Stanowienie prawa

Stanowienie prawa, prawodawstwo (inaczej: tworzenie prawa) – kreowanie nowego prawa (nowych norm prawnych).

Podmioty tworzące prawo

Dzisiaj twórcami prawa są:

• krajowe parlamenty, zwane też legislaturami (rzadziej legislatywami),
• prezydent,
• rząd, w tym jego przewodniczący i jego poszczególni członkowie,
• monarcha,
• jednostki samorządu lokalnego
• Rada Unii Europejskiej przy współudziale Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej
• sędziowie, w szczególności w systemach prawnych typu common law,
• obywatele (adresaci prawa) – zarówno w przypadku tworzenia prawa w wyniku przeprowadzanych w tym celu referendów, jak i na drodze zawieranych umów oraz wykształcania się prawnych zwyczajów.

Formy tworzenia prawa

• ustawa zasadnicza (konstytucja)
• ustawa
• rozporządzenie
• zarządzenie
• dekret
• precedens sądowy
• wiążący wynik referendum
• zwyczaj prawny.

Woluntarystyczne (władcze, arbitralne) i konsensualne (negocjacyjne) tworzenie prawa

Woluntarystyczne (władcze, arbitralne) tworzenie prawa to takie, jakie nie liczy się z wolą adresatów prawa (tych, którzy będą go mieli później przestrzegać).

Konsensualne (negocjacyjne) tworzenie prawa to takie, jakie uwzględnia stanowisko jego przyszłych adresatów.

Szczególnym przypadkiem stanowienia prawa jest współstanowienie. Mamy z nim do czynienia, gdy czynność stanowienia prawa wymaga decyzji więcej niż jednego organu państwa.

Bibliografia

• Maciej Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Wydawnictwo CM, Warszawa 2019, ISBN 978-83-66704-82-4.