Amazonka królewska

Amazonka królewska
	Amazona guildingii
	(Vigors, 1837)
	; Zielona odmiana barwna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi neotropikalne
Plemię	Amazonini
Rodzaj	Amazona
Gatunek	amazonka królewska
Synonimy
	Psittacus Guildingii Vigors, 1837;
	Psittacus Guildingii Vigors, 1837;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Amazonka królewska^[4] (Amazona guildingii) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Jest endemiczna dla wyspy Saint Vincent w archipelagu Małych Antyli. Nie wyróżnia się podgatunków^[5].

Morfologia

Wygląd: Nie występuje dymorfizm płciowy, spotykane są za to dwie odmiany barwne – pospolitsza żółto-brązowa oraz zielona^[3]. Duży, żółtawy dziób. Czerwone oczy są w większości otoczone przez białą głowę, dopiero nad karkiem i na „policzkach” jasnożółte pole. Odgraniczone od zielonego gardła, piersi i karku niebieską, grubą kreską. Nie są to kontrastowe barwy, jedna rozmywa się w drugą. Wierzch ciała łącznie z kuprem i pokrywami nadogonowymi brązowy, zielone obrzeżenia piór sprawiają wrażenie łusek. Tak samo na barkówkach, pokrywach skrzydłowych i lotkach pierwszorzędowych. Natomiast lotki drugiego rzędu są niebieskie i opalizujące. Brązowe boki ciała z jasnożółtym łuskowaniem, pokrywy podogonowe jasnozielone. Ogon niebieski z żółtym paskiem końcowym, początkowo po bokach pomarańczowy; równo ścięty. Nogi szare. Młode nie mają tak intensywnych barw.
Wymiary

długość ciała: 41 cm
rozpiętość skrzydeł: 94 cm
masa ciała: 595–709 g

Zasięg występowania

Amazonka królewska jest endemitem wyspy Saint Vincent w archipelagu Małych Antyli. Występuje na wschodnich i zachodnich zboczach przebiegającego przez wyspę pasma górskiego. Spotykana w przedziale wysokości 125–1000 m n.p.m.^[3]

Ekologia i zachowanie

Biotop: Dojrzałe wilgotne lasy, zwykle na niższych wysokościach^[3].
Zachowanie: Niezwykle towarzyski gatunek, na ogół spotykana w stadach do 20 sztuk. Lata w locie aktywnym, powoli uderza skrzydłami.
Głos: Wydaje wiele skrzeczących, trąbiących i skomlących wrzasków. W locie donośne kuał-kuał-kuał.
Pożywienie: Owoce, kwiaty oraz nasiona.
Lęgi: Tylko 1 lęg w sezonie. Wykorzystuje duże dziuple, a gniazda nie buduje, toleruje obecność innych amazonek królewskich. Składa 2 jaja, w niewoli wysiaduje je 24 dni. Młode umieją latać po 67–69 dniach.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje amazonkę królewską za gatunek narażony na wyginięcie (VU – vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku. W 2008 roku szacowano, że całkowita liczebność populacji wynosi 730 osobników, co po przeliczeniu daje 487 osobników dorosłych. Trend liczebności populacji uznaje się za wzrostowy, do czego przyczyniły się podjęte działania ochronne, wcześniej bowiem (aż do początku lat 80. XX wieku) liczebność gatunku szybko malała^[3]. Gatunek wymieniony jest w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[6].

Przypisy

↑ Amazona guildingii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ St Vincent Amazon (Amazona guildingii). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Amazona guildingii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872. Wersja: 2020-01-11. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-20].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-20]. (ang.).
↑ Amazona guildingii. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2021-10-05]. (ang.).

Bibliografia

D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. MULTICO, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Amazona guildingii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] St Vincent Amazon (Amazona guildingii). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).

[iucn-3] Amazona guildingii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872. Wersja: 2020-01-11. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-20].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-20]. (ang.).

[cites-6] Amazona guildingii. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2021-10-05]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]