Fortyfikacje Montbrison

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fortyfikacje Montbrison
Fortification d'agglomération Montbrison
Symbol zabytku nr rej. IA42001406
Ilustracja
Państwo

 Francja

Miejscowość

Montbrison

Typ budynku

mury obronne, baszta

Inwestor

Artaud II, Guy IV,

Rozpoczęcie budowy

XI wiek

Ważniejsze przebudowy

XIII, XV wiek

Położenie na mapie Loary
Mapa konturowa Loary, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Fortyfikacje Montbrison”
Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Fortyfikacje Montbrison”
Położenie na mapie regionu Owernia-Rodan-Alpy
Mapa konturowa regionu Owernia-Rodan-Alpy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Fortyfikacje Montbrison”
Ziemia45°36′21″N 4°04′00″E/45,605833 4,066667

Fortyfikacje Montbrison – miejskie dzieła obronne wybudowane w XI wieku, przebudowane w XIII i XV wieku. Posiadają status Patrimoine architectural (Mérimée)[1].

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Fortyfikacje miejskie zlokalizowane są w centrum miejscowości Montbrison, w departamencie Loara, w regionie Owernia-Rodan-Alpy.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W latach 1075–1080 Artaud II, pierwszy hrabia Forez, zbudował zamek na bazaltowym wzgórzu. W 1173 roku w wyniku podziału hrabstw Lyon i Forez, zamek stał się rezydencją Guya II i stolicą administracyjną Forez. W skład zespołu zamkowego wchodziły donżon, dwie kaplice Najświętszej Marii Panny i św. Piotra, szpital dla ubogich, kilka domów i łąki. W latach 1223–1258 wzniesiono drugie fortyfikacje zamkowe, z trzema bramami, wieżami i przekopami od południowego wschodu, w celu otoczenia stopniowo rozwijającego się miasta.

Na początku XIV wieku siedzibę hrabiego przeniesiono w pobliże kolegiaty a samo miasto rozwijało się na równinie. Obronność zeszła na dalszy plan. W 1359 roku Montbroson zostało spalone podczas angielskich ataków w czasie wojny stuletniej, a w 1362 roku ponownie splądrowane przez bandy. Część ludności schroniła się poza starymi murami zamkowymi. W 1422 roku wojska burgundzkie ponownie zajęły i splądrowały miasto. W 1409 roku postanowiono wybudować mury obronne miasta, jednak dopiero w 1428 roku Maria de Berry zezwoliła na ich budowę. W ciągu dziesięciu lat miasto zostało otoczone murami, które posiadały siedem bram i czterdzieści sześć wież. Nowe mury łączyły się od północnego – wschodu z dolnym murem zamku, utworzono również fosy[2].

W 1562 roku baron des Adrets rozebrał część umocnień. Jednak punktem zwrotnym w historii fortyfikacji miasta była rozbiórka zamku w lipcu 1596 roku przez Philiberta de la Guiche, gubernatora prowincji. W XVII i XVIII wieku opuszczony zamek i jego otoczenie wraz z murami służyło jako kamieniołomy. Urszulanki w 1629 r. i Wizytki w 1634 r. na miejscu umocnień i przy użyciu kamieni z rozbiórek zbudowały swój klasztor. Wizytatorzy wybudowali swój klasztor w 1683 roku, a następnie nowy kościół w 1702 roku opierając je o mury obronne. Z drugiej jednak strony, odcinek Boulevard Bellevue, służący jako mur oporowy ogrodu Henriego Thoyneta de Bigny, został naprawiony, a nawet wzmocniony ostrogami w 1763 roku. W 1780 r. urzędnicy miejscy zwrócili się do Rady Państwa o zgodę na rozbiórkę części umocnień miejskich, które groziły zawaleniem. Pod koniec XVIII wieku nowa gmina zrealizowała projekt swoich poprzedników. Utworzono nowe bulwary przez rozbiórkę trzeciego rzędu umocnień[3]. 5 czerwca 1791 roku, zaplanowano „rzucić most na rzekę” (Most Czerwony) w celu „przejścia przez nowy bulwar”, zaproponowano wykorzystanie kamieni z Porte d'Écotay. W 1797 roku rozebrano także „bliskie zawalenia” bramy Moingt i Magdeleine, stopniowo rozebrano też wieże. W 1804 roku zasypano rowy dawnej fosy przy bulwarze Saint-Jean ziemią pobraną z okolic koszar. W 1807 r. na wyrównanym terenie posadzono kilkaset akacji i lip. Aby połączyć centrum miasta z bulwarami, w murze wykuto przejścia: od rue de la Boucherie do bulwaru Saint-Jean w 1809 r., od rue Tupinerie do bulwaru de la Mairie w 1812 r., od krużganka Notre-Dame w 1833 r. i od rue Porcherie w 1842 r. do bulwaru de la Caserne[4][5][2].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Do budowy zamku wykorzystano kamienie granitowe spojone zaprawą wapienną. Z tych fortyfikacji pozostał zarys pierwszego zauważalnego muru obronnego pomiędzy rue Saint-Aubrin, rue du Calvaire i rue des Visitandines. Układ drugiego obwarowania widoczny jest na ulicach Claude Henrys i des Fours banaux, a także na rue du Palais de Justice, gdzie wieża Barrière pozostaje najpiękniejszym przykładem. Przy Boulevard Duguet zachował się fragment muru wspólny dla drugiego i trzeciego obwarowania, flankowany czterema okrągłymi wieżami i silnie skonsolidowany, aby służyć jako mur oporowy. Z pozostałych 42 wież i 7 bram ogrodzenia miejskiego nie pozostało nic. Z trzeciegoo bwarowania, o które opierały się domy, pozostała jedynie trasa wzdłuż bulwarów prefektury, Chavassieu, Lachèze[4][6][1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b https://www.pop.culture.gouv.fr/notice/merimee/IA42001406?base=%5B%22Patrimoine%20mobilier%20%28Palissy%29%22%2C%22Patrimoine%20architectural%20%28M%C3%A9rim%C3%A9e%29%22%5D&mainSearch=%22Montbrison%22&last_view=%22list%22&idQuery=%22ff6253f-b72c-14-3d5-75288ea3ae40%22
  2. a b Christophe Mathevot, Montbrison, Pierre-Yves Laffont (red.), DARA, Lyon: Alpara, 2011, s. 78–90, ISBN 978-2-916125-52-7 [dostęp 2024-04-20] (fr.).
  3. Archeodunum, Une année d’étude sur les remparts de Montbrison [online], Archeodunum - Opérateur en archéologie préventive, 14 kwietnia 2022 [dostęp 2024-04-20] (fr.).
  4. a b Fortifications d'agglomération - Inventaire Général du Patrimoine Culturel [online], patrimoine.auvergnerhonealpes.fr [dostęp 2024-04-20].
  5. C.Cormery, MONTBRISON. Les anciennes fortifications et la commanderie [online], www.histoire-locale.fr [dostęp 2024-04-20].
  6. www.pluiloireforez.fr/wp-content/uploads/2021/04/PLAQUETTE_4VOLETS_PLUI-2019-web.pdf