Źródlarka
| Bythinella | |
| Moquin-Tandon, 1856[1] | |
.jpg) Muszla Bythinella reyniesii na kartce papieru milimetrowego | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Bythinella |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Bulimus viridis Poiret, 1801[2] | |
Źródlarka (Bythinella) – zróżnicowany rodzaj ślimaków z podgromady Caenogastropoda, grupujący bardzo małe gatunki słodkowodne[3].
Cechy morfologiczne[edytuj | edytuj kod]
Muszle wałeczkowate, bardzo małe (zwykle <3 mm). Brzegi otworu muszli połączone, wieczko rogowe, o budowie spiralnej, głęboko wciągane w głąb muszli. Barwa muszli biaława, szarawa, zielonkawa. Głowa wyciągnięta w krótki ryjek, wcięty w części środkowej. Prącie zaopatrzone w wyrostek gruczołowy. Płytka środkowa raduli szeroka, z piłkowaniem i drobnymi ząbkami na bokach[3].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Źródlarki występują głównie w południowej Europie, od Katalonii po Azję Mniejszą, szczególnie licznie reprezentowane są we Francji[4][5]. W Polsce występuje jeden gatunek: źródlarka karpacka (Bythinella austriaca)[3].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zajmowane siedliska[edytuj | edytuj kod]
Zasiedlają głównie wody podziemne, jaskiniowe i źródła, z zimną wodą o stałej temperaturze[3].
Odżywianie[edytuj | edytuj kod]
Zdrapywacze, odżywiający się glonami peryfitonowymi i detrytusem[3].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Zwierzęta rozdzielnopłciowe[3].
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na wyspowe występowanie i podatne na zniszczenie siedliska populacje i gatunki w obrębie tej rodziny są bardzo narażone na wyginięcie[5].
Gatunki[edytuj | edytuj kod]
Opisano ponad 200 gatunków w tym rodzaju (wliczając gatunki wymarłe, znane tylko ze szczątków kopalnych). Pozycja systematyczna wielu z tych gatunków jest niepewna, ze względu na dużą zmienność morfologiczną w obrębie poszczególnych gatunków z tego rodzaju i tendencje do opisywania jako osobne gatunki form ekologicznych, bez szczegółowej analizy relacji filogenetycznych i natury morfologicznego i anatomicznego zróżnicowania[5].
Do rodzaju Bythinella należą następujące gatunki:
- Bythinella abbreviata (Michaud, 1831)
- Bythinella alexpeteri Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella alta (Deshayes, 1862) †
- Bythinella amira Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella anatolica Yıldırım, Kebapçı & Koca, 2015
- Bythinella andorrensis (Paladilhe, 1875)
- Bythinella aneliae Georgiev & Stoycheva, 2011
- Bythinella angelitae Haase, Wilke & Mildner, 2007
- Bythinella angelovi Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella anianensis (Paladilhe, 1870)
- Bythinella archaea (Bourguignat, 1869) †
- Bythinella atomus (Brongniart, 1810) †
- Bythinella atypikos A. Reischütz, P.L. Reischütz & W. Fischer, 2008
- Bythinella auriculata Szőts, 1953 †
- Bythinella austriaca (Frauenfeld, 1857) – źródlarka karpacka
- Bythinella badensis Boeters, 1981
- Bythinella batalleri Bofill, 1925
- Bythinella baudoni (Paladilhe, 1874)
- Bythinella bavarica Clessin, 1877
- Bythinella bearnensis Cossmann & Peyrot, 1919 †
- Bythinella beckmanni A. Reischütz, P.L. Reischütz & W. Fischer, 2008
- Bythinella bertrandi R. Bernasconi, 2000
- Bythinella bicarinata (Des Moulins, 1827)
- Bythinella blidariensis Glöer, 2013
- Bythinella bouldouyrensis Girardi, 2015
- Bythinella bouloti Girardi, Bichain & Wienin, 2002
- Bythinella brongniarti (Dollfus, 1878) †
