Cesarzewicz (1901)

Szablon:Okręt rozszerzony infobox Cesarzewicz – rosyjski pancernik generacji przeddrednotów z okresu wojny rosyjsko-japońskiej i I wojny światowej.

Pancernik „Cesarewicz” zbudowany na zamówienie Rosji w francuskiej stoczni Forges et Chantiers de la Mediterrannee w Tulonie. Stępkę położono w 1 maja 1899 roku, wodowanie nastąpiło 10 lutego 1901 roku, a oddanie do służby 18 sierpnia 1903 roku. Budowa i zakup pancernika we Francji był skutkiem podpisania traktatu z 1891 roku określającego współpracę francusko-rosyjską jako sojuszników.

„Cesarewicz” był prototypem dla innych 5 pancerników znanych jako typ Borodino. Wraz z tą konstrukcją cała seria jak również budowane dla francuskiej marynarki okręty odziedziczyły wady konstrukcyjne powodujące przesunięcie środka ciężkości w wypadku trafienia i nabrania wody, co powodowało dość szybkie zatonięcie okrętów, widoczne podczas bitwy Cuszimskiej i forsowania cieśnin Dardanelskich w czasie I wojny światowej.

Okręt po przejęciu przez Rosję został skierowany do Port Artur gdzie wszedł w skład Eskadry Oceanu Spokojnego.

W nocy z 8 na 9 lutego 1904 roku podczas niespodziewanego ataku japońskich torpedowców kotwiczący na zewnętrznej redzie pancernik został uszkodzony przez japońską torpedę. Po dokonanych naprawach powrócił do służby, kilkakrotnie wychodząc w morze razem z pozostałymi okrętami eskadry. 10 sierpnia 1904 roku brał udział w bitwie na Morzu Żółtym. Dowodzący eskadrą z jego pokładu admirał Witgeft poniósł śmierć na mostku, zaś jego uszkodzony okręt i 3 niszczyciele udały się do niemieckiego portu w Chinach Cingtao (Qingdao), gdzie zostały internowane do końca wojny.

W roku 1906 przybył na Bałtyk, gdzie po remoncie w St Petersburg został wcielony do Floty Bałtyckiej, stanowiąc razem z pancernikiem "Слава" („Sława") trzon tej floty do czasu wcielenia nowych pancerników.

Po wybuchu I wojny światowej uczestniczył w wielu operacjach floty rosyjskiej na Bałtyku przeciwko flocie niemieckiej.

Podczas rewolucji lutowej 1917 roku nowy rząd Kiereńskiego zmienia nazwę okrętu na "Гражданин" („Grażdanin”), pod tą nazwą bierze udział w odpieraniu ataku niemieckiej floty na Wyspy Moonsundzkie (operacja Albion). Podczas potyczki 17 października 1917 w cieśninie Muhu (Moon) z niemieckimi pancernikami SMS "König" i SMS "Kropnitz" okręt odnosi uszkodzenia ("Sława" zostaje ciężko uszkodzona i następnego dnia samozatopiona) i zostaje skierowany na remont do Helsinek.

W wyniku rozpadu państwa rosyjskiego stan techniczny okrętu pogarszał się i okręt nie został wcielony do nowo powstającej Czerwonej Floty. Po zakończeniu wojny domowej został w 1925 roku sprzedany na złom.

Dane techniczne

Uzbrojenie

rok 1903	rok 1906	rok 1910	rok 1917
4 x 305 mm L/40	4 x 305 mm L/40	4 x 305 mm L/40	4 x 305 mm L/40
12 x 152 mm L/45	12 x 152 mm L/45	12 x 152 mm L/45	12 x 152 mm L/45
20 x 75 mm L/50	20 x 75 mm L/50	12 x 75 mm L/50	12 x 75 mm L/50
20 x 47 mm L/43			2 x 47 mm L/43
2 x 37 mm L/23
2 ckm 7,62 mm	2 ckm 7,62 mm	2 ckm 7,62 mm	10 ckm 7,62 mm
4 w. torp 381 mm	4 w. torp 381 mm	4 w. torp 381 mm	4 w. torp 381 mm