Dolphy
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
 Dolphy, 2008 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
aktor |
Dolphy, właściwie Rodolfo Vera Quizon (ur. 25 lipca 1928 w Manili, zm. 10 lipca 2012 w Makati[1][2]) – filipiński aktor.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w manilskiej dzielnicy Tondo jako Rodolfo Vera Quizon. Rozpoznawalność zyskał pod przyjętym pseudonimem Dolphy[1]. Pochodził z wielodzietnej rodziny, był drugim z dziesięciorga dzieci Melencio Espinosy Quizona oraz Salud de la Rosy Very. Jako nastolatek sprzedawał orzeszki ziemne i pestki arbuza w kinach, dzięki temu nie tylko zarabiał na swoje kieszonkowe, ale miał również możliwość oglądania wielu wyświetlanych wówczas filmów za darmo. Podczas II wojny światowej imał się rozmaitych zajęć: był czyścicielem butów, woźnicą, pracował również w fabrykach. Nie porzucił jednak swoich zainteresowań artystycznych i często bywał w Life Theater i Avenue Theater. Znaczny wpływ wywarł nań w owym czasie duet komików znany jako Pugo i Togo, a także tancerze Benny Mack oraz Bayani Casimiro[2].
Pod koniec okupacji japońskiej jako siedemnastolatek zaczął występować na deskach teatru. Z teatru jeszcze w latach 40. trafił do radia[1]. W owym czasie pojawił się jego debiut filmowy, Dugo at Bayan[3]. Dla filipińskiego kina odkrył go dopiero ceniony aktor Pancho Magalona. W 1952 przedstawił młodego artystę Jose Perezowi, dyrektorowi wytwórni Sampaguita Pictures. Dało to początek trwającej kilka dekad karierze Dolphy'ego. Wystąpił w przeszło 200 filmach oraz serialach, nade wszystko o wydźwięku komicznym. Wśród znaczących produkcji z jego udziałem wymienia się Sa Isang Sulyap Mo Tita (1953), Jack en Jill (1954), Facifica Falay-fay (1969), John En Marsha (1973), Ang Tatay kong Nanay (1978), Haw Haw de Karabaw (1988), Home Along Da Riles (1992), Markova: Comfort Gay (2000) czy Father Jejemon (2010). Określany mianem filipińskiego króla komedii, za swoją działalność był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany[3]. Otrzymał między innymi Order Złotego Serca (2010)[2].
Znany był z niezwykle bogatego życia uczuciowego. Ze związków z sześcioma kobietami doczekał się łącznie osiemnaściorga dzieci[1][4]. Nigdy się przy tym nie ożenił[5]. Zmarł na skutek problemów z nerkami oraz płucami. Niemal natychmiast po jego śmierci prezydent Benigno Aquino III ustanowił upamiętniające aktora święto, Narodowy Dzień Pamięci[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Ederic Eder: Rodolfo "Dolphy" Quizon, 83. [w:] Ederic Net [on-line]. ederic.net, 2012-07-11. [dostęp 2024-05-31]. (tagalski).
- ↑ a b c d V. Almario: Dolphy. [w:] Sagisag Kultura (Vol 1) [on-line]. philippineculturaleducation.com.ph, 2015. [dostęp 2024-02-24]. (tagalski).
- ↑ a b PIDOL, GOLAY, DOLPHY : ANG HARI NG KOMEDYA. [w:] Nadsfil9Q Mga Sanaysay [on-line]. nadsfil9qmgasanaysay.wordpress.com, 2016-03-07. [dostęp 2024-05-31]. (tagalski).
- ↑ Richard de Leon: Eric aminadong nagkakadiskusyunan silang 18 magkakapatid sa pamana ni Dolphy. [w:] Balita [on-line]. balita.net.ph, 2024-01-15. [dostęp 2024-05-31]. (tagalski).
- ↑ R.I.P Dolphy!. [w:] Pilipino Star Ngayon [on-line]. philstar.com, 2012-07-11. [dostęp 2024-05-31]. (tagalski).