- Bythinella bunarii Mulaomerović & Glöer, 2022
- Bythinella calimanica Falniowski, Szarowska & Sirbu, 2009
- Bythinella calquierensis Girardi & Boeters, 2015
- Bythinella carcasonis Boeters & Falkner, 2008
- Bythinella cebennensis (Dupuy, 1849)
- Bythinella charpentieri (J.R. Roth, 1855)
- Bythinella cirsophora Cossmann, 1888 †
- Bythinella collingi Boeters, 2009
- Bythinella companyoi (Paladilhe, 1870)
- Bythinella compressa (Frauenfeld, 1857)
- Bythinella conica Clessin, 1910
- Bythinella contemta Brusina, 1897 †
- Bythinella cretensis Schütt, 1980
- Bythinella cyclothyra (O. Boettger, 1869) †
- Bythinella cylindracea (Paladilhe, 1869)
- Bythinella cylindrica (Frauenfeld, 1857)
- Bythinella dacica Grossu, 1946
- Bythinella dalmatica Brusina, 1897 †
- Bythinella darrieuxii (de Folin & Bérillon, 1877)
- Bythinella dedovi Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella deidamiae Glöer & Porfyris, 2022
- Bythinella deshayesiana (Bourguignat, 1869) †
- Bythinella desnoyersi (Bourguignat, 1869) †
- Bythinella dierckingi Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella dimitrosensis Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella dispersa Radoman, 1976
- Bythinella drimica Radoman, 1976
- Bythinella dromensis Boeters & Falkner, 2008
- Bythinella dumasi Cossmann, 1902 †
- Bythinella dumenisliana (Bourguignat, 1869) †
- Bythinella dunkeri (Frauenfeld, 1857)
- Bythinella edwardsiana (Bourguignat, 1869) †
- Bythinella ehrmanni Pax, 1938
- Bythinella elenae Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella eleousae Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella ellinikae Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella elongata Roshka, 1973 †
- Bythinella espanoli Bech, 1980
- Bythinella etrusca (Paladilhe, 1867)
- Bythinella eugenii (Deshayes, 1862) †
- Bythinella eugenii Jekelius, 1944 †
- Bythinella eurystoma (Paladilhe, 1870)
- Bythinella eutrepha (Paladilhe, 1867)
- Bythinella expulsa (Deshayes, 1862) †
- Bythinella eysdenensis É. Vincent, 1930 †
- Bythinella fabiae Georgiev, Scheppat & Dedov, 2022
- Bythinella falniowskii Glöer, 2013
- Bythinella feheri Glöer, 2013
- Bythinella ferussina (Des Moulins, 1827)
- Bythinella friderici Boeters & Falkner, 2008
- Bythinella geisserti Boeters & Falkner, 2003
- Bythinella georgievi Glöer, 2013
- Bythinella gibbosa (Moquin-Tandon, 1856)
- Bythinella ginolensis Fagot, 1881
- Bythinella gloeeri Georgiev, 2009
- Bythinella gokceadaensis D.A. Odabaşı, 2019
- Bythinella golemoensis Glöer & Mrkvicka, 2015
- Bythinella gracillima Szőts, 1953 †
- Bythinella gregoi Glöer & Erőss, 2015
- Bythinella grossui Falniowski, Szarowska & Sirbu, 2009
- Bythinella hanjiangensis W. Yü, 1977 †
- Bythinella hansboetersi Glöer & Pešić, 2006
- Bythinella hasanspahici Mulaomerović & Glöer, 2022
- Bythinella intermedia (Melleville, 1843) †
- Bythinella istanbulensis Yıldırım, Kebapçı & Yüce, 2015
- Bythinella istoka Glöer & Pešić, 2014
- Bythinella izvorica Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella jobae (Bourguignat, 1862) †
- Bythinella jodevidtsi Bichain & Bertrand, 2022
- Bythinella joinvillensis (Bourguignat, 1869) †
- Bythinella jourdei R. Bernasconi, 2000
- Bythinella jozefgregoi Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella kambosensis Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella kapelana Radoman, 1976
- Bythinella kastaliae Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella kastanolongosensis Glöer & Pešić, 2020
