Wikipedysta:Nemochin/Jap

Przyrostki

Źródło: 1 i 2.

W języku japońskim przyrostków używa się do tworzenia pytań, podkreślania wypowiedzi, wyrażania emocji i uczuć oraz do innych zastosowań. Są z reguły jedno lub dwuznakowe. Przeważnie dodaje się je do zdań nie zmieniając szyku wyrazów oraz użytych czasów i konstrukcji.

Ka か

Tworzy ze zdania twierdzącego pytanie.

Nihon-jin desu ka. 日本人ですか。	Czy jesteś Japończykiem?
Supeingo o hanashimasu ka. スペイン語を話しますか｡	Mówisz po hiszpańsku?

Kana かな / Kashira かしら

Oznacza przypuszczenie, niepewność. Kashira używane jedynie przez kobiety.

Tanaka-san wa ashita kuru kana. 田中さんは明日来るかな｡	Przypuszczam, że pan Tanaka przyjedzie jutro.
Ano hito wa dare kashira. あの人は誰かしら｡	Zastanawiam się, kim jest ta osoba?

Na な

Przyrostek ma dwa znaczenia, zależnie od osoby, która go używa i sytuacji.

1. Oznacza zakaz. Używane jedynie przez mężczyzn. Bardzo nieformalne.

Sonna koto o suru na! そんなことをするな！

Nie rób takich rzeczy!

2. Służy jako podkreślenie decyzji, sugestii, opinii.

Kyou wa shigoto ni ikitakunai na. 今日は仕事に行きたくないな｡	Ale mi się nie chce iść dzisiaj do pracy.
Sore wa machigatteiru to omou na. それは間違っていると思うな｡	Myślę, że to pomyłka.

Naa なあ

Wyraża uczucia lub pobożne życzenia.

Sugoi naa. すごいなあ｡	Świetne!
Mou sukoshi nete itai naa. もう少し寝ていたいなあ｡	Chciałbym móc jeszcze trochę pospać.

Ne ね/ Nee ねえ

Oznacza, że mówca oczekuje potwierdzenia ze strony słuchającego. Jest analogiczne z polskimi zakończeniami zdań "prawda?", "czyż nie?", "nie?" itp.

Ii tenki desu ne. いい天気ですね｡	Piękna pogoda, prawda?
Mou nakanaide ne. もう泣かないでね｡	Nie płacz już, nie płacz.

No の

1. Służy do wyjaśniania lub podkreślania. Używane wyłącznie przez kobiety i dzieci w nieformalnych sytuacjach.

Kore jibunde tsukutta no. これ自分で作ったの｡	Sama to zrobiłam.
Onaka ga itai no.おなかが痛いの｡	Boli mnie brzuch.

2. Nieformalna wersja ~ no desu ka (~のですか). Zamienia zdanie w pytanie, tak samo jak ka.

Ashita konai no?明日来ないの？	Nie przyjdziesz jutro?
Doushita no? どうしたの？	Co się stało?

Sa さ

Podkreśla wypowiedź. Używane głównie przez mężczyzn.

Sonna koto wa wakatteiru sa. そんなことは分かっているさ｡	Wiem o takich rzeczach.
Hajime kara umaku dekinai no wa atarimae sa. 始めからうまくできないのは当たり前さ｡	To oczywiste, że robiąc coś pierwszy raz, nie zrobisz tego dobrze.

Wa わ

Używane wyłącznie przez kobiety. Jednocześnie podkreśla wypowiedź i ją łagodzi.

Watashi ga suru wa. わたしがするわ。	Zrobię to.
Sensei ni kiita hou ga ii to omou wa. 先生に聞いたほうがいいと思うわ｡	Myślę, że lepiej będzie zapytać nauczyciela.

Yo よ

1. Podkreśla polecenie.

Benkyou shinasai yo! 勉強しなさいよ！	Ucz się!
Okoranaide yo! 怒らないでよ！	Nie bądź [taki] zły!

