IP (stopień ochrony)
IP (z ang. „International Protection Rating”, czasami „Ingress Protection Rating”) – stopień ochrony zapewnianej przez obudowę urządzenia elektrycznego przed:
- dostępem do niebezpiecznych części wewnątrz obudowy,
- wnikaniem obcych ciał stałych,
- szkodliwymi skutkami wnikania wody.
Kod IP stosuje się do oznaczania pustych obudów elektrycznych ale też do oznaczania pojazdów samochodowych i ich części, budynków np. myjni itp.
Według normy PN-EN 60529:2003:
Kod IP (ang. IP Codes) – system oznaczania stopni ochrony zapewnianej przez obudowy przed dostępem do części niebezpiecznych, wnikaniem obcych ciał stałych, wnikaniem wody oraz system podawania dodatkowych informacji związanych z taką ochroną.
Oznaczenia[edytuj]
Oznaczenie składa się z liter IP, dwóch cyfr charakterystycznych i z dwóch opcjonalnych liter – dodatkowej i uzupełniającej.
Uwagi wg PN-EN 60529:2003:
- jeżeli nie wymaga się określania cyfry charakterystycznej, powinna być ona zastąpiona literą X (albo XX jeżeli obie cyfry nie są wymagane),
- litery dodatkowe oraz litery uzupełniające, mogą być opuszczone bez zastępowania,
- jeżeli użyto więcej niż jednej litery uzupełniającej, należy zachować ich kolejność alfabetyczną,
- jeżeli obudowa zapewnia różne stopnie ochrony dla różnych układów montażowych, odpowiednie stopnie ochrony powinny być podane przez producenta w instrukcjach dotyczących tych układów.
Znaczenie poszczególnych znaków:
- pierwsza cyfra charakterystyczna – oznacza, że obudowa zapewnia ochronę ludzi przed dostępem do niebezpiecznych części umieszczonych wewnątrz, i równocześnie zapewnia ochronę przed wnikaniem obcych ciał stałych,
- druga cyfra charakterystyczna – oznacza, że obudowa zapewnia ochronę przed skutkami wnikania wody,
- litera dodatkowa (nieobowiązkowa) – oznacza, że obudowa zapewnia ochronę ludzi przed dostępem do niebezpiecznych części. Stosuje się ją gdy:
- ochrona przed dostępem do niebezpiecznych części jest wyższa niż wynika to z oznaczenia pierwszą cyfrą charakterystyczną,
- oznaczana jest ochrona tylko przed dostępem do części niebezpiecznych – wówczas pierwsza cyfra charakterystyczna zastępowana jest literą X.
- litera uzupełniająca (nieobowiązkowa) – oznacza takie wyjątkowe przypadki, kiedy w trakcie badań trzeba określić (zastosować) dodatkowe procedury, np. badanie szkodliwego efektu wnikania wody gdy ruchome części urządzenia (np. wirnik) są w ruchu.
| Cyfra | Stopień ochrony |
|---|---|
| 0 | bez ochrony |
| 1 |
|
| 2 |
|
| 3 |
|
| 4 |
|
| 5 |
|
| 6 |
|
| Cyfra | Stopień ochrony |
|---|---|
| 0 | bez ochrony |
| 1 | ochrona przed padającymi kroplami wody |
| 2 | ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę |
| 3 | ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony |
| 4 | ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku |
| 5 | ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
| 6 | ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
| 7 | ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych niż 0,85 m) |
| 8 | ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie (obudowa ciągle zanurzona w wodzie, w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż według cyfry 7) |
| Litera | Stopień ochrony |
|---|---|
| A | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni |
| B |
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem |
| C | ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem |
| D |
ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem |
| Litera | Znaczenie |
|---|---|
| H | aparaty wysokiego napięcia |
| M | badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np wirnik maszyny wirującej) są w ruchu |
| S | badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np wirnik maszyny wirującej) są nieruchome |
| W | nadaje się do stosowania w określonych warunkach pogodowych przy zapewnieniu dodatkowych zabiegów lub środków ochrony |
Niemiecka norma DIN 40050-9 definiuje dodatkowe oznaczenia:
- IPX4K – ochrona przed bryzgami wody o zwiększonym ciśnieniu,
- IPX6K – ochrona przed strumieniem wody o zwiększonym ciśnieniu, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych,
- IPX9K – ochrona przed wysokim ciśnieniem wody podczas czyszczenia strumieniowego/parowego, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych.
Zobacz też[edytuj]
- Kod IK – odporność na uszkodzenia mechaniczne – wandalizm (j. niem.).
Bibliografia[edytuj]
- Polska Norma PN-EN 60529:2003 Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP)
