Brama Szczebrzeska w Zamościu

Dawna Brama Szczebrzeska w Zamościu

Wyremontowana dawna Brama Szczebrzeska (widok od północy)

Wyremontowana dawna Brama Szczebrzeska (widok od południa)

Brama Szczebrzeska w Zamościu – jedna z dawnych bram na Starym Mieście w Zamościu, jednocześnie element zamojskiej twierdzy.

Historia

Dawna Brama Szczebrzeska (zwana także Floriańską) powstała na początku XVII wieku, kiedy rozbudowywano Zamość, jako jedna z trzech ówczesnych bram, położona przy południowej linii murów miasta, przy drodze w kierunku zachodnim (obecnie przy ul. Szczebrzeskiej). Przebudowy tej manierystycznej bramy z attykami dokonano w II poł. XVIII wieku, ozdobiono ją wówczas attykami w stylu rokoko oraz rzeźbami, m.in. św. Floriana (zniszczona w czasie II wojny światowej) i św. Michała Archanioła, jaka obecnie znajduje się przy jednej z ulic Nowego Miasta (na osiedlu Świętego Piątka).

Kolejne zmiany przeprowadzono w okresie zaborów, w I poł. XIX wieku, kiedy zmieniono jej wygląd na styl klasycystyczny, jaki pozostał do dziś.

Nie był to wówczas jedyny obiekt, jaki przebudowywano i pozbawiano pierwotnego, bogatszego wyglądu, podczas rozbudowy twierdzy. Przejazd przez tę bramę był możliwy do roku 1866, kiedy został zamurowany; nie wybudowano już nowej bramy Szczebrzeskiej tak, jak w przypadku nowych bram Lubelskiej i Lwowskiej, jakie powstały w latach 20. XIX stulecia. W tym okresie mieściło się tu dodatkowo więzienie, w którym w niewoli przebywał Walerian Łukasiński (przez ponad rok również w innej celi, przy nadszańcu bastionu VII, obok starej Bramy Lwowskiej).

W okresie międzywojennym znajdował się tu hotel "Sejmikowy". Do lat 90. mieścił się tu komisariat policji, później, przez pewien okres budynek był nieużywany. W latach 2007–2009 przeprowadzano jego gruntowny remont (podobnie inne fragmenty dawnych umocnień miasta) w ramach projektu o nazwie "Konserwacja, renowacja i adaptacja na cele kultury zespołów fortyfikacji Starego Miasta w Zamościu" nadający mu obecny wygląd. Od 2012 r. na tereny zielone na południe od bramy prowadzi drewniana kładka, powstała jako część innego projektu.

Obecnie

Po wspomnianych pracach remontowych umożliwiono przejście przez bramę. Mieszczą się tu m.in. biuro Podstrefy Ekonomicznej Zamość oraz muzyczny Jazz Klub "Kosz".

Galeria

• 
  Dawna Brama Szczebrzeska (widok od południa przed rozpoczęciem prac remontowych w 2007 r.)
• 
  Brama podczas remontu zespołów fortyfikacji Starego Miasta (widok od północy)
• 
  Figura św. Michała Archanioła

Zobacz też

• Brama Lubelska w Zamościu
• Brama Lwowska w Zamościu

Bibliografia

• J. Kowalczyk, Zamość. Przewodnik, Zamość, Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej, 1995;