Gowidon longirostris

	Gowidon longirostris
	(Boulenger, 1883)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Infrarząd	Iguania
Rodzina	agamowate
Podrodzina	Amphibolurinae
Rodzaj	Gowidon; Wells & Wellington, 1983
Gatunek	Gowidon longirostris
Synonimy
	Lophognathus longirostris Boulenger, 1883; Physignathus longirostris — Boulenger, 1885; Physignathus eraduensis Werner, 1909; Physignathus longirostris quattuorfasciatus Sternfeld, 1924; Gemmatophora longirostris — Storr, 1983; Gowidon longirostris — Wells & Wellington, 1983; Gowidon quattuorfasciatus — Wells & Wellington, 1983; Amphibolurus longirostris (Boulenger, 1883);
	Lophognathus longirostris Boulenger, 1883; Physignathus longirostris — Boulenger, 1885; Physignathus eraduensis Werner, 1909; Physignathus longirostris quattuorfasciatus Sternfeld, 1924; Gemmatophora longirostris — Storr, 1983; Gowidon longirostris — Wells & Wellington, 1983; Gowidon quattuorfasciatus — Wells & Wellington, 1983; Amphibolurus longirostris (Boulenger, 1883);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gowidon longirostris – gatunek jaszczurki z podrodziny Amphibolurinae w obrębie rodziny agamowatych (Agamidae).

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1883 roku belgijsko-brytyjski herpetolog George Albert Boulenger, nadając mu nazwę Lophognathus longirostris^[3]. Holotyp pochodził z Champion Bay, w Australii Zachodniej, w Australii^[3]^[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Gowidon, który opisali w 1983 roku australijscy herpetolodzy Richard Walter Wells i Cliff Ross Wellington^[2].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Gowidon: Greame Francis Gow (1940–2005), australijski herpetolog^[2].
longirostris: łac. longus „długi”; -rostris „-pyski”, od rostrum „pysk”^[9].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

G. longirostris występuje endemicznie w Australii na obszarach Terytorium Północnego, Queenslandu, Australii Południowej i Zachodniej^[10]^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

G. longirostris jest dużą jaszczurką z rodziny agamowatych z odsłoniętym tympanum; łuski na gardle i brzuchu gładkie do słabo ząbkowanych. Pysk i kończyny są długie; posiada bardzo długi ogon i wyraźny grzebień na karku. Głowa wąska i o płytkim zarysie w porównaniu z długością pyska. Łuski na grzbiecie jednolite, z kilami zbiegającymi się ku tyłowi w kierunku linii środkowej. Wyraźnie widoczne blade prążki grzbietowo-boczne oraz blada pręga wzdłuż dolnej szczęki. Jedna do trzech małych białych plamek na czarnym tle, znajdujących się bezpośrednio za uchem. Pory przedanalne w zakresie 4–7; pory udowe w zakresie 11–22^[11].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

G. longirostris prowadzi na wpół nadrzewny tryb życia; zwykle obserwuje się go na drzewach lub krzewach wzdłuż stałych lub efemerycznych cieków wodnych, widywany jest również wśród skał lub gruzu wzdłuż takich cieków^[8]. Populacje przybrzeżne mogą również zamieszkiwać namorzyny^[8]. G. longirostris znajdowano również w siedliskach pustynnych^[8].

