Przejdź do zawartości

Gołębiowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gołębiowe
Columbiformes[1]
Latham, 1790
Ilustracja
Sierpówka (Streptopelia decaocto)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodziny
  • Columbidae

Gołębiowe[2] (Columbiformes) – rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Obejmuje około 350[2][3] gatunków zamieszkujących różnorodne biotopy, występujących na całym świecie poza Arktyką i Antarktyką[4][3]. Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

Wygląd i głos

[edytuj | edytuj kod]

Charakterystyczny mały dziób i woskówka. Skrzydła i ogon zaokrąglone. Ich upierzenie jest gęste. Dominuje barwa szara, brązowa, różowa, poza tym u niektórych gatunków występują różne plamy, metaliczne obszary lub obroże na szyi. Młode nie mają tych detali, a do dorosłych upodabniają się w wieku 3–6 miesięcy. Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony, bądź znikomy. Obie płcie zbliżone wielkością i upierzeniem, z wyjątkiem nielicznych gatunków. Masa ciała w zakresie od 0,1 kg do 0,6 kg. Samce odzywają się donośnym głosem, zwykle gruchaniem, najczęściej rankiem oraz wieczorem[5].

Biotop i tryb życia

[edytuj | edytuj kod]

Tereny polne, tereny ruderalne, siedziby człowieka, ogrody, parki, miasta, wsie, lasy, rezerwaty. Mogą tworzyć luźne kolonie, są aktywne w ciągu dnia. Lot tokowy bardzo charakterystyczny, samiec wzbija się w powietrze, klaszcząc skrzydłami[5].

Pokarm

[edytuj | edytuj kod]

Głównie zielone części roślin, nasiona, owoce, poza tym bezkręgowceślimaki, dżdżownice, pająki i owady. Młode karmione są tzw. ptasim mleczkiem. Wodę piją nachylając głowę do przodu i zasysając ją[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Do rzędu należy jedna rodzina[2]:

Dawniej (Wetmore, 1960)[6] do gołębiowych zaliczano też rodzinę stepówek (Pteroclidae) – obecnie rodzina ta jest klasyfikowana w osobnym rzędzie stepówek (Pterocliformes). Wymarłe dront dodo (Raphus cucullatus) i dront samotny (Pezophaps solitaria) często umieszczane są w osobnej rodzinie drontów (Raphidae), jednak najnowsze badania oparte na analizie DNA umieszczają obydwa gatunki w rodzinie gołębiowatych[7][8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Columbiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rząd: Columbiformes Latham, 1790 - gołębiowe (wersja: 2024-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-18].
  3. a b Winkler, D.W., S.M. Billerman & I.J. Lovette: Pigeons and Doves (Columbidae), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2025-02-17]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  4. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
  5. a b c d Michał Radziszewski, Ilustrowana encyklopedia ptaków Polski, ISBN 978-83-65808-48-6.
  6. Wetmore A.. A Classification for the Birds of the World. „Smithsonian Miscellaneous Collections”. 139 (11), s. 1–37, 1960. Smithsonian Institution. (ang.). 
  7. Beth Shapiro, Dean Sibthorpe, Andrew Rambaut, Jeremy Austin, Graham M. Wragg, Olaf R.P. Bininda-Emonds, Patricia L.M. Lee, Alan Cooper. Flight of the dodo. „Science”. 295 (5560), s. 1683, 2002. (ang.). 
  8. Sergio L. Pereira, Kevin P. Johnson, Dale H. Clayton, Allan J. Baker. Mitochondrial and Nuclear DNA Sequences Support a Cretaceous Origin of Columbiformes and a Dispersal-Driven Radiation in the Paleogene. „Systematic Biology”. 56 (4), s. 656–672, 2007. DOI: 10.1080/10635150701549672. (ang.).