Krótkonosek

Krótkonosek
	Cynopterus
	F. Cuvier, 1824
	; Przedstawiciel rodzaju – krótkonosek krótkouchy (C. brachyotis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Rodzina	rudawkowate
Podrodzina	Cynopterinae
Plemię	Cynopterini
Rodzaj	krótkonosek
	Typ nomenklatoryczny
	Pteropus marginatus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810 (= Vespertilio sphinx Vahl, 1797)
Synonimy
	Pachysoma I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1828; Cyanopterus: Hodgson, 1847; Niadius G.S. Miller, 1906;
	Pachysoma I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1828; Cyanopterus: Hodgson, 1847; Niadius G.S. Miller, 1906;
Gatunki
	7 gatunki – zobacz opis w tekście
	7 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Krótkonosek^[5] (Cynopterus) – rodzaj latających ssaków z podrodziny Cynopterinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej i południowo-wschodniej Azji^[6]^[7]^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 72–127 mm, długość ogona 5–19 mm, długość ucha 14–23 mm, długość tylnej stopy 11–20,5 mm, długość przedramienia 54,3–89,5 mm; masa ciała 19–84 g^[7]^[9].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1824 roku przyrodnik Frédéric Cuvier w publikacji dotyczącej uzębienia ssaków o tytule Des Dentes des Mammifères^[1]. Na gatunek typowy Cuvier wyznaczył (oznaczenie monotypowe) krótkonoska sfinksowego (C. sphinx).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Cynopterus (Cyanopterus): gr. κυων kuōn, κυνος kunos ‘pies’; πτερον pteron ‘skrzydło’^[10].
Pachysoma: gr. παχυς pakhus ‘duży, tęgi’; σωμα sōma, σωματος sōmatos ‘ciało’^[11]. Gatunek typowy: Geoffroy Saint-Hilaire wymienił trzy gatunki – Pachysoma duvaucelii I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1828 (= Pachysoma brachyotis S. Müller, 1838), Pteropus titthæcheilus Temminck, 1825 i Pachysoma diardii I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1828 (= Pteropus titthæcheilus Temminck, 1825) – z których typem nomenklatorycznym jest Pteropus titthaecheilus Temminck, 1825.
Niadius: Nias, Indonezja^[4]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Cynopterus princeps^[c] G.S. Miller, 1906.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]^[9]^[6]^[5]:

Cynopterus sphinx (Vahl, 1797) – krótkonosek sfinksowy
Cynopterus brachyotis (S. Müller, 1838) – krótkonosek krótkouchy
Cynopterus horsfieldii J.E. Gray, 1843 – krótkonosek sundajski
Cynopterus luzoniensis (W. Peters, 1861) – krótkonosek uprawowy
Cynopterus minutus G.S. Miller, 1906 – krótkonosek drobny
Cynopterus nusatenggara Kitchener & Maharadatunkamsi, 1991 – krótkonosek wyspowy
Cynopterus titthaecheilus (Temminck, 1825) – krótkonosek indonezyjski

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Młodszy homonim Pachysoma Macleay, 1821 (Coleoptera).
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Cynopterus F. Cuvier, 1824.
↑ Podgatunek C. horsfieldii.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b F. Cuvier: Des Dentes des Mammifères. Strasbourg; Paris: F. G. Levrault; Le Normant, 1824, s. 248. (fr.).
↑ I. Geoffroy Saint-Hilaire: Rousette. W: M. Bory de Saint-Vincent: Dictionnaire Classique d’Histoire Naturelle. Cz. 14. Paris: Rey et Gravier, Libraries-Editeurs, Auai des Augustins, 1828, s. 704. (fr.).
↑ B.H. Hodgson. On a new species of Plecotus. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 16 (2), s. 896, 1847. (ang.).
↑ ^a ^b G.S. Miller. Twelve new Genera of Bats. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 19, s. 83, 1906. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 78–79. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 88. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 64–68. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Cynopterus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-14].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 448. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 212.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 495.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[2] Młodszy homonim Pachysoma Macleay, 1821 (Coleoptera).

[4] Niepoprawna późniejsza pisownia Cynopterus F. Cuvier, 1824.

[14] Podgatunek C. horsfieldii.

[Cuvier-1] F. Cuvier: Des Dentes des Mammifères. Strasbourg; Paris: F. G. Levrault; Le Normant, 1824, s. 248. (fr.).

[Geoffroy-3] I. Geoffroy Saint-Hilaire: Rousette. W: M. Bory de Saint-Vincent: Dictionnaire Classique d’Histoire Naturelle. Cz. 14. Paris: Rey et Gravier, Libraries-Editeurs, Auai des Augustins, 1828, s. 704. (fr.).

[Hodgson-5] B.H. Hodgson. On a new species of Plecotus. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 16 (2), s. 896, 1847. (ang.).

[Miller-6] G.S. Miller. Twelve new Genera of Bats. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 19, s. 83, 1906. (ang.).

[Cichocki&inni-7] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 78–79. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 88. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Giannini&inni-9] N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 64–68. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Cynopterus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-14].

[amw-11] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 448. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791959_212]-12] Palmer 1904 ↓, s. 212.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792242_495]-13] Palmer 1904 ↓, s. 495.

[mdd-15] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-26]. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[c]

[12]