Wywiad Wojskowy (Syria)
Wywiad Wojskowy (arab. شعبة الاستخبارات العسكرية, Szubat al-istichbarat al-askarijja) – syryjska agencja bezpieczeństwa, prawdopodobnie najpotężniejsza tego typu struktura w Syrii pod rządami partii Baas[1].
Utworzony w 1969 Wywiad Wojskowy jest następcą agencji bezpieczeństwa utworzonych jeszcze podczas mandatu francuskiego w Syrii i Libanie. Zajmuje się prowadzeniem działalności wywiadowczej (działalność tę prowadzi w jego strukturze Biuro Szefa Rozpoznania) i kontrwywiadowczej, jak również odpowiada za kontakty z formacjami zbrojnymi palestyńskimi i libańskimi. W jego strukturach funkcjonuje Żandarmeria Wojskowa, która odpowiedzialna jest za ochronę członków syryjskiego rządu i innych osób z krajowej elity władzy[1]. Wywiad Wojskowy odpowiada również za kontrolę i utrzymywanie lojalności syryjskich oficerów względem władz, prowadzi badania i produkcję broni niekonwencjonalnej i rakietowej[1]. Wywiad Wojskowy funkcjonuje niezależnie od pozostałych syryjskich agencji bezpieczeństwa - Generalnego Dyrektoriatu Bezpieczeństwa, Dyrektoriatu Bezpieczeństwa Politycznego oraz Wywiadu Sił Powietrznych[2]. Każda z wymienionych struktur prowadzi odrębne operacje i utrzymuje własną sieć tajnych współpracowników, każda funkcjonuje, niezależnie od oficjalnych zadań, jako policja polityczna inwigilująca społeczeństwo i prowadząca działania przeciwko organizacjom uznanym za antyrządowe, w tym organizacjom zajmującym się obroną praw człowieka. Osoby zatrzymane przez jedną z agencji bezpieczeństwa sądzone były przez sądy wojskowe lub naczelny sąd bezpieczeństwa państwowego, w warunkach niegwarantujących sprawiedliwego postępowania[3]. Szczególną rolę Wywiad Wojskowy odegrał podczas syryjskiej interwencji w Libanie; jego struktura w tym kraju, działając faktycznie niezależnie od centrali w Damaszku, była jednym z kluczowych narzędzi prowadzenia syryjskiej polityki dominacji w Libanie. Na czele libańskich struktur wywiadu stał najpierw gen. Ghazi Kanaan, a po nim Rustum Ghazala[1]. Szerokie kompetencje i faktyczną bezkarność gwarantował funkcjonariuszom agencji wywiadowczych obowiązujący w Syrii w latach 1963-2011 stan wyjątkowy[3].
Od lat 70. XX wieku na stanowiskach dowódczych w Wywiadzie Wojskowym służą wyłącznie alawici[1].
W 2011 i 2012 Wywiad Wojskowy brał udział w tłumieniu protestów przeciwko rządom Baszszara al-Asada, które następnie przerodziły się w wojnę domową.
Dowódcy[edytuj | edytuj kod]
- gen. Ali Zaza[4]
- gen. Hikmat asz-Szihabi, 1970-1973[5]
- gen. Ali Duba, 1974-2000[2]
- gen. Hasan Chalil, 2000-2005[1]
- gen. Asif Szaukat, 2005-2010[6][7]
- gen. Abd al-Fattah Kudsijja, 2010-2012[8]
- gen. Rafik Szahada, do 2012[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Fyderek Ł.: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 108. ISBN 978-83-7638-111-4.
- ↑ a b Syria Intelligence & Security Agencies
- ↑ a b Fyderek Ł.: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 109-110. ISBN 978-83-7638-111-4.
- ↑ Patrick Seale, Asad of Syria: The Struggle for the Middle East, Maureen McConville, wyd. 1st University of California Press ed, Berkeley: University of California Press, 1989, ISBN 978-0-520-06976-3, OCLC 19130614.
- ↑ Moubayed S. M.: Steel & Silk. Men and Women who shaped Syria 1900-2000. Cune Press, 2006, s. 83-84. ISBN 978-1-885942-41-8.
- ↑ Assad loses Assef Shawkat, Syria’s shadowy enforcer
- ↑ Syria crisis: Profiles of security and defence chiefs killed in Damascus blast
- ↑ a b Assad reshuffles top security posts after bombing that killed four senior officials