Władcy Negeri Sembilan

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Negeri Sembilan („Dziewięć państw”) – federacja kilku państw: Inas, Jelebu, Jempol, Johol, Ulu Muar, Rembau, Gunung Pasir, Sungai Ujong Teraci i Tampin. Sześć państw utrzymało się przy życiu: Jelebu, Jempol Johol, Rembau, Sungai Ujong i Tampin. Pierwsze państwo to Sungai Ujong. Jng di-pertuan besar jest tytułem króla Negeri Sembilan.

Królowie Negeri Sembilan[edytuj | edytuj kod]

Dynastia Pagarruyung

  • Radża Melawar (Sułtan Mahmud ibni Sułtan Dżalil) (1773–1795)
  • Radża Hitam (1795–1808) [zięć]
  • Raja Lenggang Laut (1808–1824) [zięć]
  • Raja Radin (1824; usunięty) [syn]
  • Radża Kerdżan (regent 1824–1826; zmarł 1944)
  • Jamtuan Sati (1826–1831)
  • Radża Radin (2. panowanie 1831–1833; usunięty)
  • Radża Ali bin Daeng Alampaki (1833–1836; usunięty, zmarł 1850)
  • Radża Radin (2. panowanie 1836–1861)
  • Radża Imam (Tengku Ulin) (1861–1869) [brat]
  • Tengku Antah (1869–1888; regencja 1869–1872) [syn Radży Radina]
  • Nazwa państwa Śri Menanti 1876–1897
  • Protektorat brytyjski 1885–1987
  • Tuanku Muhammad (1888–1933) [syn]
  • Protektorat brytyjski 1889–1957
  • Tuanku Abd ar-Rahman (1933–1960) [syn]
  • Okupacja japońska 1941–1945
# Imię Lata życia Czas rządów Rodzice
Urodzony Zmarł Od Do
9 Tuanku Munawir 22 marca
1922
Seri Menanti
14 kwietnia
1967
Seremban
5 kwietnia
1960
14 kwietnia
1967
Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad
Tunku Maharunnisa binti Tunku Mambang
10 Tuanku Jaafar 19 lipca
1922
Kelang
27 grudnia
2008
Seremban
8 kwietnia
1967
27 grudnia
2008
Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad
Tunku Puan Chik
11 Tuanku Mukhriz 14 stycznia
1948
Kuala Pilah
29 grudnia
2008
Tuanku Munawir
Tunku Maharunnisa binti Tunku Mambang

Władcy państw należących do federacji[edytuj | edytuj kod]

Władcy Inasu[edytuj | edytuj kod]

  • Embun Serin (władczyni (undang luak Inas) ok. 1750–1770)
  • Bajan (ok. 1770–?)
  • Datuk Rambutan Jantan (?–1810)
  • Datuk Nuri (1810–?)
  • Mantik
  • Cenderong
  • Sohat
  • Biong
  • Umar
  • Sulung (?–1915)
  • Udżang bin Cepus (1915–1930)
  • Abd al-Ghani bin Lajar
  • Bacil bin Abd ar-Rahman
  • Rentah bin Takin (1957–1966)

Władcy Jelebu[edytuj | edytuj kod]

  • To Mojang Dato Gombak (pierwszy władca (dato) Penghulu z Jelebu ok. 1700–1750)
  • To Mojang Dato Mentunggang (ok. 1750–1757) [zięć]
  • Dato Mojang Salleh (trzeci władca Penghulu i pierwszy władca (undang) Jelebu ok. 1757–?) [syn]
  • Dato Bukor
  • Dato Bakul
  • Dato Junus (6. władca Penghulu i 4. władca (undang) Luak Jelebu)
  • Dato Lup
  • Dato Abd ar-Rachman (ok. 1800–1820)
  • Dato Penghulu Rangga Ali (1820–?)
  • Dato Pandak (ok. 1850–?)
  • Dato Mahmud (Kulup Tunggal)
  • Dato Hadżi Ibrahim (ok. 1870–1883)
  • Dato Sajid Ali bin Sajid Zain al-Dżafri (1883–1902)
  • Protektorat brytyjski 1883–1895
  • Dato Abd Allah bin Panglima Muda Lok (tylko 12. władca (undang) Luak Jelebu 1902–1945)
  • Datuk Szahmar ad-Din bin Hadżi Abd ar-Rahman (1945–1962)
  • Dato Osman bin Baginda (pełniący obowiązki 1962–1966)
  • Dato Abu Bakar bin Maamor (1966–1979)
  • Dato Mendika Mentri Achir ul-Zaman Dato Hadżi Musa bin Abd al-Wahab (1980–dziś)

