Analfabetyzm w Portugalii

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Analfabetyzm w Portugalii – aż do początku XX wieku większość społeczeństwa portugalskiego nie posiadała umiejętności pisania i czytania. Po roku 1920 stopniowo wzrastał odsetek osób posiadających tę umiejętność, ale pomimo tego aż do końca XX wieku analfabetyzm utrzymywał się na poziomie niespotykanym w innych krajach europejskich.

W Portugalii aż do XX wieku analfabetyzm obejmował przytłaczającą większość ludności. W latach 1533-1567 nie więcej niż 9% urzędników wiedziało, jak się podpisywać, ale między 1572 a 1581 rokiem 15-20% urzędników[1]. W XVII wieku około 20% radnych było w stanie się podpisać[2].

Dekret z 6 listopada 1772 roku nakazywał zorganizowanie oficjalnego szkolnictwa podstawowego w Portugalii i był to jeden z pierwszych takich dekretów na świecie. Jednak historycy twierdzą, że dekret ten nie miał w istocie na celu wprowadzenia powszechnej edukacji. Twórcy konstytucji uchwalonej w 1822 roku głosili potrzebę zaprowadzenia powszechnego nauczania. Artykuł 145, paragraf 30 Konstytucji gwarantował bezpłatne nauczanie. Pomimo tego proces alfabetyzacji w Portugalii był wyjątkowo powolny[3].

W 1890 roku 76% portugalskiej populacji w wieku powyżej 7 lat nie umiało czytać ani pisać[3]. Z kolei w 1900 roku analfabetyzm wynosił 78,6%[4]. W 1920 roku, w czasach I Republiki, wskaźnik analfabetyzmu wynosił 71%. Po roku 1920 odsetek ten powoli wzrastał. Sytuacja ta kontrastowała z innymi krajami europejskimi, w których umiejętność czytania i pisania rozwijała się stopniowo między XVIII a początkiem XX wieku. Stopień rozwoju szkolnictwa w Portugalii w 1910 roku był mniej więcej taki, jak w Hiszpanii w latach 1850–1860[4].

W okresie Nowego Państwa, a zwłaszcza w okresie między 1926 a 1974 rokiem, analfabetyzm wciąż utrzymywał się na wysokim poziomie, co było zgodne z ówczesną strategią „zaprogramowanego obskurantyzmu”. Szkoła w tym okresie historycznym służyła za narzędzie indoktrynacji dzieci i szerzenia propagandy. Jednak po II wojnie światowej, pod presją organizacji międzynarodowych, takich jak UNESCO i Bank Światowy, rząd został przymuszony do stopniowego zwiększania dostępu do szkół i inwestowania w edukację społeczeństwa, co miało być sposobem na modernizację kraju[5].

W 1950 roku poziom analfabetyzmu wynosił 44% i był to najwyższy wskaźnik w Europie[6]. W sąsiedniej Hiszpanii odsetek ten wynosił wtedy 17,3%[7]. Dane uzyskane ze spisu powszechnego z 1991 roku podają odsetek analfabetyzmu na poziomie 12,7%, podczas gdy w sąsiedniej Hiszpanii bariera 14% została przekroczona w latach 50.[8]

Biorąc pod uwagę dane ze spisu ludności z 2011 roku, 5,2% populacji Portugalii nie potrafiło czytać ani pisać. Jednak Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju z 2005 roku ujawnił, że problem jest bardziej złożony niż dotąd myślano. 48% Portugalczyków albo nie rozumiało, tego co czyta, albo miało trudności ze zrozumieniem części informacji[9]. W roku 2021 odsetek analfabetów wynosił 3,1%[10].

Według danych z roku 2012 najwyższy odsetek analfabetów był na północy kraju[4].

Analfabetyzm w latach 1900-1950 (dane UNESCO)[11]
Rok Liczba ludności Liczba analfabetów Procent analfabetów
1900 3 595 591 2 626 989 73,1
1910 3 914 631 2 706 509 69,1
1920 4 065 080 2 655 998 65,3
1930 4 647 781 2 812 238 60,5
1940 5 070 417 2 653 644 52,3
1950 5 951 520 2 622 128 44,1

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Silva 1993 ↓, s. 103.
  2. ↑ Silva 1993 ↓, s. 104.
  3. ↑ a b Silva 1993 ↓, s. 101.
  4. ↑ a b c Cavaco 2018 ↓, s. 22.
  5. ↑ Cavaco 2018 ↓, s. 22–23.
  6. ↑ UNESCO 1957 ↓, s. 33.
  7. ↑ UNESCO 1957 ↓, s. 103.
  8. ↑ Ferreira 2021 ↓.
  9. ↑ Bourbon 2015 ↓.
  10. ↑ Illiteracy rate, according to the Census: total and by sex Pordata.pt.
  11. ↑ UNESCO 1957 ↓, s. 99.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Analfabetyzm_w_Portugalii&oldid=70490631”