Hanuman Dhoka
27°42′15″N 85°18′27″E/27,704167 85,307500 nr rej. NP-KHP-19
| |
 Pagody Kiritpur i Basantapur (2014) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Inwestor |
królestwo Nepalu |
| Rozpoczęcie budowy |
XV lub XVI wiek |
| Ważniejsze przebudowy |
XVII–XVIII wiek |
| Odbudowano |
XIX wiek |
Położenie na mapie Nepalu  | |
| 27°42′15″N 85°18′27″E/27,704167 85,307500
| |
Hanuman Dhoka – królewski kompleks pałacowy w centrum Katmandu w Nepalu z XV lub XVI wieku, rozbudowany w XVII i XVIII wieku, odbudowywany w XIX i XX wieku, siedziba rodziny królewskiej do 1915 roku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsze części kompleksu powstały w XV wieku[1] lub w połowie XVI wieku[2], możliwe, iż zostały wzniesione na miejscu starszego pałacu[2]. Rezydencja ta służyła władcom Nepalu do 1915 roku[1]. Obecny wygląd obiektu uformował się w XVII wieku za panowania króla Pratapa Malli[1]. Po zdobyciu stolicy w 1768 roku Prithivi Narayan Shah Dev nakazał dobudować cztery wieże obserwacyjne (pagody) w południowo-wschodnim narożniku kompleksu[3]. Pałac był kilkakrotnie odbudowywany w XIX wieku oraz w XX wieku przy współudziale UNESCO[1]. W 1975 roku na Nasal odbyła się ceremonia koronacji Birendry Bira Bikrama Shaha Deva[3]. Na skutek trzęsienia ziemi w 2015 roku zniszczeniu uległy ostatnie kondygnacje budynków wchodzących w skład kompleksu[4], w tym pagody Basantapur, którą odbudowano z pomocą Chin do 2022 roku[5].
Dla zwiedzających udostępniono jedynie niewielką część pałacu, w tym dwa z dziesięciu dziedzińców (chowk), Nasal i Lohan[3].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kompleks wzniesiony z cegły i drewna[6] jest położony przy centralnym placu miasta, Durbar Square[1]. Przed wejściem do pałacu stoi posąg Hanumana, małpiego boga, od niego pochodzi nazwa obiektu[1]. Przy posągu wznosi się brama o nazwie Hanuman Dhoka[3]. W obrębie kompleksu znajdują się dziedzińce nazywane chowk: Basantapur, Dakh, Hnuluche, Lam, Lohan, Masan, Mul, Nasal i Sundar[7]. Główny budynek, Basantapur Durbar, wieńczy wysoka pagoda o dziewięciu kondygnacjach[3] poświęcona miastu Katmandu[1], dostępna dla zwiedzających jako punkt widokowy[8]. Pozostałe trzy wieże odnoszą się do miast: Kirtipur, Bhaktapur i Patan[7].
We wnętrzu pałacu znajduje się małe muzeum z pamiątkami po królu Tribhuvanie[7]. W skład ekspozycji wchodzi także tron Nepalu[7] oraz kolekcja monet[8]. Przy Nasal Chowk mieszczą się jeszcze dwa muzea, jedno poświęcone królowi Mahendrze, a drugie – królowi Birendrze, które po zabójstwie Birendry w 2001 roku pozostaje zamknięte[9].
Od wschodu do kompleksu przylega neoklasycystyczny (styl Ranów) pałac Gaddi Baithak Durbar z początku XX wieku[7], a cały kompleks otaczają liczne świątynie[8], w tym m.in. Królewska Świątynia Taleju[1].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Brama Hanuman Dhoka i posąg boga Hanumana (2007) -
Nasal Chowk (2014) -
Mandir Pańćamukhi Hanumana przy Nasal Chowk (2007) -
Drewniane drzwi przy Nasal Chowk (2007) -
Lohan Chowk (2023) -
Galeria portretów władców Nepalu (2013) -
Drewniany rzeźbiony zastrzał (2012)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Kurczab 1993 ↓, s. 44.
- ↑ a b Dave Reed, James McConnachie, The Rough Guide to Nepal, Rough Guides UK, 7 listopada 2013, s. 60, ISBN 978-1-4093-6034-6 (ang.).
- ↑ a b c d e Dave Reed, James McConnachie, The Rough Guide to Nepal, Rough Guides UK, 7 listopada 2013, s. 61, ISBN 978-1-4093-6034-6 (ang.).
- ↑ Anne T. Mocko, Demoting Vishnu: Ritual, Politics, and the Unraveling of Nepal’s Hindu Monarchy, Oxford University Press, 2016, s. 188, ISBN 978-0-19-027522-8 (ang.).
- ↑ Zhao Juecheng, Lou Kang, China-backed first large relic restoration ends in Nepal, [w:] Global Times [online], www.globaltimes.cn [dostęp 2023-10-20].
- ↑ Ronald M. Bernier, Himalayan Architecture, Fairleigh Dickinson Univ Press, 1997, s. 25, ISBN 978-0-8386-3602-2 [dostęp 2023-10-20] (ang.).
- ↑ a b c d e Kurczab 1993 ↓, s. 45.
- ↑ a b c Kurczab 1993 ↓, s. 46.
- ↑ Dave Reed, James McConnachie, The Rough Guide to Nepal, Rough Guides UK, 7 listopada 2013, s. 62, ISBN 978-1-4093-6034-6 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Janusz Kurczab, Nepal: przewodnik trekkingowy, Gliwice: Explo, 1993, s. 44, ISBN 978-83-900480-7-9 [dostęp 2023-10-20].