Jak Moskwa niszczyła Ukrainę
 strona tytułowa | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania | |
Jak Moskwa niszczyła Ukrainę (ukr. Як Москва нищила Україну) podtytuł: Na podstawie starych ukraińskich pieśni — powieść historyczna[1] Wiaczesława Budzynowskiego wydana w 1917 roku w Wiedniu przez Związek Wyzwolenia Ukrainy. Tekst napisany jest żelechiwką.
Tło historyczne[edytuj | edytuj kod]
Podstawą dla napisania książki była poprzednia praca Budzynowskiego — „Kozackie czasy w ludowej pieśni, z uwagami W. Budzynowskiego“, która była wydana w 1906 roku we Lwowie i otrzymała pozytywną recenzję Iwana Franki. Do tego momentu nie istniał żaden drukowany zbiór kozackich dum. Brakowało również poważnych studiów ukraińskich historycznych pieśni. Budzynowskiemu przypisuje się rozwiązanie tego problemu[2]. Autor, Wiaczesław Budzynowski, był od 1907 roku posłem Reichsratu[3]. Kiedy we wrześniu 1914 roku Lwów zajęły rosyjskie wojska generała Brusiłowa, Budzynowski przeniósł się do Wiednia i został członkiem Związku Wyzwolenia Ukrainy[4]. W swej twórczości już wcześniej poruszał wątek wpływu Moskwy na Ukrainę — jeszcze we Lwowie napisał artykuł „Moskofilstwo: jego przyczyny i teorie“[5], a w marcu 1917 ukazał się jego artykuł w czasopiśmie „Вістник Союза визволення України“ zatytułowany „Stare ukraińskie pieśni o sąsiedztwie Ukrainy z Moskwą“[6].
Treść[edytuj | edytuj kod]
Książka zawiera rozdziały-eseje, z których każdy obejmuje osobny okres w dziejach stopniowego niszczenia przez Moskwę niepodległości Ukrainy i ukraińskich Kozaków. Każdy esej poparty jest tekstami ukraińskich pieśni ludowych pod redakcją autora książki.
Rozdziały[edytuj | edytuj kod]
- Jak Moskwa podmawiała Tatarów na Ukrainę?
- Kto bronił Ukrainy przed Tatarami?
- Jak Moskwa zniszczyła ukraińskie państwo hetmańskie?
- Jak Moskwa zniszczyła hetmanat?
- Jak Moskwa zniszczyła naszych czumaków i chłopów?
- Jak Moskwa ciężką pracą zniszczyła ukraińskich Kozaków?
- Jak Moskwa zniszczyła Ukrainę rekrutacją?
- Jak Moskale po raz pierwszy zniszczyli Sicz Zaporoską?
- Pogrom pod Połtawą
- Jak Moskwa pomogła Lachom przeciwko ukraińskim hajdamakom?
- Jak Moskwa po raz drugi zniszczyła Sicz?
- Jak Moskwa próbowała zniszczyć niedobitki Kozaków?
- Jak Moskwa doprowadziła do zniszczenia Siczy Zadunajskiej?
- Zakończenie
Wznowienia[edytuj | edytuj kod]
Pozycja była wznawiana w Krakowie w roku 1941[7] oraz w Tarnopolu w roku 1991[8] i 2017[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Любіть Україну, як сонце, любіть! (Володимир Сосюра). [dostęp 2022-03-15]. (ukr.).
- ↑ Козацкі часи в народній пісни, з замітками В. Будзиновского. Lwów, 1906, s. 237 : [recenzja] Iwan Franko, w Лїтературно-науковий вістник. 1906. t. 35. s. 175—177.
- ↑ Kurzbiografie Budzynowskyj (Budzynovs‘kyi), Wjačeslaw (Vjačeslav). [dostęp 2022-03-13]. (niem.).
- ↑ Мельничук Б., Уніят В.: Іван Франко і Тернопільщина…. s. 234.
- ↑ Москвофільство: його причини і теорії
- ↑ Старі українські піснї про сусїдство України з Московщиною
- ↑ Як Москва нищила Україну. [dostęp 2022-03-13].
- ↑ Львівська національна наукова бібліотека України імені Василя Стефаника. 2018-01-30. [dostęp 2022-03-13].
- ↑ Будзиновський В'ячеслав: Як Москва нищила Україну. Tarnopol: Навчальна книга - Богдан, 2017. ISBN 978-966-10-5128-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Як Москва нищила Україну - tekst eseju w ukraińskich Wikiźródłach (ukr.).