Tekst źródłowy strony Węglowodory platońskie

'''Węglowodory platońskie''' – [[Związki policykliczne|policykliczne]] [[węglowodory alifatyczne]], mające szkielet węglowy w kształcie [[wielościan foremny|wielościanów platońskich]].

{| class="wikitable"
|+ Węglowodory platońskie
|-
! Nazwa:
! [[tetraedran]]
! [[Kuban (węglowodór)|kuban]]
! [[oktaedran]]
! [[dodekaedran]]
! [[ikozaedran]]
|-
! Struktura cząsteczki:
| align="center"| [[Plik:Tetrahedrane-3D-balls.png|100px]]
| align="center"| [[Plik:Cubane-3D-balls.png|100px]]
| align="center"| nie istnieje
| align="center"| [[Plik:Dodecahedrane-3D-balls.png|150px]]
| align="center"| nie istnieje
|-
! Wzór:
| align="center"| {{chem2|C4H4}}
| align="center"| {{chem2|C8H8}}
| align="center"| {{chem2|C6}}
| align="center"| {{chem2|C20H20}}
| align="center"| {{chem2|C12}}
|-
! Figura platońska:
| align="center"| [[Plik:Tetrahedron.svg|80px|Czworościan foremny]]<br>[[czworościan foremny|czworościan]]
| align="center"| [[Plik:Hexahedron.svg|80px|Sześcian]]<br>[[sześcian (geometria)|sześcian]]
| align="center"| [[Plik:Octahedron.svg|80px|Ośmiościan foremny]]<br>[[Ośmiościan foremny|ośmiościan]]
| align="center"| [[Plik:POV-Ray-Dodecahedron.svg|80px|Dwunastościan foremny]]<br>[[dwunastościan foremny|dwunastościan]]
| align="center"| [[Plik:Icosahedron.svg|80px|Dwudziestościan foremny]]<br>[[dwudziestościan foremny|dwudziestościan]]
|}
 
Otrzymane węglowodory platońskie<ref name="Lewars">{{cytuj | autor = Errol G. Lewars| tytuł =  Modeling Marvels. Computational Anticipation of Novel Molecules | rozdział= Tetrahedrane|s=81-104 | data = 2008 | isbn = 978-1-4020-6972-7 | miejsce = Dordrecht | wydawca = Springer Netherlands | doi = 10.1007/978-1-4020-6973-4_6| język = en | dostęp = z}}</ref>:
* [[tetraedran]] znany jest jedynie w formie pochodnych, np. tetra-''t''-butylotetrahedranu
* [[Kuban (węglowodór)|kuban]]
* [[dodekaedran]]
[[Oktaedran]] i [[ikozaedran]] nie są w rzeczywistości węglowodorami, lecz hipotetycznymi odmianami alotropowymi węgla. Synteza oktaedranu nie jest teoretycznie niemożliwa, ale obliczenia wskazują na jego bardzo niską trwałość ze względu na niekorzystną geometrię wiązań. Natomiast ikozaedran musiałby zawierać pięciowiązalne atomy węgla, co praktycznie wyklucza jego istnienie, nawet w formie [[kation]]owej<ref name="Lewars" />.

== Przypisy ==
{{commonscat|Platonic hydrocarbons}}
{{Przypisy}}

[[Kategoria:Związki policykliczne]]
[[Kategoria:Węglowodory]]