- Bythinella kazdaghensis D.A. Odabaşi & Georgiev, 2014
- Bythinella kithiraensis Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella kleptuzica Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella klimaensis Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella konstadinensis Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella kosensis Schütt, 1980
- Bythinella kwanti Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella kyriaki Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella lartetiana (Bourguignat, 1869) †
- Bythinella lecongensis W. Yü & X.-Q. Zhang, 1982 †
- Bythinella liandinaensis Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella ligurica (Paladilhe, 1867)
- Bythinella lunzensis Boeters, 2008
- Bythinella luteola Radoman, 1976
- Bythinella magdalenae Yıldırım, Kebapçı & Koca, 2015
- Bythinella magna Radoman, 1976
- Bythinella major (Pascal, 1873)
- Bythinella margritae Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella marianramosae Falniowski, Jaszczyńska & Hofman, 2023
- Bythinella marici Glöer & Pešić, 2014
- Bythinella markovi Glöer & Georgiev, 2009
- Bythinella megarensis Bukowski, 1896 †
- Bythinella melovskii Glöer & Slavevska-Stamenković, 2015
- Bythinella metarubra Falniowski, 1987 – źródlarka czerwonawa[6]
- Bythinella micherdzinskii Falniowski, 1980 – źródlarka Micherdzińskiego[6]
- Bythinella minuata (Deshayes, 1862) †
- Bythinella molcsanyi H. Wagner, 1941
- Bythinella montensis Glibert, 1973 †
- Bythinella moulinsii (Dupuy, 1849)
- Bythinella muranyii Glöer & Erőss, 2015
- Bythinella nana (Briart & Cornet, 1887) †
- Bythinella nonveilleri Glöer, 2008
- Bythinella nothites (Westerlund, 1886)
- Bythinella occasiuncula Boeters & Falkner, 2001
- Bythinella olymbosensis Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella opaca (M. von Gallenstein, 1848)
- Bythinella padana R. Bernasconi, 1989
- Bythinella padiraci Locard, 1903
- Bythinella pannonica (Frauenfeld, 1865)
- Bythinella parkinsoni (J. Morris, 1854) †
- Bythinella parvula Locard, 1893
- Bythinella perivoliensis Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella persuturata Bofill, F. Haas & Aguilar-Amat, 1921
- Bythinella pesici Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella pesterica Glöer, 2008
- Bythinella petrosensis Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella pujolensis R. Bernasconi, 2000
- Bythinella pulcherrima Szőts, 1953 †
- Bythinella pulchra (Deshayes, 1862) †
- Bythinella pupina (Deshayes, 1862) †
- Bythinella pupoides (Paladilhe, 1869)
- Bythinella pyrenaica (Bourguignat, 1861)
- Bythinella rachonica Georgiev & Glöer, 2020
- Bythinella radomanii Falniowski, Szarowska & Sirbu, 2009
- Bythinella ravnogorica Glöer & Georgiev, 2009
- Bythinella reischuetzi Glöer & Georgiev, 2020
- Bythinella rethymnonensis Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella reuselaarsi Glöer & Pešić, 2020
- Bythinella reyniesii (Dupuy, 1851)
- Bythinella rhodanica Roman, 1912 †
- Bythinella rhodopensis Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella righaensis Glöer & Reuselaars, 2020
- Bythinella rilaensis Georgiev & Glöer, 2013
- Bythinella rimulifera Stache, 1889 †
- Bythinella robiciana (Clessin, 1890)
- Bythinella robusta Z.-B. Kang, 1986
- Bythinella rolani Boeters, 2019
- Bythinella rondelaudi R. Bernasconi, 2000
- Bythinella rothi (Brusina, 1884) †
- Bythinella roubionensis Caziot, 1910
- Bythinella rouchi Boeters & Falkner, 2008
