Dünnern

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dünnern
Ilustracja
Dünnern tuż powyżej przełomowego odcinka w Klus (Balsthal)
Kontynent

Europa

Państwo

 Szwajcaria

Rzeka
Długość 37,4 km
Powierzchnia zlewni

234 km²

Źródło
Miejsce południowe stoki Malsenberg (Jura)
Wysokość

1010 m n.p.m.

Współrzędne

47°17′07″N 7°30′10″E/47,285278 7,502778

Ujście
Recypient Aare
Miejsce

Olten

Wysokość

389 m n.p.m.

Współrzędne

47°20′57″N 7°54′16″E/47,349167 7,904444

Położenie na mapie Szwajcarii
Mapa konturowa Szwajcarii, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”

Dünnern – rzeka w północnej Szwajcarii, lewobrzeżny dopływ Aare. Długość 37,4 km. Cały bieg w granicach kantonu Solura, na terenie dystryktów Thal, Gäu i Olten.

Źródła na wysokości ok. 1010 m n.p.m. w górach Jura, w gminie Welschenrohr. Znajdują się na południowych zboczach lokalnego grzbietu górskiego koło osady Malsenberg. Źródłowy potok spływa w kierunku południowym z dużym spadkiem aż do wysokości ok. 706 m n.p.m.[1] Rzeka spływa następnie dość głęboką doliną na północny wschód, aż do Balsthal, gdzie przyjmuje z lewej połączone wody potoków Mümliswiler Bach z doliny Gulden i Augstbach z rejonu Oberer Hauenstein. Tu skręca gwałtownie na południowy wschód i głębokim wąwozem (fr. cluse) przecina prostopadle jedno z pasm Jury między masywami Roggenflue (po lewej) i Läberen (po prawej). Przepływa przez Oensingen, gdzie przyjmuje z prawej Bippenkanal, odwadniający rejon Niederbipp, i ponownie skręca w kierunku północno-wschodnim. Tak płynie aż do Olten, gdzie na wysokości 389 m n.p.m. uchodzi do Aare[2].

Na całym odcinku poniżej osiedla Eisenhammer (w Aedermannsdorf) rzeka jest uregulowana lub skanalizowana.

Reżim wodny niwalno-pluwialny, większy odpływ zimą i wiosną, niższy odpływ jesienią[3].

Na stacji pomiarowej w Olten (Hammermühle, 400 m n.p.m., powierzchnia zlewni 234 km²) średni przepływ wynosi 4,28 m³/s. Maksymalne przepływy z lat 1978-2017 mieszczą się w granicach od ok. 20 do 115 m3/s[4]. Dla maksymalnej wody stuletniej oszacowano przepływ na 129 m3/s[3].

Od źródeł aż po przełomowy odcinek Klus, między Welschenrohr a Balsthal, rzeka płynie w granicach Regionalnego Parku Przyrodniczego Thal (niem. Regionaler Naturpark Thal).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. wg mapy [1]
  2. wg mapy [2]
  3. a b wg Hochwasserstatistik Dünnern - Olten, Hammermühle [3]
  4. wg Jahreshochwasser Dünnern - Olten, Hammermühle [4]