Figurki porcelanowe polskich szlachcianek i szlachciców
Figurki porcelanowe polskich szlachcianek i szlachciców – figurki wyprodukowane z porcelany w manufakturze w Miśni w XVIII wieku.
W XVIII wieku w Saksonii zaczęto fascynować się kulturą sarmacką w Polsce, a zwłaszcza strojem szlachty z tego okresu. Pierwsze figurki tego typu powstały w 1725 roku według projektów Georga Fritzsche. Zainteresowanie figurkami wzrosło za panowania Augusta III, który sam portretował się w polskich narodowych szatach[1].
W latach 40. XVIII wieku projektantami figurek byli: Johann Joachim Kändler, który kierował w tym czasie manufakturą miśnieńską, Johann Friedrich Eberlein, Peter Reinicke, Friedrich Elias Mayer. Powstała duża kolekcja figurek, które można zobaczyć w wielu europejskich muzeach. Figurki miśnieńskie były naśladowane w innych niemieckich warsztatach, a także we francuskiej manufakturze Samsona. W zbiorach wawelskich znajduje się 6 figurek Polek i 16 Polaków oraz grupa figuralna „Polski pocałunek”[2].
Około połowy XVIII wieku figurki porcelanowe ustawiano na stołach podczas uroczystych biesiad obok srebrnych i porcelanowych naczyń. Komponowano wielopostaciowe dekoracje na lustrzanej tafli lub na barwionym piasku. Później figurki służyły do dekoracji wnętrz samodzielnie[1].
Figurki szlachcianek[edytuj | edytuj kod]
Kobiety przedstawiane są zwykle w tanecznej pozie, w sukienkach o jasnych barwach. Okrycie wierzchnie stanowią krótkie kontusiki często obszyte futrem, z wylotami odrzuconymi do tyłu. Damy unoszą fałdy sukni rękami ukazując pantofle z kokardami i rąbek halki. Na głowie mają peruki, czasem niewielkie czapeczki[1][2].
Figurki szlachciców[edytuj | edytuj kod]
Mężczyźni mają wygolone głowy, ozdobne żupany, przepasane kontusze, wysokie buty. Na głowie u niektórych postaci widoczne czapki, które czasem trzymają w ręce lub zawieszają na rękojeści szabli. Jedną dłoń wspierają na biodrze, drugą sięgają do rękojeści zakrzywionej szabli[1][2].
Figurki wykonane są z porcelany szkliwionej, malowanej, pozłacanej. Postacie stoją na okrągłych cokolikach pokrytych dekoracją roślinną i ornamentem rocaille[2].
-
Figurka Polaka, miśnieńska porcelana. Według modelu Johanna Joachima Kändlera i Petera Reinickego. Zamek Królewski na Wawelu, Kraków. -
Figurka Polaka, miśnieńska porcelana. Według modelu Johanna Joachima Kändlera i Petera Reinickego. Zamek Królewski na Wawelu, Kraków.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Petrus, Kazimierz Kuczman: Wielkie Muzea: Polska Zamek Królewski na Wawelu, Kraków. Rzeczpospolita HPS, 2007. ISBN 978-83-60688-50-2.
- Wokół stołu. Zamek Królewski na Wawelu. muzea.malopolska.pl. [dostęp 2021-01-23]. (pol.).