Tekst źródłowy strony Teza Duhema-Quine’a

'''Teza Duhema-Quine’a''' – koncepcja znana w [[filozofia nauki|filozofii nauki]] dotycząca zależności pomiędzy danymi empirycznymi a teorią naukową. Według tezy Duhema-Quine’a dane empiryczne nie określają jednoznacznie teorii naukowej. Zbiór wszystkich danych doświadczalnych jest skończony, a więc do takiego zbioru można zawsze (przynajmniej potencjalnie) dopasować nieskończenie wiele różnych teorii. Laudan precyzuje tezę Duhema-Quine’a w następujący sposób:

<blockquote>Dla dowolnej teorii T i dowolnego zbioru dowodów S potwierdzających teorie T istnieje konkurencyjna dla teorii T (i sprzeczna z teorią T) teoria T' taka że zbiór dowodów S potwierdza teorie T'.<ref>Larry Laudan, ''Demystifying Underdetermination''</ref></blockquote>

Termin w szczególności obejmuje koncepcje, że obserwacje empiryczne zawsze są obciążone dodatkowymi założeniami teoretycznymi. Z tego powodu treść empiryczna przysługuje całym systemom zdań, całej teorii lub nawet całej nauce, a nie poszczególnym jej elementom w postaci konkretnych zdań obserwacyjnych.

==Przykład==

W XVII wieku, w czasach [[Galileusz]]a jednym z argumentów przeciwko [[heliocentryzm|teorii heliocentrycznej]] był tzw. "argument wieży". Obserwacje wskazują, że ciała spadając z dużej wysokości poruszają się w kierunku ziemi po linii prostej i prostopadle do podłoża co uważano za bezsporny [[empiryzm|empiryczny dowód]], że Ziemia pozostaje w spoczynku (gdyby podlegała ruchowi to przedmioty zrzucane z wierzchołka wieży nie spadałyby idealnie u jej podnóża){{odn|Feyerabend|2001|s=64}}. Takie obserwacje nie są obecnie akceptowane jako empiryczne dowody, że Ziemia się nie porusza, ponieważ zmieniły się założenia: wprowadzone zostały dodatkowe reguły teoretyczne takie jak [[zasada bezwładności]] i względna interpretacja ruchu (patrz też: [[siła Coriolisa]]){{odn|Feyerabend|2001|s=70-71}}.

== Zobacz też ==
* [[Empiryzm]]
* [[Problem indukcji]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |imię=Sandra G. |nazwisko=Harding |tytuł=Can Theories Be Refuted ? Essays on the Duhem-Quine Thesis
|wydawca=Springer Netherlands|data=1975|isbn=978-90-277-0630-0|odn=nie}}
* {{cytuj książkę |imię=Paul K. |nazwisko=Feyerabend |tytuł=Przeciw Metodzie|wydawca=Wydawnictwo Siedmioróg|data=2001|isbn=83-7162-849-8|odn=tak}}

[[Kategoria:Filozofia nauki]]