Równolegli władcy Jelebu

  • Tengku Ahmad Szach bin Singkul (władca (jang di-pertuan Muda Jelebu) 1820–?)
  • Tengku Dżaja (?–ok. 1872) [syn]
  • Tengku Etet (ok. 1872–1875) [syn]
  • Tengku Abdullah ibni Radin (1875–1884) [kuzyn]
  • Tengku Nambul (1884–1886) [syn]

władcy Jempolu[edytuj | edytuj kod]

  • Daim (władca (datuk penghulu) pod zwierzchnością Jelebu ok. 1750–?)
  • Cap
  • Rijal
  • Malik
  • Hasan (1839–?)
  • Dżahan
  • Szukul (?–1916)
  • Abdul Wahhab (1916–?)
  • Sulajman bin Abdullah (?–1966)

Władcy Joholu[edytuj | edytuj kod]

  • Dato Putri Kunung Siti Awan Setiawan I (władczyni (datuk undang luak Johol) 1723–1747)
  • Dato Rambut Pandżang (władczyni 1747–1760)
  • Dato Putri Setiawan II (władczyni ok. 1760–1790)
  • Dato Rambutan Dżantan (ok. 1790–1810)
  • Dato Nuri (ok. 1810–1820)
  • Datuk Abu Bakar Gubah (To Bunczit) (ok. 1820–1840) [syn Siti Ani, wnuczki Setiawan II]
  • Dato Wan Saeto Rubah (ok. 1840–1900)
  • Dato Wan Umar bin Wan Hassan (1901–1918)
  • Dato Kamat bin Hadżi Sulejman (1918–1947)
  • Dato Abd al-Manap bin Tolok (1947–1973)
  • Dato Hadżi Abd al-Madżid bin Abd al-Wahid (1973–1985)
  • Dato Hadżi Abd ar-Rahman bin Mat Som (1985–1988)
  • Dato Abdul bin Ali (1988–2007)
  • Dato Mohd Dżan bin Abdul Ghani (2007–dziś)

Władcy Ulu Muar[edytuj | edytuj kod]

  • Dato Pasir di Radża bin Tun Mat Ali (1699–?)
  • Datuk Naam bin Chatib Akhir (władca (datuk penghulu luak Ulu Muar) pod zwierzchnością Joholu ok. 1750–177?)
  • Datuk Mindek (177?–?)
  • Datuk Mopeng
  • Datuk Adżong
  • Datuk Dżaalam
  • Datuk Talun
  • Datuk Dongkok Abd al-Malik (ok. 1824–1839)
  • Datuk Sidin
  • Datuk Haszim (1910–?)
  • Datuk Dżailani (1966)

Władcy Rembau[edytuj | edytuj kod]

  • Dato Lela Balang (wódz Minangkabau przed 1540)
  • Dato Laut Dalam (współwładca przed 1540)
  • Dato Śri Rama (władca (undang inak Rembau) pod zwierzchnością Minangkabau ok. 1540–1555) [syn Dato Leli Balanga]
  • Dato Amba (ok. 1540–1605) [syn]
  • Dato Lenggang (ok. 1605–1620)
  • Dato Pandak (ok. 1620–1645)
  • Dato Uban (ok. 1645–1666)
  • Dato Sagah (ok. 1660–1690)
  • Dato Kurup (ok. 1690–1725)
  • Zależność od Johoru 17??–1758
  • Dato Sabat (ok. 1725–1750)
  • Dato Lulinsoh (ok. 1750–1790)
  • Dato Pekak (ok. 1790–1795)
  • Dato Kusil bin Uban (ok. 1795–1812)
  • Dato Bogok (1812–1819)
  • Dato Nganit (1819–1838)
  • Protektorat holenderski 1819–?
  • Protektorat brytyjski 1832/87
  • Dato Achir (1838–1871)
  • Dato Hadżi Sahil (1871–1883; usunięty)
  • Dato Sarun bin Saidin (1883–1905)
  • Dato Hadżi Sulung bin Miah (1905–1922)
  • Dato Abdullah bin Hadżi Dahan (1922–1938)
  • Dato Hadżi Ipap bin Abdullah (1938–1962) [syn]
  • Dato Hadżi Adnan bin Hadżi Maah (1963–1998)
  • Hadżi Muhamad bin Szarif Usman (1998–dziś)

