Żabniczka

Żabniczka
	Sagra
	Fabricius, 1792
	; Żabniczka orientalna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Rodzina	stonkowate
Podrodzina	Sagrinae
Plemię	Sagrini
Rodzaj	żabniczka
	Typ nomenklatoryczny
	Tenebrio femoratus Drury, 1773
Synonimy
	Tinosagra Weise, 1905; Prosagra Crowson, 1946; Sagrina Crowson, 1946; Orthosagra Crowson, 1946; Sagrinola Monrós et Bechyné, 1956;
	Tinosagra Weise, 1905; Prosagra Crowson, 1946; Sagrina Crowson, 1946; Orthosagra Crowson, 1946; Sagrinola Monrós et Bechyné, 1956;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żabniczka^[1] (Sagra) – rodzaj chrząszczy z rodziny stonkowatych i podrodziny Sagrinae.

Morfologia

Chrząszcze o ciele długości od 15 do 25 mm, ubarwione z metalicznym połyskiem^[2]. Oskórek jest gładki. Oczy są niemal nieowłosione, silnie wykrojone. Przedplecze cechuje się kątami przednimi wyciągniętymi w wydatne guzy. Tylna para skrzydeł ma zredukowane użyłkowanie. Odnóża środkowej pary mają niewystające biodra^[3]. Tylna para odnóży charakteryzuje się silnie zgrubiałymi udami, a często też zakrzywionymi goleniami^[2], przy czym modyfikacje te silniej wyrażone są u samców niż u samic. Odwłok ma pierwszy z widocznych sternitów mniej więcej tak długi jak pozostałe razem wzięte mierząc pośrodku^[3].

Ekologia i występowanie

Larwy są endofitofagami roślin dwuliściennych. Przechodzą rozwój wewnątrz mniej lub bardziej zdrewniałych pędów, wygryzając w nieregularnego kształtu komory, co często prowadzi do powstania na pędach nabrzmiałości. Przepoczwarczenie następuje w tychże komorach^[3].

Przedstawiciele rodzaju zamieszkują głównie krainy etiopską i orientalną^[3]^[2]; do południowo-wschodnich skrajów Palearktyki docierają trzy gatunki^[2].

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1792 roku przez Johana Christiana Fabriciusa^[4]. W 1908 roku Martin Jacoby dokonał wyznaczenia opisanego w 1773 roku przez Dru Drury’ego Tenebrio femoratus gatunkiem typowym rodzaju^[5]. W 1905 roku Julius Weise podzielił Sagra na podrodzaje nominatywny i Tinosagra^[6], a w 1946 roku Roy Albert Crowson wprowadził podział na cztery podrodzaje^[3]. Podział na podrodzaje zniesiony został w 2010 roku przez Lukáša Sekerkę^[7].

Do rodzaju tego należy około 60 opisanych gatunków^[2], w tym^[8]:

Sagra adonis Lacordaire, 1845
Sagra bicolor Lacordaire, 1845
Sagra buqueti (Lesson, 1831)
Sagra carbunculus Hope, 1842
Sagra coeruleata Lacordaire, 1847
Sagra dohrnii Balý, 1860
Sagra emarginata Balý, 1860
Sagra femorata (Drury, 1773) – żabniczka orientalna
Sagra fulgida Weber, 1801
Sagra galinieri Lacordaire, 1845
Sagra humeralis Jacoby, 1904
Sagra jansoni Baly, 1860
Sagra javeti Balý, 1860
Sagra kirbyi Balý, 1860
Sagra lucida Balý, 1860
Sagra mouhoti Baly, 1862
Sagra murrayi Balý, 1860
Sagra odontopus Gistl, 1831
Sagra parryi Balý, 1860
Sagra rugulipennis Weise, 1901
Sagra seraphica Lacordaire, 1845
Sagra steveni Balý, 1860
Sagra tristis Fabricius, 1798

Przypisy

↑ Sagra femorata – Żabniczka orientalna. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-06-12].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Andrzej Warchałowski: The Palaearctic Chrysomelidae. Identification keys. Volume 1. Warszawa: Natura optima dux Foundation, 2010, s. 7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Roy Albert Crowson. A revision of the genera of the chrysomelid group Sagrinae (Coleoptera). „The Transactions of the Royal Entomological Society of London”. 97 (4), s. 75–115, 1946. DOI: 10.1111/j.1365-2311.1946.tb00276.x.
↑ J.C. Fabricius: Entomologia systematica emendata et aucta. Secundum classes, ordines, genera, species adjectis synonimis, locis, observationibus, descriptionibus. Tomus I. Pars 2. Hafniae: C.G. Proft, 1792, s. 51.
↑ M. Jacoby: The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Coleoptera. Chrysomelidae. Vol. 1. London: Francis & Taylor, 1908, s. 4.
↑ J. Weise. Neue afrikanische Chrysomeliden und Coccinelliden. „Deutsche Entomologische Zeitschrift”. 1905, s. 33–54, 1905.
↑ LukášL. Sekerka LukášL., New nomenclatural and taxonomic acts, and comments. Chrysomelidae: Sagrinae, [w:] IvanI. Löbl, AlešA. Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 6. Chrysomeloidea, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2010, s. 61–62, ISBN 978-87-88757-84-2 .
↑ genus Sagra Fabricius, 1792. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2024-06-12].

[insektarium-1] Sagra femorata – Żabniczka orientalna. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-06-12].

[Warchalowski-2] Andrzej Warchałowski: The Palaearctic Chrysomelidae. Identification keys. Volume 1. Warszawa: Natura optima dux Foundation, 2010, s. 7.

[Crowson-3] Roy Albert Crowson. A revision of the genera of the chrysomelid group Sagrinae (Coleoptera). „The Transactions of the Royal Entomological Society of London”. 97 (4), s. 75–115, 1946. DOI: 10.1111/j.1365-2311.1946.tb00276.x.

[Fabricius-4] J.C. Fabricius: Entomologia systematica emendata et aucta. Secundum classes, ordines, genera, species adjectis synonimis, locis, observationibus, descriptionibus. Tomus I. Pars 2. Hafniae: C.G. Proft, 1792, s. 51.

[Jacoby-5] M. Jacoby: The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Coleoptera. Chrysomelidae. Vol. 1. London: Francis & Taylor, 1908, s. 4.

[Weise-6] J. Weise. Neue afrikanische Chrysomeliden und Coccinelliden. „Deutsche Entomologische Zeitschrift”. 1905, s. 33–54, 1905.

[cpc-7] LukášL. Sekerka LukášL., New nomenclatural and taxonomic acts, and comments. Chrysomelidae: Sagrinae, [w:] IvanI. Löbl, AlešA. Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 6. Chrysomeloidea, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2010, s. 61–62, ISBN 978-87-88757-84-2 .

[biolib-8] us Sagra Fabricius, 1792. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2024-06-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]