Chelonoidis niger phantasticus

	Chelonoidis niger phantasticus
	(Van Denburgh, 1907)
	; Holotyp
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Rząd	żółwie
Podrząd	żółwie skrytoszyjne
Rodzina	żółwie lądowe
Rodzaj	Chelonoidis
Gatunek	żółw słoniowy
Podgatunek	Chelonoidis niger phantasticus
Synonimy
	Testudo phantasticus Van Denburgh, 1907; Geochelone nigra phantastica — Iverson, 1992; Chelonoidis phantastica (Van Denburgh, 1907); Chelonoidis phantasticus (Van Denburgh, 1907);
	Testudo phantasticus Van Denburgh, 1907; Geochelone nigra phantastica — Iverson, 1992; Chelonoidis phantastica (Van Denburgh, 1907); Chelonoidis phantasticus (Van Denburgh, 1907);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Zasięg występowania
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chelonoidis niger phantasticus – podgatunek^[1] żółwia słoniowego, gatunku żółwia z rodziny żółwi lądowych (Testudinidae). Występuje endemicznie na wyspie Fernandina w archipelagu Galapagos. Często uznawany był za osobny gatunek.

Podgatunek opisano na przykładzie pojedynczego samca odkrytego w 1906 r. przez wyprawę Rollo Becka z Kalifornijskiej Akademii Nauk. Od tego czasu nie widywano osobników tego podgatunku, jednak podczas badań z użyciem helikoptera w 1964 r. znaleziono żółwie odchody i ślady ugryzień na opuncjach w odległości 6 km od brzegu i na wysokości 360 m n.p.m., podczas zwiadu lotniczego w 2009 r. na zboczach wulkanu zgłoszono niepotwierdzony przypadek dostrzeżenia żółwia, a w 2013 r. rezultatem badań nad wegetacją roślin było odkrycie odchodów i tropów^[2]. W 2019 r. odkryto jedną samicę należącą do podgatunku phantasticus^[3], a jej przynależność do tego podgatunku potwierdziły badania genetyczne^[4]^[5]. W kolejnych latach prowadzono ekspedycje poszukiwawcze celem znalezienia samca do rozrodu, ale choć znaleziono ślady bytowania żółwi, takie jak wydeptane przez nie ścieżki, stare odchody czy legowiska, to żadnych żywych okazów jak dotąd nie udało się odnaleźć^[5].

Żółw lądowy, dostosowany do żerowania na wysokich roślinach, np. opuncjach. Skorupa siodłowanego kształtu. Dożywa ok. 60 lat. Głównym zagrożeniem jest niszczenie siedlisk przez erupcje wulkaniczne^[2].

Podgatunek krytycznie zagrożony wyginięciem, chroniony na podstawie krajowych przepisów, poprzez objęcie siedliska terenem Parku Narodowego Galapagos oraz poprzez uwzględnienie w załączniku I do konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e P. Uetz & J. Hallermann: Chelonoidis niger (Quoy & Gaimard, 1824). The Reptile Database. [dostęp 2024-02-16]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Rhodin i inni, Chelonoidis phantasticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-04-24] (ang.).
↑ Aleksander Gurgul: Samotna żółwica z Galapagos czeka na partnera. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2019-04-23. [dostęp 2019-04-24]. (pol.).
↑ M. Zajega: „Fantastyczny żółw olbrzymi” nie wymarł. Po 116 latach zidentyfikowano żywego osobnika. [w:] GeekWeek [on-line]. 2022-06-19. [dostęp 2024-02-16].
↑ ^a ^b WashingtonW. Tapia WashingtonW., Previewing: Expedition Fernandina, [w:] galapagos.org, Galápagos Conservancy, 17 lutego 2022 (ang.).

[rd-1] P. Uetz & J. Hallermann: Chelonoidis niger (Quoy & Gaimard, 1824). The Reptile Database. [dostęp 2024-02-16]. (ang.).

[iucn-2] Rhodin i inni, Chelonoidis phantasticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-04-24] (ang.).

[gw20190423-3] Aleksander Gurgul: Samotna żółwica z Galapagos czeka na partnera. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2019-04-23. [dostęp 2019-04-24]. (pol.).

[geekweek-4] M. Zajega: „Fantastyczny żółw olbrzymi” nie wymarł. Po 116 latach zidentyfikowano żywego osobnika. [w:] GeekWeek [on-line]. 2022-06-19. [dostęp 2024-02-16].

[tapia-5] WashingtonW. Tapia WashingtonW., Previewing: Expedition Fernandina, [w:] galapagos.org, Galápagos Conservancy, 17 lutego 2022 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]