Choroby maliny i jeżyny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Choroby maliny)
Biała plamistość liści maliny
Mączniak prawdziwy maliny
Przypąkowe zamieranie pędów maliny
Rdza maliny
Chloroza nerwów liści maliny
Mozaika maliny
Kędzierzawka maliny

Choroby maliny – choroby maliny i jeżyny wywoływane przez patogeny zaliczane do grzybów, bakterii, wirusów i fitoplazm[1].

Maliny i jeżyny atakowane są przez liczne choroby i szkodniki. Powodują one następujące skutki:

  • osłabiają wzrost roślin,
  • zmniejszają plon owoców i ich jakość,
  • zwiększają wrażliwość na przemarzanie, powodując uszkodzenia mrozowe roślin[2].

Najważniejsze choroby malin i jeżyn i ich szkodliwość[edytuj | edytuj kod]

Choroby bakteryjne
Choroby grzybowe
Choroby wirusowe

Choroby opisane są w odrębnych artykułach. Wykaz chorób i szkodliwość w skali 1–3 według Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. 1 – choroba o znaczeniu lokalnym; 2 – choroba ważna; 3 – choroba bardzo ważna[3]. Nazwy patogenów grzybowych według Index Fungorum[4].

Zapobieganie chorobom i zwalczanie ich[edytuj | edytuj kod]

Bardzo ważna jest jakość sadzonek użytych do zakładania plantacji. Powinny być zdrowe, wolne od chorób i szkodników. Szczególną uwagę trzeba zwracać na porażenia sadzonek przez choroby wirusowe, gdyż niemożliwe jest ich wyleczenie. Nie należy sadzić sadzonek, na których zaobserwowano nawet najmniejsze objawy chorób wirusowych. Bardzo istotna jest także ciągła lustracja plantacji w celu jak najwcześniejszego wykrycia choroby, czy szkodników. Tylko wczesnym rozpoczęciem zabiegów ochronnych można uratować rośliny. Podczas lustracji ogląda się pędy, pąki, liście i kwiaty, szczególną uwagę zwracając na dolną część pędów. Niezbędne jest użycie lupy o powiększeniu co najmniej 10 x[2].

Dla chorób malin i jeżyn nie istnieje próg szkodliwości – zabiegi ochronne wykonuje się przy najmniejszych nawet objawach choroby. Ze względu na dużą szkodliwość tych chorób i trudne ich zwalczanie, w praktyce stosuje się ochronę profilaktycznie, czyli jeszcze przed wystąpieniem objawów choroby. W przypadku, gdy krzewy porażone są chorobami niemożliwymi do wyleczenia, jak np. choroby wirusowe, zamieranie podstawy pędów maliny, wertycilioza maliny, czy zaawansowane przypąkowe zamieranie pędów, jedynym celowym działaniem jest usunięcie takich krzewów (najlepiej wraz z korzeniami) z plantacji i zniszczenie ich. Pozostałe choroby zwalcza się metodami agrotechnicznymi, biologicznymi i chemicznymi[3].

Metody agrotechniczne
  • uprawianie odmian mało podatnych,
  • sadzenie tylko zdrowych sadzonek w systemie podniesionych zagonów,
  • zakładanie plantacji na glebach przewiewnych lub zdrenowanych. Należy unikać gleb zlewnych i zasadowych,
  • przed założeniem szkółki wykonać test na obecność w glebie Agrobacterium. Po stwierdzenia jej obecności należy gleby zasadowe lub obojętne zakwasić,
  • nie dopuszczanie do zbytniego zagęszczenia plantacji. W tym celu uprawia się maliny przy drutach, usuwa się nadmiar ich pędów oraz chwasty
  • do końca maja wycina się wszystkie latorośle, a zaraz po zbiorach pędy owoconośne,
  • prawidłowe nawożenie azotem;
  • unikanie deszczowania. W razie konieczności podlewa się ziemię, tak, by nie zraszać wodą liści,
  • usuwanie z pobliża plantacji dziko rosnących malin i jeżyn, które mogą stanowić źródło infekcji,
  • zwalczanie mszyc i skoczków, przenoszą one bowiem choroby wirusowe,
  • usuwanie i niszczenie chorych roślin[3].
Metody biologiczne

Można zastosować biologiczny preparat Polyversum WP przy następujących chorobach:

  • przypąkowe zamieranie pędów maliny – gdy młode pędy osiągną wysokość 15–20 cm,
  • szara pleśń – od początku kwitnienia do końca zbiorów,
  • zamieranie podstawy pędów maliny – gdy młode pędy osiągną wysokość 15–20 cm[3].
Metody chemiczne

Należy stosować fungicydy dopuszczone do zwalczania chorób maliny. Ich co roku aktualizowany wykaz znajduje się na stronach MRiRW (zakładka: etykiety instrukcje stosowania środków ochrony roślin, internetowa wyszukiwarka środków ochrony roślin) lub w nowelizowanych corocznie Programach Ochrony Roślin Sadowniczych[3]. Należy przemiennie stosować środki z różnych grup chemicznych, z zachowaniem okresu ich karencji[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zbigniew Borecki, Nauka o chorobach roślin, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, ISBN 83-09-00983-6.
  2. ↑ a b Józef Rusnak, Ochrona malin przed chorobami, Karniowice: Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, 2011, ISBN 83-60394-37-7 [dostęp 2017-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-12].}
  3. ↑ a b c d e Barbara H. Łabanowska (red.), Metodyka integrowanej ochrony maliny dla producentów, Skierniewice: Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, 2013, ISBN 978-83-89800-30-5.
  4. ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2017-08-26].
  5. ↑ Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Podstawy fitopatologii, t. 1, Poznań: PWRiL, 2010, ISBN 978-83-09-01-063-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Choroby_maliny_i_jeżyny&oldid=71311284”