Równolegli władcy Rembau

  • Radża Asil (potem Sułtan Muhammad Szach) (władca jang di-pertuan muda Rembau 1798–1813; zmarł przed 1824)
  • Radża Ali bin Daeng Alampaki (1813–1832; władca Tampinu 1832–1850)
  • Sajid Szaban ibn Sajid Ibrahim al-Kadri (1832–1836; władca Tampinu 1850–1872) [zięć]

Władcy Gunung Pasir[edytuj | edytuj kod]

  • Meszit (władca (penghulu luak Gunung Pasir) pod zwierzchnością Rembau ok. 1750–?)
  • Tuakal
  • Mantik
  • Budin
  • Malik
  • Uteh
  • Alam
  • Kandak
  • Pacoh (Mentadoh)
  • Labu
  • Muhammad Amin
  • Basir (ok. 1920)
  • Szams ad-Din bin Bahali (ok. 1966)

Władcy Sungai Ujong[edytuj | edytuj kod]

  • Mambang (władca pod zwierzchnością Menangkabau 1677)
  • Siliam
  • Dato Kelambu
  • Dato Musang [brat]
  • Dato Penghulu Selat
  • Dato Danoh Buaja
  • Dato Penghulu Kadim (przyjął tytuł penghulu mentri)
  • Dato Penghulu Pandak
  • Dato Penghulu Czantak (Rumah Gadong) (?–1760)
  • Dato Bador (władca z tytułem undang luak Sungai Ujong ok. 1760–1780) [syn]
  • Dato Leha (ok. 1780–1800)
  • Dato Bahi (ok. 1800–1824)
  • Dato Kawal (ok. 1824–1850)
  • Dato Sending (ok. 1850–1873)
  • Dato Tunku Saiyid Abd al-Rahman bin Saiyid Ahmad al-Kadri (1873–1881)
  • Dato Muhammad Jusuf bin Haszim (1881–1889; usunięty)
  • Dato Maamor bin Incze Kasim (1889–1945) [zięć]
  • Dato Muhammad Kasim bin Dato Andika Hadżi Abd al-Raszid (1945–1983)
  • Dato Hadżi Mubarak bin Dohak (1993–dziś)

Władcy Teraci[edytuj | edytuj kod]

  • Ahmad bin Mantris Maharadża (władca (penghulu luak Teraci) pod zwierzchnością Sungai Ujong ok. 1750–?)
  • Tengkis
  • Tuk „Pecat”
  • Dato
  • Linsoh
  • Sulung (ok. 1839)
  • Said
  • Adil
  • Dżaal (?–1919)
  • Sohor (1919–?)
  • Arifin
  • Udżang bin Yahja
  • Lebai Hussin (1966)

Władcy Tampinu[edytuj | edytuj kod]

  • Radża Ali bin Daeng Alampaki (1832–1850; władca Rembau 1813–1832)

Dynastia al-Kadri

  • Sajid Szaban ibn Sajid Ibrahim al-Kadri (1850–1872; władca Rembau 1832–1836) [zięć]
  • Sajid Szarif Abdul Hamid (1872–1894; przybrał tytuł tunku besar Tampin 1883) [syn]
  • Sajid Dewa (1894–?) [syn]
  • Sajid Akil [syn]
  • Sajid Muhammad (?–1929) [brat]
  • Saiyid Idris (1929–2005; regencja 1929–1945) [syn]
  • Saiyid Razman (2005–dziś) [syn]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and Their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 3: Asia & Pacific Oceania, München 2003, s. 1177–1182, ISBN 3-598-21545-2.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]