Suspensorium (anatomia)
Suspensorium (łac. suspensorium hypopharyngeale, fultura hypopharyngealis) – element narządów gębowych niektórych stawonogów, stanowiący również część szkieletu wewnętrznego głowy.
Sześcionogi[edytuj | edytuj kod]
U sześcionogów suspensoria stanowią parę sklerytów lub parę grup sklerytów po bokach przygębowej (adoralnej) części podgębia. W najprostszym przypadku suspensorium ma postać płytki o odsiebnym końcu połączonym stawowo z płytką lub poprzeczką w bocznej ścianie podgębia, a końcu dosiebnym zakończonym na ścianie jelita przedniego w bocznym kąciku otworu gębowego. U różnych owadów suspensoria mogą ulegać jednak rozmaitym modyfikacjom, a nawet wtórnie zanikać. Często wytwarzają gałęzie żuwaczkowe, dochodzące do apodem żuwaczki[1]. U prymitywniejszych owadów uskrzydlonych ze środka suspensorium wychodzić może ramię loralne, bocznie skierowane ku lorum[2].
Główną funkcją suspensoriów jest służenie za punkty przyczepu mięśni podgębia[1][3]. Zaczepiają się na nich takie mięśnie jak musculus frontooralis, musculus tentoriooralis, musculus craniohypopharyngealis, musculus tentoriosuspensorialis, musculus postmentoloralis, musculus oralis transversalis, musculus loroloralis, musculus lorosalivarialis czy musculus hypopharyngosalivaris[3].
Pareczniki[edytuj | edytuj kod]
U pareczników suspensoria osiągają duże rozmiary, podczas gdy samo podgębie jest niewielkim płatkiem, położonym za otworem gębowym[1]. Rozszerzają się one na boki i łączą z brzusznymi krawędziami puszki głowowej, w punktach położonych przed nasadami żuwaczek[1][2]. Każde wypuszcza także ku tyłowi wyrostek apodemalny, który wnika w jamę głowy, przechodząc po bokach od jelita przedniego. Niewykluczone, że wyrostki te, zwane też apofizami podgębia, odpowiadają przednim ramionom tentorialnym owadów[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e IV: The Head. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
- ↑ a b Mary Ann Basinger Maggenti, Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner, Online Dictionary of Invertebrate Zoology Version 3.1, 2005, s. 389, 536, 892 (ang.).
- ↑ a b Benjamin Wipfler, Ryuichiro Machida, Bernd Müller, Rolf G. Beutel. On the head morphology of Grylloblattodea (Insecta) and the systematic position of the order, with a new nomenclature for the head muscles of Dicondylia. „Systematic Entomology”, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-3113.2010.00556.x.