Gertrude Guillaume-Schack

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gertrude Guillaume-Schack
Ilustracja
Gertrude Guillaume-Schack (1867)
Data i miejsce urodzenia

9 listopada 1845
Uszyce

Data i miejsce śmierci

20 maja 1903
Surbiton

Zawód, zajęcie

działaczka socjalistyczna, działaczka na rzecz praw kobiet

Gertrude[1] Guillaume-Schack urodzona jako Gertrude Gräfin Schack von Wittenau, posługiwała się także wersją imienia Gertrud[2] (ur. 9 listopada 1845 w Uszycach, zm. 20 maja 1903 w Surbiton) – niemiecka działaczka socjalistyczna oraz działaczka na rzecz praw kobiet.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Córka Alexandra Grafa Schack von Wittenau i jego małżonki Elisabeth zd. Gräfin Königsdorf, pochodziła z zamożnej rodziny arystokratycznej. Młodość spędziła na dworze pod Kożuchowem, ucząc się etykiety towarzyskiej (nie wiadomo dokładnie, w którym roku tam wyjechała[2]). W wieku 32 lat poślubiła Eduarda Guillaume’a, szwajcarskiego malarza[3]. Ich małżeństwo przetrwało jednak tylko dwa lata i w 1847 r. zostało w Paryżu – gdzie para mieszkała – zakończone rozwodem[3]. Również w Paryżu Gertrude Guillaume-Schack włączyła się w ruch abolicjonistyczny w sprawie prostytucji, którego liderką była Josephine Butler[1]. Piętnowała hipokryzję i podwójne standardy moralne w kwestii prostytucji[2]. Po rozstaniu z mężem w 1879 r. wróciła do Niemiec i włączyła się w ruch socjalistyczny[2]. Działała na rzecz organizowania się robotników i robotnic[1]. W 1880 r. wygłosiła pierwszy w historii Niemiec publiczny odczyt, w którym wyłożyła argumenty abolicjonistów i abolicjonistek w kwestii prostytucji. Utworzyła Kulturbund zur Abschaffung der behördlich konzessionierten Prostitution, krajową organizację członkowską Międzynarodowej Federacji Abolicjonistycznej[3]. Sprzeciwiała się uznawaniu prostytucji za legalny, kontrolowany przez państwo biznes, akcentowała związki między złą sytuacją materialną kobiet a podejmowaniem pracy prostytutki[3][2]. Z prelekcjami na temat prostytucji występowała w wielu miastach w Niemczech[3].

W 1882 r. wspólnie z Liną Bauer-Morgenstern powołała do życia schronisko dla dziewcząt przybywających do Berlina w celu podjęcia pracy w charakterze służącej. Schronisko znajdujące się na stacji kolejowej Börse oferowało młodym kobietom bezpieczne miejsce pierwszego zakwaterowania[2]. Dwa lata później Guillaume-Schack współorganizowała między innymi z Emmą Ihrer towarzystwo wsparcia i kasę zapomogową dla niemieckich robotnic (Verein zur Vertretung der Interessen der Arbeiterinnen[2]). Organizacja w krótkim czasie zgromadziła kilkanaście tysięcy członkiń i otworzyła 166 oddziałów terenowych[3]. W obronie praw robotników i robotnic występowała również w Szwajcarii[2]. Zainicjowała utworzenie pierwszej organizacji zrzeszającej szwajcarskie robotnice – Schweizerischer Arbeiterinnenverband[1].

W 1886 r. założyła pismo „Obywatelka” („Die Staatsbürgerin”) – socjalistyczne pismo adresowane do kobiet. Było ono wydawane jedynie przez pół roku, gdyż po wprowadzeniu w Niemczech ustaw antysocjalistycznych jego dalsza publikacja została zakazana[2][3]. Na mocy tych samych przepisów została zlikwidowana również założona przez Guillaume-Schack organizacja abolicjonistyczna[2].

Szykanowana przez władze, Guillaume-Schack wyjechała jeszcze w tym samym roku do Londynu. W stolicy Wielkiej Brytanii spotkała się z Friedrichem Engelsem, z którym spierała się o rolę kobiet w ruchu robotniczym[3]. Jeszcze przez kilka lat działała w ruchu socjalistycznym, w 1889 r. była delegatką na kongres socjalistyczny w Paryżu[3]. Następnie wycofała się z aktywności publicznej[3]. Pod koniec życia wstąpiła do towarzystwa teozoficznego[2].

Zmarła na emigracji w 1903 r.[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Brigitte Studer, Gertrud Guillaume-Schack, [w:] Historisches Lexikon der Schweiz [online], 6 marca 2007.
  2. a b c d e f g h i j k Gertrud Gräfin von Schack, – Reisende zwischen den Welten [online], www.sausenberg.eu [dostęp 2024-03-17].
  3. a b c d e f g h i j Dariusz Zalega, Szwaczka z Gliwic i anarchistyczna hrabina. Śląskie kobiety zapomniane przez historię [online], Ślązag.pl [dostęp 2024-03-05] (pol.).