Bipedidae

	Bipedidae
	Taylor, 1951
	; Przedstawiciel rodziny – ajalot (B. biporus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	łuskonośne
(bez rangi)	amfisbeny
Rodzina	Bipedidae
	Typ nomenklatoryczny
	Bipes canaliculatus Latreille, 1801
Synonimy
	Rodzaju: Chirotes Cuvier, 1817; Microdipus Hermann, 1804; Bimanus Oppel, 1811; Euchirotes Cope, 1894; Hemichirotes Cope, 1894;
	Rodzaju: Chirotes Cuvier, 1817; Microdipus Hermann, 1804; Bimanus Oppel, 1811; Euchirotes Cope, 1894; Hemichirotes Cope, 1894;
Rodzaje
	Bipes Latreille, 1801
	Bipes Latreille, 1801
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bipedidae – monotypowa rodzina amfisben z rzędu łuskonośnych (Squamata).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzina obejmuje gatunki występujące endemicznie w Meksyku^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Bipes: łac. bi- „dwa, podwójny”, od bis „dwa razy”^[8]; pes, pedis „stopa”, od gr. πους pous, ποδος podos „stopa”^[9].
Chirotes: gr. χειρωτός kheirōtos „obdarzony rękami”^[10]. Gatunek typowy: Bipes canaliculatus Latreille, 1801.
Microdipus: gr. μικρος mikros „mały”^[11]; διπους dipous „dwunogi”^[12]. Gatunek typowy: Bipes canaliculatus Latreille, 1801.
Bimanus: łac. bi- „dwa, podwójny”, od bis „dwa razy”^[8]; manus „ręka”^[13]. Gatunek typowy: Bipes canaliculatus Latreille, 1801.
Euchirotes: gr. ευ eu „ładny, dobry, typowy”^[14]; rodzaj Chirotes Cuvier, 1817. Gatunek typowy: Euchirotes biporus Cope, 1894.
Hemichirotes: ἡμι- hēmi- „pół-, mały”, od ἡμισυς hēmisus „połowa”^[15]; rodzaj Chirotes Cuvier, 1817. Gatunek typowy: Hemichirotes tridactylus Dugès, 1894.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami^[7]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Bipedidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 2. Paris: Chez Déterville, 1817, s. 57. (fr.).
↑ J. Hermann: Observationes Zoologicae: quibus novae complures, aliaeque animalium species describuntur et illustrantur. Argentorati: Amandum Koenig, 1804, s. 289. (łac.).
↑ N.M. Oppel: Die ordnungen, familien und gattungen der reptilien als prodrom einer naturgeschichte derselben. München: J. Lindauer, 1811, s. 45. (niem.).
↑ ^a ^b E.D. Cope. On the genera and species of Euchirotidae. „The American Naturalist”. 28 (1), s. 436, 1894. (ang.).
↑ P.A. Latreille: XI^e Genre. Bipède, Bipes. W: C.S. Sonini & P.A. Latreille: Histoire naturelle des reptiles: avec figures dessinées d’apres nature. T. 2: Premiere partie. Quadrupèdes et bipèdes ovipares. Paris: Imprimerie de Crapelet, 1801, s. 90. (fr.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Bipedidae. The Reptile Database. [dostęp 2019-02-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 31.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 164.
↑ Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 10. (łac.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 136.
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 240, 1904. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 131.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 86.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 103.
↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 15, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[itis-1] Bipedidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Cuvier-2] G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 2. Paris: Chez Déterville, 1817, s. 57. (fr.).

[Hermann-3] J. Hermann: Observationes Zoologicae: quibus novae complures, aliaeque animalium species describuntur et illustrantur. Argentorati: Amandum Koenig, 1804, s. 289. (łac.).

[Oppel-4] N.M. Oppel: Die ordnungen, familien und gattungen der reptilien als prodrom einer naturgeschichte derselben. München: J. Lindauer, 1811, s. 45. (niem.).

[Cope-5] E.D. Cope. On the genera and species of Euchirotidae. „The American Naturalist”. 28 (1), s. 436, 1894. (ang.).

[Latreille-6] P.A. Latreille: XI^e Genre. Bipède, Bipes. W: C.S. Sonini & P.A. Latreille: Histoire naturelle des reptiles: avec figures dessinées d’apres nature. T. 2: Premiere partie. Quadrupèdes et bipèdes ovipares. Paris: Imprimerie de Crapelet, 1801, s. 90. (fr.).

[Uetz&Hallermann-7] P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Bipedidae. The Reptile Database. [dostęp 2019-02-26]. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=61_31]-8] Jaeger 1944 ↓, s. 31.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=194_164]-9] Jaeger 1944 ↓, s. 164.

[Agassiz-10] Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 10. (łac.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=166_136]-11] Jaeger 1944 ↓, s. 136.

[Palmer-12] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 240, 1904. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=161_131]-13] Jaeger 1944 ↓, s. 131.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=116_86]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 86.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=133_103]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 103.

[Juszczyk-16] W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 15, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]