Aare
| ||
![]() Aare w Bernie | ||
Kontynent | Europa | |
Państwo | ![]() | |
Rzeka | ||
Długość | 295 km | |
Powierzchnia zlewni | 17 779 km² | |
Źródło | ||
Miejsce | w grupie górskiej Finsteraarhorn w Alpach Berneńskich | |
Wysokość | 1940 m n.p.m. | |
Ujście | ||
Recypient | Ren | |
Miejsce | koło Koblenz | |
Współrzędne | 47°36′20″N 8°13′24″E/47,605556 8,223333 | |
Aare (niem. Aare, fr. Aar, ret. Ara) – rzeka w Szwajcarii, lewy i najdłuższy dopływ Renu na terenie Szwajcarii – 295 km, i drugi lewy w skali całej rzeki pod względem długości po Mozeli, a jednocześnie najbardziej zasobny w wodę.
Wypływa z lodowca o tej samej nazwie w grupie górskiej Finsteraarhorn w Alpach Berneńskich. Przepływa przez jeziora Brienz i Thun. Pierwotnie omijała system "Trzech jezior", płynąc z Aarbergu wprost do Büren an der Aare. Od czasów tzw. pierwszej korekty wód Jury w latach 1868-1891 wpływa przez Kanał Hagneck do jeziora Bienne i opuszcza je Kanałem Nidau-Büren. W górnym biegu wiele wodospadów, w tym m.in. Handeck. Przepływa m.in. przez stolicę Szwajcarii – Berno, miasta Thun, Solura i Aarau. Uchodzi do Renu w pobliżu Koblenz, naprzeciwko Waldshut. Na rzece zbudowano liczne elektrownie wodne, w dolnym biegu jest żeglowna. W łożysku rzeki występuje piasek złotonośny. Dopływy: lewy Sarine, prawe Emme, Reuss, Limmat.
Główne miasta: Thun, Berno, Solura, Aarau.
Podczas wojen napoleońskich, austriacki arcyksiążę Karol, chcący przejść Aar, został pobity przez wojska francuskie, pod dowództwem generałów Neya i Haudeleta 7 sierpnia 1799.
O Aare wspomniał Juliusz Słowacki w swoim poemacie W Szwajcarii (1839), 7-8:
- W szwajcarskich górach jest jedna kaskada,
- gdzie Aar wody błękitnymi spada.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia PWN. Geografia świata: środowisko przyrodnicze, red. J. Puskarz. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2008.
- Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.