Kłębek
Kłębek – owocostan powstający z kilku (zwykle od 2 do 6) drobnych owoców, które podczas dojrzewania tkwią w drewniejącym okwiecie, charakterystyczny dla roślin z rodzaju burak (Beta)[1][2]. To samo określenie stosowane jest w niektórych źródłach także w odniesieniu do kwiatostanu o skróconej osi i krótkoszypułkowych lub siedzących kwiatach typowych dla buraków[1]. W literaturze botanicznej kwiatostany takie określane są nazwą kłębik[3][4].
Poszczególne owoce typu torebki zawierają jedno nasiono i otoczone są zdrewniałymi pięcioma listkami okwiatu. Owoce po kilka (rzadko wyrastają pojedynczo) osadzone są na skróconych szypułkach tworząc razem owocostan kanciastokulisty o nierównej powierzchni. Dojrzewające kłębki są zielone, z czasem zielonobrunatne, po dojrzeniu żółtawobrunatne lub ciemnobrunatne. Z powodu drewnienia dojrzałe kłębki są twarde[2] i łatwo się osypują[1]. Średnica kłębków waha się od 3 do 7 mm, przy czym wielkości i masa, a także kolor są różne u różnych odmian buraków[2].
Kłębki stanowią materiał siewny buraków. Ponieważ kłębki kilkunasienne dają po skiełkowaniu splątane i różniące się wielkością rośliny – konieczna jest ich przerywka[1] i ręczne pojedynkowanie, które przy tradycyjnym siewie buraków wymaga 20–24 dniówek na hektar[5]. Dlatego w celu ograniczenia pracochłonności w uprawach buraków stosuje się siew rozrzedzony oraz preferuje się materiał siewny uzyskany z wyselekcjonowanych odmian dających kłębki jedno- lub dwunasienne. Kłębki kilkunasienne bywają rozdzielane maszynowo (w tzw. segmentatorach), co pozwala na uzyskanie nasion preparowanych, zwykle szlifowanych dla nadania im zaokrąglonego kształtu i otaczanych masą zawierającą nawozy mineralne i fungicydy[2].
Przez kłębki przenoszą się czynniki zakaźne kilku chorób buraków: zgorzel siewek buraka, mączniak rzekomy buraka i chwościk buraka[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Jerzy Herse (red.): Szczegółowa uprawa roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 236–237, 251.
- ↑ a b c d e Danuta Młodzianowska: Nasionoznawstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984, s. 102–103. ISBN 83-09-00272-6.
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 376. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Adam Jasiewicz (red.): Flora Polski. Rośliny naczyniowe. Tom III. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 1992, s. 197–198. ISBN 83-85444-06-8.
- ↑ Przerywka. Agrotechnika24.org.pl, 14 czerwca 2012. [dostęp 2013-02-17]. (pol.).