Kościół w Turinge
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
.JPG) Widok od strony prezbiterium | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Turinge | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| parafia |
Turinge-Taxinge församling | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie regionu Sztokholm  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Szwecji  | |||||||||||||||||
 59°11′45,6″N 17°26′28,9″E/59,196000 17,441361
| |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Kościół w Turinge (szw. Turinge kyrka) – kościół parafialny ewangelicko-luterańskiego Kościoła Szwecji, położony na terenie gminy Nykvarn. Jeden z najstarszych kościołów Szwecji, znany z kaplicy grobowej Erika Dahlbergha, który zaprojektował ją dla siebie i swojej rodziny. Kościół ma status zabytku sakralnego według rozdz. 4 Kulturminneslagen (pol. Ustawa o ochronie zabytków) ponieważ został wzniesiony przed końcem 1939 roku (3 §)[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsze części kościoła pochodzą z XII wieku. w XIII wieku zbudowano wieżę od zachodu i zakrystię. W XIV wieku kościół został przedłużony, a w XV dobudowano vapenhus[a][2]. W połowie XVII wieku zbudowano wieżę zakończoną spiczastym hełmem[3], a 1723 roku sklepienie kolebkowe o przekroju poprzecznym w kształcie trójlistnej koniczyny[4]. 1 lipca 1802 piorun zniszczył wieżę. Została ona odbudowana w 1805 roku i przetrwała w tym stanie do dziś. W wieży znajduje się kamień runiczny z XII wieku. Granitowa chrzcielnica pochodzi z XIII wieku, natomiast ambona z 1891 roku[5].
Kaplica grobowa Erika Dahlbergha[edytuj | edytuj kod]
Erik Dahlbergh zrobił wyjątkową karierę w Szwecji, która w XVII wieku zajmowała pozycję mocarstwową w Europie. Pochodził z rodziny chłopskiej, ale dzięki zdobytemu wykształceniu stał się wszechstronnym ekspertem w dziedzinie architektury i inżynierii wojskowej. W uznaniu zasług otrzymał tytuł szlachecki, posiadłości, wysokie urzędy i tytuły. Kiedy w latach 80. XVII wieku osiedlił się w Turinge, zaczął w miejscowym kościele planować kaplicę grobową dla siebie i swojej rodziny. Prace budowlane rozpoczęły się w 1696 roku, a zakończyły po śmierci Dahlberga w 1703 roku. Szkic kaplicy znalazł się w znanym jego dziele Suecia Antiqua et Hodierna, nad którym pracował on od lat 60. XVII wieku aż do śmierci. Kaplica została zaprojektowana w stylu barokowym[3].
Dahlbergh zaprojektował również i sfinansował całe wyposażenie kaplicy. Na stole ołtarzowym stoi krucyfiks, wykonany przez Zachariasa Jerlinga. W niszach znajdują się rzeźby przedstawiające Wiarę i Nadzieję, wykonane przez Nicolaesa Millicha. Sztukaterię i rzeźby na sklepieniu i fasetach pod nim wykonał Włoch Giambattista Brentano. W nawie głównej kościoła wisi portret Dahlbergha, namalowany przez jego przyjaciela, Davida Klöckera Ehrenstrahla, oraz jego herb grobowy[4].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pomieszczenie, w którym uzbrojeni mężczyźni musieli złożyć bron przed wejściem do kościoła.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sveriges riksdag: Svensk författningssamling (SFS) Lag (1988:950) om kulturminnen m.m.. www.riksdagen.se. [dostęp 2013-06-12]. (szw.).
- ↑ Svenska kyrkan: Turinge kyrka. www.svenskakyrkan.se. [dostęp 2013-06-12]. (szw.).
- ↑ a b Bonnier, Hägg i Sjöström 2008 ↓, s. 259.
- ↑ a b Bonnier, Hägg i Sjöström 2008 ↓, s. 261.
- ↑ zbiorowa 1990 ↓, s. 239.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ann Catherine Bonnier, Göran Hägg, Ingrid Sjöström: Svenska kyrkor: En historisk reseguide. Sztokholm: Medströms Bokförlag, 2008. ISBN 978-91-7329-015-9. (szw.).
- praca zbiorowa: Våra kyrkor. Västervik: Klarkullens Förlag AB, 1990. ISBN 91-971561-08. (szw.).