Bitwa pod Bejrutem
| wojna włosko-turecka | |||
-es.svg) Uproszczony szkic bitwy | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Włochów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Libanu  | |||
| 33°53′13″N 35°30′47″E/33,886944 35,513056 | |||
Bitwa pod Bejrutem – starcie między eskadrą włoską a turecką, stoczone 24 lutego 1912 roku, w trakcie wojny włosko-tureckiej, zakończone zniszczeniem eskadry tureckiej.
Akcja była wynikiem obaw włoskich o możliwość zaatakowania ich jednostek transportujących zaopatrzenie do Włoskiej Afryki Wschodniej. Kontradmirał Paolo Thaon di Revel, z krążownikami „Giuseppe Garibaldi” i „Francesco Ferruccio”, typu Garibaldi, został wysłany by zneutralizować to zagrożenie[1].
Każdy z włoskich okrętów miał 1 działo 254 mm, dwa – 203 mm, 14 – 152 mm i lżejszą artylerię oraz 4 wyrzutnie torpedowe. Były to też okręty stosunkowo szybkie (do 20 węzłów) i dobrze opancerzone (120 mm na pasie burtowym)[2]. Stacjonująca w Bejrucie eskadra osmańska składała się ze starego okrętu pancernego, „Avnillah”, rozwijającego 12 węzłów i uzbrojonego w 4 działa 150 mm i 3 – 76 mm[3], oraz nowego torpedowca „Ankara” (2 × 37 mm, 2 wyrzutnie torped 356 mm, 24 węzły)[4].
Włoska eskadra przybyła pod Bejrut o poranku 24 lutego. Turecki dowódca wysłał łódź z parlamentariuszami, która wróciła z żądaniem oddania obu okrętów w ręce włoskie oraz groźbą otwarcia ognia, jeśli odpowiedź nie zostanie otrzymana przed godziną 9. Nota dowódcy włoskiego dotarła do walego Bejrutu o 8.30 i był on skłonny ulec żądaniom, ale nie zdążył wysłać odpowiedzi, nim krążowniki włoskie wróciły i nie otrzymawszy odpowiedzi, otwarły ogień z dystansu ok. 6 km[5]. „Avnillah” odpowiedział bezskutecznym ogniem, który umilkł po około 20 minutach; 15 minut później na okręcie wybuchł silny pożar, a o 9.45 okręt spuścił banderę, a ocalała załoga ewakuowała się. „Giuseppe Garibaldi” zbliżył się na dystans 600 m i ostrzelał pancernik ogniem dział 76 mm, co nie wyrządziło większych szkód, odpalił więc torpedę, która jednak zeszła z kursu i eksplodowała między lichtugami, zatapiając 6 z nich. Druga okazała się celna i „Avnillah” zatonął na płytkiej wodzie ok. godz. 11, po czym okręty włoskie odpłynęły, by wrócić o 13.45 i zaatakować torpedowiec „Ankara”, który zatonął po trzyminutowym ostrzale przez krążownik „Francesco Ferruccio”[6].
Straty tureckie, poza obydwoma okrętami, wyniosły 3 oficerów i 55 marynarzy zabitych oraz 8 oficerów i 100 marynarzy rannych z załogi „Avnillah”; ponadto w Bejrucie zginęło 66 mieszkańców, a kilkuset zostało rannych od pocisków włoskich padających na miasto[6]. Inni autorzy mówią o 2 oficerach 49 marynarzach zabitych na pokładzie „Avnillah”, i 140 zabitych i ponad 200 rannych w mieście[7]. Spłonęły składy celne, uszkodzonych lub zniszczonych zostało wiele budynków, w tym kilka banków. W następstwie bitwy, władze otomańskie nakazały wszystkim obywatelom włoskim opuszczenie terenów wilajetów Bejrutu, Aleppo i Damaszku w ciągu dwóch tygodni; ten, w razie konieczności siłowo egzekwowany rozkaz, dotknął niemal 60 tysięcy Włochów[8].
-
„Avnillah” -
-
„Garibaldi” ostrzeliwujący okręty tureckie -
Plan starcia z 1913 roku
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Beehler 1913 ↓, s. 56.
- ↑ Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 351.
- ↑ Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 391.
- ↑ Conway’s All The World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985, s. 392. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- ↑ Beehler 1913 ↓, s. 56–58.
- ↑ a b Beehler 1913 ↓, s. 58.
- ↑ Bernd Langensiepen, Ahmet Güleryüz: The Ottoman Steam Navy 1828–1923. London: Conway Maritime Press, 1995, s. 16. ISBN 978-0-85177-610-1. (ang.).
- ↑ Beehler 1913 ↓, s. 58–59.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- William Beehler: The history of the Italian-Turkish War, September 29, 1911, to October 18, 1912. Annapolis: The Advertiser Republican, 1913, s. 58. OCLC 63576798. (ang.).
- Roger Chesneau, Eugène Kolesnik: Conway’s All the World’s Fighting Ships, 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 0-85177-133-5.