na Wołyń, ale oskarżony o występowanie przeciw wojskom rosyjskim, w 1707 r. wyjechał na Węgry. Po powrocie do Łucka, w 1708 roku próbowali go ująć przeciwnicy, tym razem ratował się ucieczką do obozu hetmana koronnego Adama Sieniawskiego. Na początku 1709 r. został ujęty i wydany Rosjanom, którzy przewieźli go do Kijowa, a w 1710 r. do Moskwy. Doznawał różnych przykrości i upokorzeń. Kuszony był możliwością powrotu na stolicę biskupią za cenę zerwania z Unią – na co się nie zgodził. Został skazany na zesłanie i dożywotnie uwięzienie. Od 1711 r. przebywał na Wyspach Sołowieckich w miejscowym monasterze. W czasie zesłania przyjaźnie odnosili się do niego tamtejsi arcybiskupi chołmogórscy: Rafajił Krasnopolśkyj i Warnawa Wołostkowśkyj. Zmarł w 1715 r. na zesłaniu.
Źródła
- Борис. І. Балик ЧСВВ. “«Катафалк Чернечий» василіян XVII-XVIII ст. (Рукописна збірка життєписів Василіян)” // „Analecta Ordinis S. Basilii Magni”. T. 8 – Romae, 1973. S. 67-98. S. 85-87.
- C.В. Курганович. «Дионисий Жабокрытский, епископ луцкий и острогский. Историко-биографический очерк». – Киев, 1914.
- Іриней Назарко. “Київські і галицькі митрополити: біографічні нариси (1590-1960)”. – Рим, 1960. С. 71, 72, 75, 81.
- В.В. Станіславський, “Жабокрицький Діонісій”
- J. Stebelski, Zebranie arcybiskupów i biskupów ruskich wszystkich katedr w Koronie Polskiej i Wielkim Księstwie Litewskim będących, „Scriptores Rerum Polonicarum”, t. IV, Kraków 1874.
- Володимир Ящук. “Трагедія Жабокрицького” // “Вільне Слово” (Рівне) ч. 4 (13727) від 15 січня 2002 р., 6 стор.