Zasada resortowości

Zasada resortowości – jedna z najważniejszych zasad współczesnej administracji wykształcona w XVII-wiecznej Francji, szczególnie za czasów Ludwika XIII i Ludwika XIV. Dotyczy ona podziału obowiązków administracyjnych, które mają być podzielone między niezależne od siebie struktury organizacyjne, zwane resortami.

Historia

Początkowo na czele resortów stały organy kolegialne, wszakże od XIX wieku zaczęto wyznaczać samodzielnie działających ministrów. Najwcześniej wyodrębnionymi, a jednocześnie uznawanymi za najważniejsze resortami były: sprawy zagraniczne, skarbowość, wojskowość, sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości. Później dołączono do tego sprawy wyznaniowe i oświatę.

Resort spraw wewnętrznych poddawany był postępującej specjalizacji, co powodowało stopniowe wykształcanie się odrębnych organów zajmujących się poszczególnymi resortami, takimi jak na przykład: poczta, komunikacja, górnictwo czy opieka społeczna. Postępująca od XIX wieku rozbudowa struktur resortowych, przejawiająca się także w tworzeniu nowych organów, obok tych już istniejących doprowadziła do nadmiernych zawiłości w obrębie aparatu centralnego, a także licznych sporów między organami państwa. Przeciwdziałać miała temu tzw. zasada zespolenia – czyli zespolenie agend kilku ministrów w ręku jednego pionu organizacyjnego.

Pierwotnie zakładana idea równości resortów nie przetrwała długo. Na pierwszy plan szybko wybiła się skarbowość, z powodu znaczenia działań zwiększających dochód państwa, a także resort spraw wewnętrznych, w związku z rosnącą w państwach absolutnych rosnącą ingerencją monarchy we wszystkie dziedziny życia poddanych, nie wyłączając osobistej sfery życia jednostki.

Bibliografia

• Jerzy Malec: Historia administracji i myśli administracyjnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003, s. 267.