Chelidura transsilvanica
| Chelidura transsilvanica | |||
| (Ebner, 1932) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Chelidura transsilvanica | ||
| Synonimy | |||
| |||
Chelidura transsilvanica – gatunek skorka z rodziny skorkowatych i podrodziny Anechurinae.
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1932 roku przez Richarda Ebnera pod nazwą Chelidurella transsilvanica[1], jednak rodzaj Chelidurella został później zsynonimizowany z rodzajem Chelidura[2], którego polskie nazwy to kikutniczka[3] lub kusokrywka[4].
Skorek ten ma stosunkowo krępe, wyraźnie rozszerzone pośrodku ciało długości od 10 do 15,5 mm[4] (wraz ze szczypcami od 16 do 18 mm[5]. Ciało ma barwy jasnobrunatnej z rozjaśnionymi brzegami głowy, odnóżami i szczypcami[4], a według innego źródła ciemnorudobrązowe z brązowymi czułkami i żółtawobrązowymi odnóżami. Duża, nabrzmiała głowa ma wyraźnie zaznaczone szwy, wklęśnięty środek tylnej krawędzi i wyraźne, choć krótsze od skroni oczy. Czułki buduje 13 członów, z których pierwszy jest relatywnie długi, acz nieco krótszy niż rozstaw czułków, drugi kwadratowy, a pozostałe walcowate do prawie walcowatych[5]. Prostokątne w zarysie[4], silnie poprzeczne przedplecze ma prosto ściętą krawędź przednią, mniej lub bardziej równoległe krawędzie boczne, poprzeczną krawędź tylną i wyraźną bruzdę podłużną przez środek powierzchni[5]. Pod silnie skróconymi pokrywami brak jest skrzydeł tylnej pary[4]. Szeroki, pośrodku rozszerzony odwłok ma tergity od pierwszego do piątego gładkie, przy czym trzeci i czwarty z wyraźnymi podgięciami gruczołowymi, a te od szóstego do dziewiątego punktowane. Ostatni z tergitów jest silnie poprzeczny i niezmodyfikowany. Bardzo szerokie pygidium cechuje wypukły brzeg tylny i większe lub mniejsze guzki po bokach[5]. Przysadki odwłokowe (szczypce) są nieuzbrojone, ale wykazują dymorfizm płciowy. Szczypce samicy są prawie proste, podczas gdy samca łukowato wygięte i dodatkowo lekko załamane[4][5]. Narządy rozrodcze samca mają bardzo silnie wydłużone wierzchołki paramer zewnętrznych oraz długą, umieszczoną w płacie genitalnym virgę o nierównym, charakterystycznie zakręconym zarysie pęcherzyka nasadowego[5].
Owad ten jest gatunkiem europejskim[1]. Występuje w Rumunii i zachodniej Ukrainie. Z Polski dotychczas nie został wykazany, lecz jego występowanie jest możliwe w południowo-wschodniej części kraju[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Ch. transsilvanica. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2018-12-31].
- ↑ Heidi Hopkins, Michael D. Maehr, Fabian Haas, Lesley S. Deem: synonym Chelidurella Verhoeff, 1902. [w:] Dermaptera Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2018-12-31].
- ↑ Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 100. ISBN 83-7073-132-5.
- ↑ a b c d e f g Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XII: Skorki - Dermaptera. Warszawa: Polski Związek Entomologiczny, PWN, 1956.
- ↑ a b c d e f Henrik Steinmann: Dermaptera: Eudermaptera II. Berlin, Nowy Jork: Walter de Gruyter, 1993, seria: Das Tierreich.