Bodhiruci (starszy)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Bodhiruci (skt बॊधिरुचि; ur. ?, zm. ok. 535) (chiń. 菩提流支, pinyin Pútíliúzhī[1]; kor. Poriryuji, Pojeryuji (보제류지); jap. Bodairushi (ぼだいるし); wiet. Bồ-đề-lưu-chi) – indyjski mnich buddyjski i tłumacz tekstów buddyjskich na język chiński.

Pochodził z północnych Indii. W 508 r. razem Buddhasantą i Ratnamatim przybył do Chin, do Luoyangu.

Uważa się, że przetłumaczył na j. chiński 127 zwojów sutr mahajanyi komentarzy i dlatego zwany był Mistrzem Tripitaki.

Przetłumaczył Daśabhūmikasūtraśāstra – Traktat o Sutrze Dziesięciu Poziomów (chiń. Shidijing lun), którego autorem był Vasubandhu. Traktat ten w skrócie nazywany był Dilun. Buddyści związani z tym tekstem sformowali szkołę dilun, a za pierwszego jej patriachę uważano Bodhiruciego. Tekst ten, ponieważ poruszał podobne tematy, co Avatamsaka Sutra, przygotował grunt pod jej późniejszą popularność. Również mistrzowie szkoły dilun, gdy w czasach dynastii Tang powstała szkoła huayan (Avatamsaki), przeszli do tej nowej szkoły.

Bodhiruci miał silne związki z ideami Czystej Krainy i w 530 r. nawrócił na buddyzm późniejszego słynnego propagatora amidyzmu taoistę Tanluana.

Tłumaczenia[edytuj | edytuj kod]

Teksty znajdujące się w kanonie buddyjskim. T – numer katalogowy tekstu w Taishō shinshū daizōkyō, Tokio 1924-1934; K – numer katalogowy tekstu w The Korean Buddhist Canon: a Descriptive Catalogue, pod red. Lewisa R. Lancastera, Berkeley 1979.

  1. Vajracchedikāprajñāpāramitāsūtra [T 236, K 14] 509 r., Luoyang. Sutra Diamentowa
  2. Brahmaviśeṣacintīparipṛcchā(sūtra) [T 587, K 144] 518 r., Luoyang lub 536 r., Yedu.
  3. Sandhinirmocanasūtra [T 675, K 153] 514 r, Luoyang.
  4. Lankāvatārasūtra [T 671, K 160] 513 r. Luodu. Sutra Lankavatara.
  5. Bodhisattvagocaropāyaviṣayavikurvānanirdeśa(sūtra) [T 272, K 163] 520 r., Luodu
  6. Anakṣarakarandakavairocanagarbha(sūtra) [T 828, K 213] pom. 508 a 535 r.
  7. Gayāśīrṣasūtra [T 465, K 223] pom. 508 a 535 r.
  8. Buddhakṣepana [T 831, K 239] pom. 508 a 535 r. Luoyang.
  9. Bhavasankrāntisūtra [T 575, K 264] pom. 508 a 535 r., klasztor Yongning, Luoyang.
  10. Mañjuśrīvihārasūtra [T 470, K 265] pom. 508 a 535 r., klasztor Yongning, Luoyang.
  11. Foyu jing [T 832, K 368] pom. 508 a 535 r.
  12. Foming jing [T 440, K 390] pom. 520 a 524 r.
  13. Dharmasamgītisūtra [T 761, K 404] 515 r., Luodu.
  14. Huzhu tongzi tuoluoni jing [T 1028a, K 440] pom. 508 a 535 r.
  15. Buzeng bujian jing [T 668, K 490] 525 r., Luoyang.
  16. Kṣemavatīvyākarana(sūtra) [T 573, K 492] 525 r. Luoyang.
  17. Daśabhūmikasūtraśāstra [T 1522, K 550] 508 r., Taijiziting. Tekst Vasubandhu.
  18. Maitreyaparipṛcchopadeśa [T 1525, K 551] pom. 508 a 535 r., klasztor Yongning, Luoyang.
  19. Ratnakūtasūtraśāstra [T 1523, K 552] pom. 508 a 535 r., klasztor Yongning, Luoyang. Tekst Sthiramatiego (Tybet)
  20. Vajracchedikāprajñāpāramitāsūtraśāstra [T 1511, K 558] 509 r. kraju Huxiang. Tekst Wasubandhu.
  21. Gayāśīrṣasūtraţīkā [T 1531, K 560] 535 r., klasztor Yinzhou, Yecheng.
  22. Viśesacintabrahmaparipṛcchāśāstra [T 1532, K 562] 531 r. Luoyang. Tekst Wasubandhu.
  23. Saddharmapundarīkopadeśa [T 1519, K 563] pom. 508 a 535 r., Yexia. Współtłumacz Tanlin[2]. Tekst Wasubandhu.
  24. Sukhāvatīvyūhopadeśa [T 1524, K 565] 529 lub 531 r. klasztor Yongning, Luoyang. Tekst Wasubandhu.
  25. Akṣaraśatakavṛtti [T 1572, K 631] pom. 508 a 535 r., Yedu. Tekst Āryadevy.
  26. Tipopusashi lengqiejing zhongwaidao xiaocheng niepan lun [T 1640, K 642] pom. 508 a 535 r. Tekst Āryadevy
  27. Tipopusa polengqiejing zhongwaidao xiaocheng sizong lan [T 1639, K 645] pom. 508 a 535 r. Tekst Āryadevy
  28. Pratītyasamudpādaśāstra [T 1651, K 646] pom. 508 a 535 r. Tekst Śuddhamatiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Oddanie brzmienia nazwiska przy pomocy chińskich znaków. Ponieważ był także drugi Bodhiruci działający w Chinach na przełomie VII i VIII wieku, znaki zhi są różne w obu nazwiskach.
  2. ↑ Być może jest to żyjący w latach 506–574 autor lub redaktor tekstu przypisywanego Bodhidharmie Dwa wejścia i cztery praktyki.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Red. Lewis R. Lancaster. The Korean Buddhist Canon: a Descriptive Catalogue. University of California Press. Berkeley 1979. ISBN 0-520-03159-8.
  • Red. Stephan Schuhmacher, Gert Woerner. The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion. Shambala, Boston, 1989. ISBN 0-87773-433-X.
  • Kenneth Ch’en. Buddhism in China. A Historical Survey. Princeton University Press. Princeton, 1973. ISBN 0-691-00015-8.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bodhiruci_(starszy)&oldid=72661225”