2. Lekko podkreśla wypowiedź. Często używane wówczas, gdy mówca dostarcza jakichś nowych informacji.

Ano eiga wa sugoku yokatta yo. あの映画はすごく良かったよ｡	Ten film był bardzo dobry.
Kare wa tabako o suwanai yo. 彼は煙草を吸わないよ｡	On nie pali papierosów.

Ze ぜ

W pewnym stopniu wymusza zgodę. Użycie podobne jak w języku polskim używanie formy rozkazującej do propozycji. Używane niemal wyłącznie przez mężczyzn w rozmowach między kolegami lub gdy słuchacz ma niższy status.

Nomi ni ikou ze. 飲みに行こうぜ｡

Chodźmy się napić!

Zo ぞ

Podkreśla opinię lub osąd. Używane głównie przez mężczyzn.

Iku zo. 行くぞ｡	Idę!
Kore wa omoi zo. これは重いぞ｡	[Mówię ci,] to jest ciężkie.

Ja

Romaji	Hiragana	Kanji	Level of speech	Gender	Notes
- Me -
watashi	わたし	私	formal	both	わて wate in the Kansai dialect.
watakushi	わたくし	私	very formal	both	The most formal polite version.
ware	われ	我	very formal	both
waga	わが	我が	very formal	both	Means "my" or "our". Used in speeches and formalities; 我が社 wagasha (our company) or 我が国 wagakuni (our country).
ore	おれ	俺	informal	males, rarely females (boyish)	Meaning "I". Frequently used by men. It can be seen as rude depending on the situation. Establishes a sense of masculinity. Used with peers or those younger or of lesser status, indicating one's own status. Among close friends or family, its usage is a sign of familiarity rather than masculinity or superiority.
boku	ぼく	僕	informal	males and rarely females (boyish)	Also meaning "I". Used in giving a sense of casual deference, uses the same kanji for servant (僕shimobe), especially a male one, from a Sino-Japanese word. Can also be used towards children, (English equivalent - "kid" or "squirt")
washi	わし	儂		old males	Colloquial. Often used in fictitious creations to stereotypically represent old male characters.
atai	あたい	私	very informal	females	Slang version of あたし atashi.
atashi	あたし		informal	females	Often considered cute. Rarely used in written language, but common in conversation, especially among younger women.
atakushi	あたくし		formal	females
uchi	うち	家	informal	mostly young girls	Means one's own. Often used in the Kansai and Kyūshū dialects. Uses the same kanji for house (家 uchi).
(own name)			informal	both	Used by small children, considered cute.
oira	おいら		informal	both	Similar to 俺, but more casual. May give off sense of more country bumpkin.
ora	おら			both	Dialect in Kanto and further north. Gives off sense of country bumpkin. Used among children influenced by main characters in Dragon Ball and Crayon Shin-chan.
- you (singular) -
(name and honorific)			formality depends on the honorific used	both
anata	あなた	貴方, 貴男, 貴女	formal/informal	both	The kanji is rarely used. It is not used as much, since, when speaking to someone directly, the name of the addressee is better. Commonly used by women to address their husband or lover, in a way roughly equivalent to the English "dear".
anta	あんた		informal	both	Version of あなた anata. Similar to omae. Often expresses anger or contempt towards a person. Generally seen as rude or uneducated. Used by old men who also use washi instead of watashi.
otaku	おたく	お宅, 御宅	formal, polite	both	Polite form of saying "your house", also used as a pronoun to address a person with slight sense of distance. Otaku/Otakku/Otaki/Otakki turned into a slang referring to some type of geek/obsessive hobbyist, as they often addressed each other as Otaku.
omae	おまえ	お前	very informal	both	Used by men with more frequency, but also used by women. Expresses contempt/anger, the speaker's higher status or age, or a very casual relationship among peers. Used with おれ ore. Should never be said to elders.
temee, temae	てめえ, てまえ	手前	rude and confrontational	mainly males	Temee, a version of temae, is more rude. Used when the speaker is very angry.
kisama	きさま	貴様	extremely hostile and rude	mainly males	Historically very formal, but has developed in an ironic sense to show the speaker's extreme hostility / outrage towards the addressee.
kimi	きみ	君	informal	both	The kanji means lord (archaic). Generally used with 僕 boku. The same kanji is used to write -kun[1]. It is informal to subordinates; can also be affectionate; formerly very polite. Sometimes rude or assuming when used with superiors, elders or strangers.
kika	きか	貴下	informal, to a younger person	both
on-sha	おんしゃ	御社	formal, used to the listener representing your company	both
ki-sha	きしゃ	貴社	formal, similar to "onsha"	both
- he / she -
ano kata	あのかた	あの方	very formal	both	Sometimes pronounced ano hou, but with the same kanji.
ano hito	あのひと	あの人	formal/informal	both	Literally "that person".
yatsu	やつ	奴	informal	both	a thing (very informal), dude, guy.
koitsu	こいつ	此奴	very informal, implies contempt	both	Denotes a person or material nearby the speaker. Analogous to "this one".
soitsu	そいつ	其奴	very informal, implies contempt	both	Denotes a person or material nearby the listener. Analogous to "he/she", "it" or "this/that one".
aitsu	あいつ	彼奴	very informal, implies contempt	both	Denotes a person or (less frequently) material far from both the speaker and the listener. Analogous to "he/she" or "that one".
- he -
kare	かれ	彼	formal (neutral) and informal (boyfriend)	both	Can also mean boyfriend. Formerly 彼氏 kareshi was its equivalent but now always means boyfriend.
- she -
kanojo	かのじょ	彼女	formal (neutral) and informal (girlfriend)	both	Can also mean girlfriend.[2]
- we -
hei-sha	へいしゃ	弊社	formal and humble	both	Used when representing one's own company. From a Sino-Japanese word meaning "low company" or "humble company".
waga-sha	わがしゃ	我が社	formal, used when representing one's own company	both
- they -
kare-ra	かれら	彼等	common in spoken Japanese and writing	both
- notable others -
ware-ware	われわれ	我々	formal "we" sometimes "they"	both	Mostly used when speaking on behalf of a company or group.

