Przejdź do zawartości

Zerwać okowy iluzji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Zerwać okowy iluzji. Moje spotkanie z myślą Marksa i Freuda (ang. Beyond the Chains of Illusion: My Encounter with Marx and Freud) − dzieło filozoficzne autorstwa Ericha Fromma, napisane w 1962 roku (w Polsce wydane w roku 2000)[1], przedstawiające rozważania o podobieństwach i różnicach między myślą Karola Marksa i myślą Zygmunta Freuda, jak również stosunek autora do tych idei oraz do nurtów myślowych i społecznych, jakimi one zaowocowały. Wyjątkowo wśród twórczości tego autora, książka zawiera odniesienia do jego własnej biografii oraz do własnego rozwoju intelektualnego.

W swym dziele wskazuje i opisuje Fromm trzy najważniejsze wspólne cechy teorii Marksa i Freuda: „usposobienie krytyczne”, humanizm oraz wiarę w uwalniającą moc prawdy. „Myślicieli tych według Fromma łączyło bardzo wiele (…) byli kontynuatorami najlepszych tradycji europejskiego sceptycyzmu (…), konstytutywną cechą ich myślenia była wiara w wyzwolicielską moc poznania i jego efektów, które pozwalają zerwać «okowy iluzji» tzn. fałszywych i szkodliwych przekonań, które człowiek żywi na swój temat”[2].

Kwestię różnic pomiędzy ich ideami obrazuje w zarysie cytat: „Pogląd Freuda ogranicza jego mechanistyczna, materialistyczna filozofia (…). Wizja Marksa ma zdecydowanie szerszy zasięg (…) gdyż dysponował on obrazem człowieka niewypaczonego oraz pełni możliwości jego rozwoju (...)[1].

W swej interpretacji i dalszych rozważaniach traktuje jednak Fromm myśl Freuda jako swoiste uzupełnienie społecznej myśli Marksa na poziomie jednostki, jej dynamiki wewnętrznej i relacji z otoczeniem.

Rozdziały

[edytuj | edytuj kod]

Dzieło Zerwać okowy iluzji składa się z następujących rozdziałów:

  1. Trochę osobistych wspomnień
  2. Wspólny grunt
  3. Koncepcja człowieka i jego natury
  4. Rozwój człowieka
  5. Motywacje ludzkie
  6. Chora jednostka i chore społeczeństwo
  7. Koncepcja zdrowia psychicznego
  8. Charakter jednostkowy i społeczny
  9. Nieświadomość społeczna
  10. Losy obu teorii
  11. Pokrewne idee
  12. Credo

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Erich Fromm: Zerwać okowy iluzji. Moje spotkanie z myślą Marksa i Freuda. przeł. Jan Karłowski. REBIS, 2000. ISBN 83-7120-727-1.
  2. Mirosław Chałubiński: Wstęp do wydania polskiego. W: Erich Fromm: Zerwać okowy iluzji. Moje spotkanie z myślą Marksa i Freuda. REBIS, 2000. ISBN 83-7120-727-1.