Przejdź do zawartości

Architektura indyjska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wykute w skale świątynie w Ellurze
Styl północny - świątynia w Khadżuraho
Struktura świątyni w stylu oriskim
Styl południowy - świątynia Minakszi w Maduraju
Pałac radżastański Hawa Mahal
XIX-wieczna uczelnia w stylu "gotyku indo-saraceńskiego"
Architektura współczesna - świątynia bahaistyczna w Delhi

Architektura indyjska – tradycja architektoniczna rozwijana na subkontynencie indyjskim od kilku tysięcy lat, posiadająca liczne odmiany regionalne.

Architektura Mohendżo Daro i Harappy

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne cywilizacje znane z wykopalisk wykazują wysoki poziom planowania urbanistycznego i techniki. Trudno ocenić jednoznacznie stopień ciągłości budownictwa pomiędzy tymi kulturami a kulturą okresu wedyjskiego.

Styl północny

[edytuj | edytuj kod]

Na Północy wykształcił się stopniowo styl budownictwa świątynnego, charakteryzujący się wyniosłymi śikharami.

Styl południowy

[edytuj | edytuj kod]

W niezależnych królestwach Południowych Indii wykształciły się odrębne style widoczne przede wszystkim w architekturze sakralnej, z charakterystycznymi wieżami bramnymi (gopurami).

Styl Hojsalów

[edytuj | edytuj kod]

Południowo-indyjska dynastia Hojsala zapisała się w historii sztuki dzięki stworzeniu odrębnego stylu w architekturze świątynnej, zwanego stylem Hojsalów. Świątynie na planie gwiazdy posiadają wiele tzw. sanktuariów pokrytych niezależnym dachem w kształcie piramidy. Ściany zewnętrzne pokryte są w całości rzeźbami.

Architektura buddyjska w Indiach

[edytuj | edytuj kod]

Wczesna architektura buddyjska, oprócz wolnostojących stup, odznaczała się budowaniem, a właściwie wykuwaniem w skale klasztorów. Wyróżnia się wśród nich dwa podstawowe typy: ćajtja i wihara.

Architektura mogolska

[edytuj | edytuj kod]

Najazdy muzułmańskie przyniosły z jednej strony wielkie zniszczenia, zwłaszcza budowli sakralnych, a z drugiej nowe wpływy, które w połączeniu z rodzimymi tradycjami zaowocowały stworzeniem symbiozy w architekturze, określanej mianem stylu indo-saraceńskiego.

Tzw. "indo-saraceński gotyk"

[edytuj | edytuj kod]

W dziewiętnastym wieku architekci brytyjscy próbowali twórczo połączyć wiktoriański neogotyk z zastanymi w Indiach tradycjami monumentalnego budownictwa indo-saraceńskiego.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Gerard Foekema, A Complete Guide to Hoysaḷa Temples, New Delhi: Abhinav Publications, 1996, ISBN 81-7017-345-0, OCLC 36051594.
  • Klaus-Peter Gast, Modern Traditions: Contemporary Architecture in India, Basel: Birkhäuser, 2007, ISBN 978-3-7643-7754-0, OCLC 184984784.
  • Lach, Donald F. (1993), Asia in the Making of Europe (vol. 2), University of Chicago Press, ISBN 0-226-46730-9.
  • Livingston, Morna & Beach, Milo (2002), Steps to Water: The Ancient Stepwells of India, Princeton Architectural Press, ISBN 1-56898-324-7.
  • Moffett etc. (2003), A World History of Architecture, McGraw-Hill Professional, ISBN 0-07-141751-6.
  • Piercey, W. Douglas & Scarborough, Harold (2008), hospital, Encyclopedia Britannica.
  • Possehl, Gregory L. (1996), "Mehrgarh", Oxford Companion to Archaeology edited by Brian Fagan, Oxford University Press.
  • Rodda & Ubertini (2004), The Basis of Civilization-Water Science?, International Association of Hydrological Science, ISBN 1-901502-57-0.
  • Savage, George (2008), interior design, Encyclopedia Britannica.
  • Carla M Sinopoli, The Political Economy of Craft Production: Crafting Empire in South India, C. 1350-1650, Cambridge: Cambridge University Press, 2003, ISBN 0-521-82613-6, OCLC 57300121.
  • Sinopoli, Carla M. (2003), "Echoes of Empire: Vijayanagara and Historical Memory, Vijayanagara as Historical Memory", Archaeologies of memory edited by Ruth M. Van Dyke & Susan E. Alcock, Blackwell Publishing, ISBN 0-631-23585-X.
  • Singh, Vijay P. & Yadava, R. N. (2003), Water Resources System Operation: Proceedings of the International Conference on Water and Environment, Allied Publishers, ISBN 81-7764-548-X.
  • Dick Teresi, Lost Discoveries: The Ancient Roots of Modern Science—from the Babylonians to the Maya, New York: Simon & Schuster, 2002, ISBN 0-684-83718-8, OCLC 49991600.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]