Romaji	Hiragana	Kanji	Meaning	Level of speech	Gender	Notes
- Archaic pronouns -
asshi	あっし		I		males	From the feudal ages.
sessha	せっしゃ	拙者	I		males	Used by ninjas and samurais during the feudal ages. From a Sino-Japanese word meaning "one who is clumsy".
waga-hai	わがはい	我が輩,吾輩	I		both	Literally "my fellows; my class; my cohort", but used in a somewhat pompous manner as a first-person singular pronoun.
soregashi	それがし	某	I		both	Ancient form of "watakushi".
warawa	わらわ	妾	I		both	Ancient form of "watakushi".
yo	よ	余, 予	I		males	Archaic first-person singular pronoun.
chin	ちん	朕	I		males	Used only by the emperor, mostly before World War II.
onore	おのれ	己	I or you		males	The kanji literally means "snake". It is humble when used as a first person pronoun and hostile when used as a second person pronoun.
nanji	なんじ	汝, less commonly also 爾	you, often translated as "thou"		both	Spelled as なむち namuti in the most ancient texts and later as なんち nanti or なんぢ nandi.
onushi	おぬし	御主			males	Used by ninjas and samurais to talk to people of equal or lower rank. Literally means "master".
sonata	そなた	其方 (rarely used)	thou		both	Originally a mesial deictic pronoun meaning "that side; that way; that direction"; used as a lightly respectful second person pronoun in medieval times, but now used when speaking to an inferior in a pompous and old-fashioned tone.