Gołąb górski
| Columba rupestris[1] | |||
| Pallas, 1811 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
gołąb górski | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Gołąb górski[3] (Columba rupestris) – osiadły gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1811 roku niemiecki przyrodnik Peter Simon Pallas, nadając mu nazwę Columba Oenas δ rupestris[4]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Pallas wskazał Daurię[4]. Wyróżniono dwa podgatunki[5].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Columba: łac. columba „gołąb”[6].
- rupestris: nowołac. rupestris „mieszkaniec skał, górski”, od łac. rupes, rupis „skała”, od rumpere „rozbić”[7].
- turkestanica: Turkiestan, region Azji Środkowej od Morza Kaspijskiego po zachodnie Chiny[8].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
- wygląd zewnętrzny: zauważalne podobieństwo do gołębia skalnego, jednak ubarwienie gołębia górskiego w porównaniu z C. livia jest jaśniejsze; ciemnoszare pióra na ogonie; miejscami zielone i purpurowe przebłyski na piórach; nogi czerwone, oczy czerwone lub pomarańczowe;
- rozmiary: długość ciała ok. 31–35 cm[5], ogon ok. 11,5–13,5 cm;
- masa: ok. 280 g[9].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowisko[edytuj | edytuj kod]
Twardolistne zarośla, wzniesienia, obszary kamieniste, klify, szczyty górskie, tereny podziemne i jaskinie, miasta[10].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Gołąb górski występuje w zależności od podgatunku[5]:
- C. r. turkestanica – Ałtaj na południe przez Turkiestan do Baltistanu i na wschód do zachodniego Tybetu i północnych Himalajów.
- C. r. rupestris – Zabajkale i Przyamurze na południe przez Mongolię do wschodniego Tybetu, zachodniego Syczuanu, Helan Shan, Heilongjiang i Korei.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
C. rupestris żywią się przede wszystkim ziarnem. Spożywają również kiełki i nasiona roślin, liście, a także ślimaki.
Zachowania[edytuj | edytuj kod]
Zaobserwowano, że gołębie górskie wykazują tendencję do jedzenia w małych grupach[5]. Jeśli jest taka możliwość, mieszają się ze stadami gołębi skalnych, ale na ogół występują na wyższych wysokościach niż ten gatunek[11].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Gniazdo budowane z gałązek oraz części roślin, leży na klifie lub urwisku. Okres rozrodu trwa od lutego do sierpnia, a jego największa intensywność przypada na czas od kwietnia do lutego[5]. Rozmnażają się w dużych koloniach. Wyprowadzane są dwa lęgi rocznie, najczęściej po dwa jaja[11]. Oboje rodziców zajmuje się młodymi[9].
Status i zagrożenie[edytuj | edytuj kod]
Według Czerwonej księgi gatunków zagrożonych, spadkowy trend liczebności populacji nie jest na tyle duży, by określić gołębie górskie jako gatunek narażony na wyginięcie. Szeroki obszar występowania C. rupestris oraz duża liczba żywych osobników pozwala oszacować, że zagrożenie nie jest na tyle wyraźne, żeby istniało faktyczne niebezpieczeństwo wymarcia tego gatunku[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Columba rupestris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Columba rupestris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Columbinae Leach, 1820 – gołębie (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-04].
- ↑ a b P.S. Pallas: Zoographia Rosso-Asiatica: sistens omnium animalium in extenso Imperio Rossico, et adjacentibus maribus observatorum recensionem, domicilia, mores et descriptiones, anatomen atque icones plurimorum. T. 1. Petropoli: Ex officina Caes. Academiae Scientiarum, 1811, s. 560. (łac.).
- ↑ a b c d e L.F. Baptista, P.W. Trail, H.M. Horblit & G.M. Kirwan: Hill Pigeon (Columba rupestris). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2019. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Columba [dostęp 2019-01-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Rupestris [dostęp 2019-01-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Turkestanensis [dostęp 2019-01-13].
- ↑ a b Hill Pigeon (Columba rupestris). Birds of Kazakhstan.. birds.kz. [dostęp 2018-06-03].
- ↑ Hill Pigeon (Columba rupestris) – BirdLife species factsheet. datazone.birdlife.org. [dostęp 2018-06-03].
- ↑ a b Gibbs, David; Eustace Barnes; John Cox: Pigeons and Doves: A Guide to the Pigeons and Doves of the World. ISBN 1-873403-60-7.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Dźwięki wydawane przez samca gołębia górskiego
- Nawoływanie gołębia górskiego
- Galeria zdjęć (45 fotografii)