Tekst źródłowy strony Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna

{{IPA infobox
 |nazwa       = Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna
 |numer IPA   = 104, 133
 |1. zapis    = dz
 |2. zapis    = ʣ
 |X-SAMPA     = dz
 |Kirshenbaum = dz
 |dźwięk      = Voiced alveolar sibilant affricate.oga
 |grafika     = Voiced alveolar affricate.svg
}}
'''Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna''' – rodzaj dźwięku [[spółgłoska|spółgłoskowego]] występujący w [[Język (mowa)|językach naturalnych]], oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|IPA]] symbolem [{{IPA|ʣ}}].

== Artykulacja ==
=== Opis ===
W czasie [[artykulacja (fonetyka)|artykulacji]] tej spółgłoski:
* modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to [[spółgłoska płucna egresywna]]
* tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to [[spółgłoska nosowa|spółgłoska ustna]]
* prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – [[spółgłoska boczna|spółgłoska środkowa]]
* koniuszek [[język (anatomia)|języka]] i jego brzeżek kontaktuje się z dziąsłami – jest to [[Spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa|spółgłoska dziąsłowa]].
* Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przejścia bezpośrednio, bez plozji, do spółgłoski [[spółgłoska szczelinowa dziąsłowa dźwięczna|[{{unicode|z}}]]].
* wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest [[dźwięczność|dźwięczna]]

=== Warianty ===
* wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej ([[palatalizacja|spalatalizowanej]]): [{{IPA|ʣʲ}}]
* wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce [[welaryzacja|welaryzowanej]]: [{{IPA|ʣˠ}}]
* napięcie mięśni [[gardło|gardła]] – mówimy o spółgłosce [[faryngalizacja|faryngalizowanej]] [{{IPA|ʣˁ}}]
* zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o [[labializacja|spółgłosce labializowanej]] [{{IPA|ʣʷ}}]

== Przykłady ==
* w kanadyjskim wariancie [[język francuski|języka francuskiego]]: education [{{IPA|eʣʏkaˈsjɔ̃||}}]
* w [[język macedoński|języku macedońskim]]: ѕвезда [{{IPA|ˈʣvɛzda||}}] "gwiazda"
* w [[język polski|języku polskim]]: dzwon [{{IPA|ʣvɔn||}}]
* w [[język paszto|języku paszto]]: پنځه [{{IPA|pinʣə||}}] "pięć"
* w [[język włoski|języku włoskim]]: zero [{{IPA|ˈʣɛro||}}]

{{Spółgłoski}}

[[Kategoria:Spółgłoski płucne|zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna]]