Grubodziób białoskrzydły

Grubodziób białoskrzydły
	Hesperiphona vespertina
	(W. Cooper, 1825)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	łuszczakowate
Podrodzina	łuskacze
Plemię	Coccothraustini
Rodzaj	Hesperiphona
Gatunek	grubodziób białoskrzydły
Synonimy
	Fringilla vespertina W. Cooper, 1825; Coccothraustes vespertinus (W. Cooper, 1825);
	Fringilla vespertina W. Cooper, 1825; Coccothraustes vespertinus (W. Cooper, 1825);
Podgatunki
	H. v. vespertina (W. Cooper, 1825); H. v. brooksi Grinnell, 1917; H. v. montana Ridgway, 1874;
	H. v. vespertina (W. Cooper, 1825); H. v. brooksi Grinnell, 1917; H. v. montana Ridgway, 1874;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	; występuje przez cały rok zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grubodziób białoskrzydły^[4] (Hesperiphona vespertina) – gatunek ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Narażony na wyginięcie.

Systematyka

Wyróżnia się trzy podgatunki H. vespertina^[5]^[2]:

H. vespertina vespertina – środkowa i wschodnia Kanada i północno-wschodnie USA.
H. vespertina brooksi – zachodnia Kanada i północno-zachodnie USA.
H. vespertina montana – południowo-zachodnie USA do południowo-zachodniego Meksyku.

Morfologia

Długość ciała 18–21,5 cm; masa ciała 51,1–71,7 g^[2].

Czoło i brew żółte, ciemię czarne. Gardło, maska, szyja i potylica żółtobrązowe. Pierś, boki, brzuch, grzbiet i kuper żółtawe. Skrzydła i ogon czarne: na skrzydłach widoczna duża, biała plama. Dziób duży, zielony na wiosnę, kredowobiały w zimie. Samica szara, z wierzchu ciemniejsza, z żółtym nalotem od spodu; sterówki z białym plamkami.

Ekologia

Lasy iglaste środkowej i zachodniej części Ameryki Północnej. Zimę spędza w lasach liściastych i sadach, w środkowej i południowej części Ameryki Północnej.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2018 roku klasyfikuje grubodzioba białoskrzydłego jako gatunek narażony na wyginięcie (VU – Vulnerable); wcześniej miał status gatunku najmniejszej troski (LC, Least Concern). Choć populacja tego ptaka nadal jest duża (w 2016 roku szacowano ją na 3,4 miliona dorosłych osobników), to jej liczebność szybko spada. Choć przyczyn tego spadku jednoznacznie nie ustalono, to przypuszcza się, że mogą to być: zmiany w środowisku, choroby, kolizje z oknami czy zwalczanie uznanych za szkodniki owadów stanowiących pożywienie tego ptaka^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b Hesperiphona vespertina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Clement, P.: Evening Grosbeak (Hesperiphona vespertina). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-27].
↑ ^a ^b Hesperiphona vespertina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Coccothraustini Swainson, 1831 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-27].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-27]. (ang.).

Bibliografia

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Evening Grosbeak. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Hesperiphona vespertina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Clement, P.: Evening Grosbeak (Hesperiphona vespertina). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-27].

[iucn-3] Hesperiphona vespertina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[eko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Coccothraustini Swainson, 1831 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-27].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]