Wikipedysta:Genealogus/Władysław Dłużak: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Usunięta treść Dodana treść
Genealogus (dyskusja | edycje)
m Genealogus przeniósł stronę Wikipedysta:Genealogus/brudnopis do Władysław Dłużak: publikacja artykułu
Genealogus (dyskusja | edycje)
drobne poprawki
Linia 56: Linia 56:


{{SORTUJ:Dłużak, Władysław}}
{{SORTUJ:Dłużak, Władysław}}
[[Kategoria:Więzień KL Sachsenchausen]]
[[Kategoria:Więźniowie KL Sachsenchausen]]
[[Kategoria:Więzień KL Gross-Rosen]]
[[Kategoria:Więźniowie KL Gross-Rosen]]
[[Kategoria:Więzień Dachau]]
[[Kategoria:Więźniowie KL Dachau]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1909]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1909]]
[[Kategoria:Zmarli w 1979]]
[[Kategoria:Zmarli w 1979]]

Wersja z 00:13, 27 wrz 2021

Władysław Dłużak
{{{alt grafiki}}}
Władysław Dłużak koniec lat 40 XX w.
Data i miejsce urodzenia

23 maja 1909
Gaj, gmina Gostyń, powiat gostyński

Data i miejsce śmierci

26 sierpnia 1979
Miami, hrabstwo Miami-Dade, Floryda, Stany Zjednoczone Ameryki Północnej

Miejsce spoczynku

Dade Memorial Park, hrabstwo Miami-Dade, Floryda, USA

Zawód, zajęcie

robotnik portowy

Narodowość

polska

Edukacja

Szkoła Powszechna w Małachowie, gmina Dolsk, Gimnazjum w Gostyniu

Pracodawca

Zarząd Portu Gdynia

Władysław Dłużak (ur. 23 maja 1909 w Gaju, zm. 26 sierpnia 1979 w Miami, hrabstwo Miami-Dade, Floryda, USA - polski robotnik, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.

Okres przedwojenny

Pochodził z włościańskiej rodziny Wincentego i Zofii z domu Gościniak. Był dziesiątym dzieckiem i szóstym synem. Szkołę powszechną ukończył w Małachowie w 1921 r. Następnie uczęszczał do gimnazjum w Gostyniu. Znał języki niemiecki i francuski. W 1935 r. przeniósł się do Gdyni, gdzie zamieszkał przy ulicy Świętojańskiej 78. Po przyjeździe zatrudnił się jako robotnik portowy. W sierpniu 1939 r. nie został zmobilizowany[1].

Okres II wojny światowej

Po wybuchu wojny 1 września 1939 r. pozostał w Gdyni. Został aresztowany przez Gestapo 20 lutego 1940 r. i osadzony w Konzentrationslager Sachsenhausen 10 kwietnia 1940 roku jako więzień polityczny[2]. Nadano mu wówczas numer obozowy 21299[3]. Niedługo potem został przeniesiony do podobozu Konzentrationslager Groß Rosen (Rogoźnica). Pracował w miejscowych kamieniołomach granitu. Gdy KL Groß Rosen przekształcono z dniem 1 maja 1941 r. w samodzielny obóz pozostał w nim nadal[4] Kilka tygodni później 20 czerwca 1941 r. został osadzony w Konzentrationslager Dachau, gdzie nadano mu numer obozowy 26381[5] Tuż po przybyciu został przeniesiony do podobozu w oddalonym o blisko 80 km Bad Tölz. Była tam zlokalizowana szkoła junkierska dla kadetów SS. Na jej terenie więźniowie wykonywali różne roboty budowlane[6] Do obozu głównego powrócił 22 września 1942 r. i został umieszczony na Bloku 12[7] Został uwolniony przez oddziały VII Armii Amerykańskiej 29 kwietnia 1945 r.

Okres powojenny

Po oswobodzeniu w latach 1945-1951 przebywał na terenie Niemiec. Początkowo zamieszkał w Dachau w barakach przy Gröbenriederstr., a następnie w niewielkim domu przy Schleißheimerstr. 90[8] W tym okresie kurował swoje zdrowie nadszarpnięte pobytem w niemieckich obozach koncentracyjnych. W późniejszym okresie przeniósł się do Monachium. Tam 25 sierpnia 1948 r. złożył wniosek o emigrację do USA. Do Polski rządzonej przez komunistów nie chciał wracać. W tym czasie pracował jako tłumacz władz alianckich. Złożony wniosek został zaakceptowany 12 listopada 1950 r. Na tej podstawie 17 sierpnia 1951 r. znalazł się na pokładzie USS „General M.B. Steward” i wraz z innymi uchodźcami z Europy wypłynął z Bremerhaven do Ameryki. Do Nowego Jorku dotarł 7 września 1951 r.[9] Po dopełnieniu procedur imigracyjnych został przekazany do Amerykańskiego Komitetu ds. Przesiedlania Polskich Uchodźców (ACRPDP), powołanego w 1948 r. przez Kongres Polonii Amerykańskiej, z siedzibą w Chicago w stanie Ilinois. W tym mieście osiadł też na stałe. Wówczas też zaczął używać imienia Walter, które nie było jego imieniem metrykalnym. Sąd Okręgowy dla Chicago nadał mu obywatelstwo USA 23 maja 1967 r.[10] Tam poznał Janinę Kulczycką, z którą ożenił się w 1970 r. Stan zdrowia uniemożliwiał mu podjęcie zatrudnienia. Utrzymywał się z renty uzyskanej jako ofiara nazizmu. W rodzinie zapamiętany został jako dobry, sympatyczny i pogodny człowiek. Pod koniec życia przeniósł się do Miami na Florydzie, gdzie zmarł 26 sierpnia 1979 r. Został pochowany na cmentarzu Dade Memorial Park.

Przypisy

  1. Application for Assistance Wladislaus Dluzak z dnia 25 sierpnia 1948 r., Arolsen Archive, dokument nr 79035192.
  2. E. Rojowska, Monika Tomkiewicz, Gdynia 1939-1945 w świetle źródeł niemieckich i polskich, Gdynia 2009, passim; Z. Szreder, Wysiedlenia z Gdyni w 1939 roku [w:] 60.Rocznica wrześnie 1939. Materiały z sesji popularno-naukowej, Gdynia 2000.
  3. Informacja o byłym więźniu Sachsenhausen, Archiwum Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, Moskwa.
  4. W. Benz, B. Distel, Der Ort Des Terrors : Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager Band III Sachsenhausen Buchenwald, Munchen 2005, s. 197-199.
  5. Karta osobowa KL Dachau Wladislaus Dluzak, Arolsen Archive, dokument nr 10022798.
  6. W. Benz, B. Distel, Der Ort Des Terrors : Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager Band II Frühe Lager Dachau Emslandlager, Munchen 2005, s. 293-296.
  7. Häftling Wladislaus Dluzak, KZ-Gedenkstätte Dachau, s. 1.
  8. Lista meldunkowa mieszkańców z 15 sierpnia 1946 r., Lista meldunkowa mieszkańców Polish Club Dachau z dnia 15 sierpnia 1947 r., Arolsen Archive, dokumenty nr 69864304, 100131639.
  9. Manifest of In-Bound Passengers (Aliens) z dnia 7 września 1951 r., Arolsen Archive, dokument nr 81753736.
  10. Illinois, Northern District (Eastern Division), Naturalization Index 1926-1979, dokument nr 8995818.