Antygen Kunina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Antygen Kunina[1], ECA (z ang. enterobacterial common antigen – „enterobakteryjny antygen wspólny”) – wspólny powierzchniowy antygen niektórych bakterii Gram-ujemnych. Występuje u większości przedstawicieli rodziny Enterobacteriaceae, a jest nieobecny u większości innych bakterii Gram-ujemnych i wszystkich Gram-dodatnich[2]. Został odkryty w roku 1963 przez Calvina Kunina podczas badań nad infekcjami układu moczowego, wywoływanymi przez szczepy E.coli[3][a]. Na podstawie obserwacji wykonanych za pomocą immunofluorescencji stwierdzono, że ECA znajduje się w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych[5].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

ECA występuje w większości szczepów enterobakterii. Do wyjątków należą np. Erwinia chrysanthemi i nieliczne szczepy gatunków Proteus vulgaris, P. mirabilis, E. coli, Morganella morganii lub Providencia rettgeri, co prawdopodobnie jest wynikiem mutacji, do których doszło w tych szczepach. Występowanie ECA stwierdzono również w niektórych szczepach z rodziny Vibrionaceae[2].

Badania porównawcze ujawniły, że istnieją różnice w zawartości antygenu u różnych szczepów; najwyższą wartość (>200 jednostek/mg) zaobserwowano u pałeczek Citrobacter, Enterobacter i Shigella, najniższą (0,4–70 jednostek/mb) - w szczepach z rodzaju Proteus, Providencia i Serratia[6].

Struktura[edytuj | edytuj kod]

Antygen wspólny występuje w trzech formach[7]:

  • ECACYC – polimer cykliczny pozbawiony części lipidowej; znajduje się w przestrzeni peryplazmatycznej ściany komórkowej, może występować prawdopodobnie u wszystkich Enterobactariaceae[8]
  • ECAPG – obecna część lipidowa; jest zakotwiczony w obrębie błony zewnętrznej ściany komórkowej
  • ECALPS – obecna część lipidowa; występuje równolegle z ECAPG na powierzchni komórki bakteryjnej, charakteryzuje się przyłączeniem łańcucha węglowodanowego przez region rdzeniowy LPS do lipidu A[9].

W każdej z form ECA występuje część polisacharydowa, różnią się natomiast obecnścią lub brakiem części lipidowej, umiejscowieniem w komórce oraz właściwościami immunogennymi[10].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Jako antygen charakterystyczny dla enterobakterii, ECA jest stosowany w diagnostyce ze względu na częste zanieczyszczenie produktów spożywczych tymi bakteriami, co prowadzi do poważnych zatruć pokarmowych[7][11].

Techniki identyfikacji[edytuj | edytuj kod]

  • Techniki immunochemiczne z zastosowaniem przeciwciała monoklonalnego charakterystycznego dla ECA, np. technika ELISA – wykorzystanie przeciwciała mAb G2a 898 umożliwia wykrycie enterobakterii w wodzie pitnej[12].
  • Metody molekularne oparte na PCR – detekcja klastra genów wec, odpowiadającego za biosyntezę ECA; projektowane są trzy startery (wecA, wecE, wecF), wecA jest charakterystyczny dla E. coli, dwa pozostałe umożliwiają detekcję większości enterobakterii we krwi, moczu i wodzie pitnej[13].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Rok przed odkryciem Kunina, H. Brodhage wyekstrahował z pałeczek Salmonella wspólny antygen (określony jako antygen C od ang. common) przy wykorzystaniu mocznika[1][4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b W. Gromska, K. Izdebska-Szymona, Antygen Kunina (ECA), „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, 41 (4-5), 1987, s. 512–532, PMID3330219.
  2. a b HM. Kuhn, U. Meier-Dieter, H. Mayer. ECA, the enterobacterial common antigen. „FEMS Microbiol Rev”. 4 (3), s. 195-222, Sep 1988. DOI: 10.1016/0378-1097(88)90002-X. PMID: 3078744. 
  3. Tomasz K. Gozdziewicz, Czeslaw Lugowski, Jolanta Lukasiewicz, First Evidence for a Covalent Linkage between Enterobacterial Common Antigen and Lipopolysaccharide in Shigella sonnei Phase II ECALPS, „Journal of Biological Chemistry”, 289 (5), 2014, s. 2745–2754, DOI10.1074/jbc.M113.512749, ISSN 0021-9258, PMID24324266, PMCIDPMC3908407 [dostęp 2018-03-18].
  4. H. Brodhage, Extrakte aus gramnegativen Bakterien in der indirekten Hämaglutinationsrektion. I. Harnstoff-Extrakte aus S. typhi, paratyphi B, cholerae suis und Shig. sonnei, „Zeitschrift Fur Hygiene Und Infektionskrankheiten”, 148, 1961, s. 94–104, PMID13873297.
  5. P. Kiss i inni, Structural studies on the immunogenic form of the enterobacterial common antigen, „European Journal of Biochemistry”, 88 (1), 1978, s. 211–218, DOI10.1111/j.1432-1033.1978.tb12440.x, PMID352696.
  6. S. Kalużewski, Z. Czech, Występowanie i zawartość antygenu Kunina (CAE) w pałeczkach Enterobacteriaceae oraz innych bakteriach Gram-ujemnych, „Medycyna Doświadczalna i Mikrobiologia”, 28 (2), 1976, s. 109–119, PMID1083927.
  7. a b K. Kasperkiewicz, M. Noszczyńska, A. Piszczek, ECA - wspólny antygen powierzchniowy pałeczek rodziny Enterobacteriaceae, „Postępy Mikrobiologii”, 54 (2), 2014, s. 165–174 [dostęp 2018-03-26].
  8. Junko Kajimura i inni, O acetylation of the enterobacterial common antigen polysaccharide is catalyzed by the product of the yiaH gene of Escherichia coli K-12, „Journal of Bacteriology”, 188 (21), 2006, s. 7542–7550, DOI10.1128/JB.00783-06, PMID16936038, PMCIDPMC1636290.
  9. P D Rick i inni, Biosynthesis of enterobacterial common antigen, „Journal of Bacteriology”, 162 (2), 1985, s. 494–503, PMID3886625, PMCIDPMC218875.
  10. Ming-Ni Hung i inni, Crystal Structure of TDP-Fucosamine Acetyltransferase (WecD) from Escherichia coli, an Enzyme Required for Enterobacterial Common Antigen Synthesis, „Journal of Bacteriology”, 188 (15), 2006, s. 5606–5617, DOI10.1128/JB.00306-06, PMID16855251, PMCIDPMC1540030.
  11. The Enterobacteriaceae and their significance to the food industry, 2011, ISBN 978-90-78637-33-2, OCLC 941181019.
  12. I Hübner i inni, Rapid determination of members of the family Enterobacteriaceae in drinking water by an immunological assay using a monoclonal antibody against enterobacterial common antigen., „Applied and Environmental Microbiology”, 58 (9), 1992, s. 3187–3191, PMID1444435, PMCIDPMC183071.
  13. Paul Bayardelle, Muhammad Zafarullah, Development of oligonucleotide primers for the specific PCR-based detection of the most frequent Enterobacteriaceae species DNA using wec gene templates, „Canadian Journal of Microbiology”, 48 (2), 2002, s. 113–122, DOI10.1139/w01-139, PMID11958564.