Jodła nadobna
Wygląd
Systematyka[1][2][3] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
jodła nadobna | ||
Nazwa systematyczna | |||
Abies bracteata (D. Don) Poit. Rev. Hort. (Paris) sér. 2, 4:7. 1845[4] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
Zasięg | |||
Jodła nadobna (Abies bracteata (D. Don) Poit.) – gatunek drzewa należący do rodziny sosnowatych. Jest najrzadszym północnoamerykańskim gatunkiem jodły. Spotykana w kilku odizolowanych skalistych kanionach w górach Santa Lucia na terenie stanu Kalifornia[4][7]. Odkrył ją i sprowadził do Europy William Lobb w 1852 roku[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Drzewo dorastające do 35 m wysokości o stożkowej, wąskiej, silnie zwężającej się koronie. Konary lekko zadarte i rozłożyste[7], z wiekiem nieco opadające[8].
- Kora
- U młodych drzew szara i pomarszczona, z czarnymi obwódkami wokół sęków, u starszych drzew purpurowoczarna bądź czarna i głęboko spękana[7].
- Liście
- Grzebieniasto ułożone, ostro zakończone, równowąskie igły długości od 2,5 do 6 cm i szerokości ok. 3 mm, nachylone wzdłuż osi pędu. Wierzch ciemnozielony, od spodu z dwoma białymi paskami. Młode igły o delikatnym różowawym odcieniu[7].
- Szyszki
- Wyrastają w szczytowych partiach drzewa, wyglądem przypominają świecę. Odstające i wąskie końce łusek wspierających nadają im unikatowy wygląd. Pozostają na drzewie do całkowitego rozpadu[7].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Fanerofit. Roślina jednopienna, wiatropylna. Rośnie w suchych lasach iglastych w górach Santa Lucia, wzdłuż wybrzeża Kalifornii na wysokości 600–900 m n.p.m.[8] Cechuje się dużą odpornością na niekorzystne warunki[7].
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Jodła ta wpisana jest do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych w kategorii gatunek najmniejszej troski (ang. Least Concern – LC)[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b Abies bracteata. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-06-21]. (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2013-06-21].
- ↑ a b P. Thomas , A. Farjon , Abies bracteata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-06-21] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Tony Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 116. ISBN 97883242-0842-5.
- ↑ a b Flora of North America. [w:] Abies bracteata [on-line]. [dostęp 2013-06-21]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 988713
- Flora of North America: 233500004
- GBIF: 2685479
- identyfikator iNaturalist: 69867
- IPNI: 261475-1
- ITIS: 181825
- NCBI: 66168
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2609740
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:1146685-2
- Tela Botanica: 101337
- identyfikator Tropicos: 24900692
- USDA PLANTS: ABBR
- CoL: 63YV6