Gmach „Sokoła” w Przeworsku
50°03′29″N 22°29′29″E/50,058056 22,491389 Widok obiektu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Piłsudskiego 8 |
| Ukończenie budowy |
1. poł. XIX |
| Ważniejsze przebudowy |
1896, 1938 |
| Pierwszy właściciel |
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Przeworsku |
| Obecny właściciel |
Miejska Biblioteka Publiczna w Przeworsku |
Położenie na mapie Przeworska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przeworskiego  | |
| 50°03′29″N 22°29′29″E/50,058056 22,491389
| |
Gmach „Sokoła” w Przeworsku – budynek w Przeworsku znajdujący się przy ul. Piłsudskiego 8.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wzniesiony został w pierwszej połowie XIX wieku jako browar. W 1901 zakupiony od Żyda Langena przez powstałe w 1893 Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Przeworsku. Inicjatorem zakupu budynku był prezes Ignacy Smyczyński. Obiekt został zaadaptowany na potrzeby Towarzystwa i rozbudowany. W latach 20. XX wieku Towarzystwo uzyskało koncesję na prowadzenie kinoteatru „Polonia”. W okresie okupacji obiekt został przeznaczony na fabrykę serów. Zniszczono wówczas scenę teatralną, przepadł również księgozbiór i kostiumy teatralne z lat 30.
Od 30 października 1946 w gmachu „Sokoła” mieści się Miejska Biblioteka Publiczna w Przeworsku.
Tablice[edytuj | edytuj kod]
Na elewacji budynku znajdują się dwie tablice pamiątkowe.
- Tablica Generała Jana Władysława Chmurowicza umieszczona 11 listopada 2009
- Tablica Harcerzy umieszczona w 1982 w 70. rocznicę powstania pierwszej drużyny skautowej w Przeworsku (1912) i poświęcona pamięci harcerzy ziemi przeworskiej, którzy oddali życie za Ojczyznę. Tablica w kształcie prostokąta wykonana jest z białego marmuru. Oprócz tekstu po lewej stronie widnieją: godło Polski, herb Przeworska oraz Krzyż Harcerski. Inicjatorami umieszczenia tablicy byli przeworscy harcerze.
Znajdująca się na tablicy inskrypcja posiada następującą treść:
PAMIĘCI HARCERZY
ZIEMI PRZEWORSKIEJ
KTÓRZY SWOJE ŻYCIE
ZŁOŻYLI OJCZYŹNIE
Walcząc na wszystkich
frontach II wojny
światowej w oddziałach
konspiracyjnych
męczonych w więzieniach
i obozach zagłady
W 70 ROCZNICĘ
powstania pierwszej
drużyny skautowej
w Przeworsku
Tablicę tę poświęcają
wierni aż do śmierci
ideałom harcerskim
1912-1982
PRZEWORSK
CZUWAJ!
W bezpośrednim sąsiedztwie obiektu znajduje się Pomnik Konstytucji 3 Maja.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Małgorzata Wołoszyn: Dawny Przeworsk na pocztówce i fotografii do 1944. Rzeszów: Libra, 2011. ISBN 978-83-89183-88-0.
- Antoni (red.) Kunysz: Siedem wieków Przeworska. Rzeszów: 1974.
- Janusz Motyka: Przeworsk i okoliczne gminy. Przewodnik. Rzeszów: Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, 2010. ISBN 978-83-61746-40-9.