Abraham Szwajcer
Abraham Szwajcer (ur. 1866, zm. 29 października 1927 w Łodzi) − nauczyciel żydowski, działacz społeczny i oświatowy, dyrektor średniej technicznej szkoły żydowskiej w Łodzi.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego i wieloletniej praktyce pedagogicznej został w 1897 r. kierownikiem szkoły „Talmud Tory” z warsztatami rzemieślniczymi kształcącej młodych łódzkich Żydów w kilku zawodach, a następnie dyrektorem Szkoły Przemysłowej Towarzystwa „Talmud Tora” tzw. Szkoły Jarocińskich przy ul. Średniej (obecnie ul. Pomorska) 46/48, później ośmioklasowego gimnazjum humanistycznego Towarzystwa Szerzenia Oświaty i Wiedzy Technicznej wśród Żydów[1]. Od 1910 r. był prezesem Stowarzyszenia Nauczycieli i Nauczycielek Żydów, zastępując na tym stanowisku dotychczasowego prezesa Józefa Aba. Był współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Badań nad Dziećmi (1911), członkiem zarządu Łódzkiego Towarzystwa Szerzenia Oświaty oraz Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Opieki nad Sierotami. W 1914 brał udział w ogólnorosyjskim zjeździe nauczycieli ludowych w Petersburgu. Około 1915 podjął badania nad wprowadzeniem w Łodzi powszechnego nauczania i wyniki tych badań przedstawił po dwóch latach Radzie Miejskiej, w skład której wchodził w latach 1917-1919, wybrany z listy Żydowskiego Komitetu Wyborczego Nauczycieli Żydów. Z inicjatywy Stefana Kopcińskiego i upoważnienia Komisji Powszechnego Nauczania opracował projekt „Statut miejscowy o wprowadzeniu przymusu szkolnego w m. Łodzi”. Po burzliwych debatach Rada Miejska opowiedziała się za przymusową nauką dla dzieci, które już uczęszczały do szkoły, z sugestią stopniowego rozszerzenia przymusu szkolnego na inne dzieci w wieku szkolnym[2]. Jego inicjatywa przymusu szkolnego została zrealizowana przez nowo wybraną Radę Miejską w 1919.
Zmarł 29 października 1927 r., przeżywszy lat 60 i został pochowany na cmentarzu żydowskim tzw. „nowym” przy ul. Brackiej w Łodzi (str. L, kw. F nr grobu 9411)[3][4]. Po jego śmierci dyrektorem szkoły został syn Maurycy (ur. 7 lutego 1888, zm. 28 kwietnia 1929).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zagórowski Z., Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych wyd. I Lwów-Warszawa 1924 s. 215
- ↑ Sprawa szkolna w Łodzi. Projekt radnego Szwajcera, „Godzina Polski” 1918 nr 284
- ↑ „Głos Polski” 1927 nr 288
- ↑ „Ilustrowana Republika” 1927 nr 298
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Kempa, Marek Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych. Tom II A-Z, Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2002, s. 113, ISBN 83-87522-52-X, OCLC 749597745.
- Dembowski W., Abraham Szwajcer a problemy powszechnego nauczania w Łodzi, W: 50-lecie Związku Nauczycielstwa Polskiego w Łodzi 1918-1968, Łódź 1968;
- Wiesław Puś, Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793-1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2001, ISBN 83-7171-411-4, OCLC 830273491.
- Paweł Spodenkiewicz, Zaginiona dzielnica. Łódź żydowska – ludzie i miejsca, Łódź: Łódzka Księgarnia Niezależna, 1998, ISBN 83-900619-1-0, OCLC 69454149.
- Zagórowski Z., Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych wyd. I Lwów-Warszawa 1924;
- Informator m. Łodzi na rok 1919 s. 81, 118, 165;
- Informator m. Łodzi na rok 1920 s. 367, 395, 405, 415, 426.