- Bythinella rouveyrolensis Girardi, 2015
- Bythinella rubiginosa (Boubée, 1833)
- Bythinella samecana Clessin, 1911
- Bythinella scitula Brusina, 1892 †
- Bythinella serborientalis Radoman, 1978
- Bythinella servainiana (Paladilhe, 1870)
- Bythinella sijei Mulaomerović & Glöer, 2022
- Bythinella simoniana (Moquin-Tandon, 1856)
- Bythinella sinensis W. Yü & H.-Z. Pan, 1982 †
- Bythinella sirbui Glöer, 2013
- Bythinella sitiensis Glöer & Hirschfelder, 2019
- Bythinella slaveyae Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella smolyanica Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella sphaeroidalis Cossmann, 1888 †
- Bythinella srednogorica Glöer & Georgiev, 2009
- Bythinella steffeki Grego & Glöer, 2019
- Bythinella stoychevae Georgiev, 2011
- Bythinella subovata (Paladilhe, 1876)
- Bythinella syntriculus Boeters & Falkner, 2008
- Bythinella szarowskae Glöer, 2013
- Bythinella tabakovaensis Mulaomerović & Glöer, 2023
- Bythinella tajoensis Boeters, 2019
- Bythinella taraensis Glöer & Pešić, 2010
- Bythinella taygetensis Glöer & Hirschfelder, 2020
- Bythinella tejedoi Boeters, 2019
- Bythinella temelkovi Georgiev & Glöer, 2014
- Bythinella thermophila Glöer, Varga & Mrkvicka, 2015
- Bythinella troyana R. Bernasconi, 2000
- Bythinella turca Radoman, 1976
- Bythinella turriculata (Paladilhe, 1869)
- Bythinella ullaensis Boeters & Falkner, 2008
- Bythinella utriculus (Paladilhe, 1874)
- Bythinella valkanovi Glöer & Georgiev, 2011
- Bythinella vesontiana R. Bernasconi, 1989
- Bythinella vidinovae Dedov, Taseva & Georgiev, 2021
- Bythinella vimperei R. Bernasconi, 2000
- Bythinella viridis (Poiret, 1801)
- Bythinella viseuiana Falniowski, Szarowska & Sirbu, 2009
- Bythinella vitrellaeformis Lörenthey, 1902 †
- Bythinella walensae Falniowski, Hofman & Rysiewska, 2016
- Bythinella walkeri Glöer & Georgiev, 2009
- Bythinella wawrzineki R. Bernasconi, 2002
- Bythinella westerlundi Glöer, 2022
- Bythinella wilkei Yıldırım, Kebapçı & Koca, 2015
- Bythinella yerlii Gürlek, 2017
- Bythinella zyvionteki Falniowski, 1987 – źródlarka żywiecka[6]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Moquin-Tandon, A. [1855]. Histoire naturelle des mollusques terrestres et fluviatiles de la France contenant des études générales sur leur anatomie et leur physiologie et la description particulière des genres, des espèces et des variétés. T. 2. s. 646, Pl. I–LIV. Paris, (Baillière).
- ↑ a b c d e MolluscaBase eds., Bythinella Moquin-Tandon, 1856, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-10] (ang.).
- ↑ a b c d e f Piechocki A. 1979. Mięczaki (Mollusca), Ślimaki (Gastropoda) W: Fauna słodkowodna Polski 7. PWN, Warszawa; s. 77–79.
- ↑ Glöer P. 2002. Die Süßwassergastropoden Nord- und Mitteleuropas. Die Tierwelt Deutschlands, ConchBooks, Hackenheim, 326 pp., ISBN 3-925919-60-0.
- ↑ a b c Bichain, Jean-Michel i inni, A gleam in the dark: Phylogenetic species delimitation in the confusing spring-snail genus Bythinella Moquin-Tandon, 1855 (Gastropoda: Rissooidea: Amnicolidae), „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 45 (3), 2007, s. 927–941.
- ↑ a b c Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piechocki A. 1979. Mięczaki (Mollusca), Ślimaki (Gastropoda) W: Fauna słodkowodna Polski 7. PWN, Warszawa
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rodzaj Bythinella w bazie NCBI
- Rodzaj Bythinella w AnimalBase Uniwersytet w Getyndze
- Rodzaj Bythinella w WoRMS World Register of Marine Species