Status zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern „najmniejszej troski”). G. longirostris jest pospolity i szeroko rozpowszechniony oraz nie stwierdzono poważniejszych zagrożeń^[8]. Zasięg występowania G. longirostris pokrywa się z wieloma obszarami chronionymi, takimi jak np. Gibson Desert Nature Reserve^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Gowidon longirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e R.W. Wells & C.R. Wellington. A synopsis of the class Reptilia in Australia. „Australian Journal of Herpetology”. 1 (3–4), s. 80–81, 1983. (ang.).
↑ ^a ^b ^c G.A. Boulenger. Remarks on the lizards of the genus Lophognathus. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fifth series. 12, s. 225, 1883. (ang.).
↑ G.A. Boulenger: Catalogue of the lizards in the British Museum (Natural History). Cz. 1: Geckonidæ, Eublepharidæ, Uroplatidæ, Pygopodidæ, Agamidæ. London: The Trustees, 1885, s. 397. (ang.).
↑ F. Werner: Reptilia exkl. Geckonidae und Scincidae. W: W. Michaelsen & R. Hartmeyer: Die Fauna Südwest-Australiens. Cz. 2: Chrysomelidae und Coccinellidae. Wien: G. Fischer, 1909, s. 275. (niem.).
↑ R. Sternfeld. Beiträge zur Herpetologie Inner-Australiens. „Abhandlungen Herausgegeben von der Senckenbergischen Naturforschenden Gesellschaft”. 38, s. 236, 1925. (niem.).
↑ ^a ^b ^c ^d P. Uetz & J. Hallermann: Gowidon longirostris (Boulenger, 1883). The Reptile Database. [dostęp 2024-01-14]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f J.J. Melville J.J., S. Wilson & P.S.W.& P. Oliver S. Wilson & P.S.W.& P., Gowidon longirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2022-02-23] (ang.).
↑ longirostris, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-23] (ang.).
↑ R. Midtgaard: Gowidon. RepFocus. [dostęp 2022-02-23]. (ang.).
↑ J. Melville, E.G. Ritchie, S.N.J. Chapple, R.E. Glor & J.A. Schulte II. Diversity in Australia’s tropical savannas: An integrative taxonomic revision of agamid lizards from the genera Amphibolurus and Lophognathus (Lacertilia: Agamidae). „Memoirs of Museum Victoria”. 77, s. 51, 2018. (ang.).

[itis-1] Gowidon longirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Wells&Wellington-2] R.W. Wells & C.R. Wellington. A synopsis of the class Reptilia in Australia. „Australian Journal of Herpetology”. 1 (3–4), s. 80–81, 1983. (ang.).

[Boulenger-3] G.A. Boulenger. Remarks on the lizards of the genus Lophognathus. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fifth series. 12, s. 225, 1883. (ang.).

[Boulenger1885-4] G.A. Boulenger: Catalogue of the lizards in the British Museum (Natural History). Cz. 1: Geckonidæ, Eublepharidæ, Uroplatidæ, Pygopodidæ, Agamidæ. London: The Trustees, 1885, s. 397. (ang.).

[Werner-5] F. Werner: Reptilia exkl. Geckonidae und Scincidae. W: W. Michaelsen & R. Hartmeyer: Die Fauna Südwest-Australiens. Cz. 2: Chrysomelidae und Coccinellidae. Wien: G. Fischer, 1909, s. 275. (niem.).

[Sternfeld-6] R. Sternfeld. Beiträge zur Herpetologie Inner-Australiens. „Abhandlungen Herausgegeben von der Senckenbergischen Naturforschenden Gesellschaft”. 38, s. 236, 1925. (niem.).

[Uetz&Hallermann-7] P. Uetz & J. Hallermann: Gowidon longirostris (Boulenger, 1883). The Reptile Database. [dostęp 2024-01-14]. (ang.).

[iucn-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f J.J. Melville J.J., S. Wilson & P.S.W.& P. Oliver S. Wilson & P.S.W.& P., Gowidon longirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2022-02-23] (ang.).

[9] longirostris, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-23] (ang.).

[repfocus-10] R. Midtgaard: Gowidon. RepFocus. [dostęp 2022-02-23]. (ang.).

[Melville&inni-11] J. Melville, E.G. Ritchie, S.N.J. Chapple, R.E. Glor & J.A. Schulte II. Diversity in Australia’s tropical savannas: An integrative taxonomic revision of agamid lizards from the genera Amphibolurus and Lophognathus (Lacertilia: Agamidae). „Memoirs of Museum Victoria”. 77, s. 51, 2018. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]